Düniejüzılık densaulyq saqtau ūiymynyŋ mälımetı boiynşa, älemde 300 millionǧa juyq adam bronh demıkpesımen auyrady. Soŋǧy bes jylda elımızde būl auruǧa şaldyqqandardyŋ qatary 18, 6 paiyzǧa artqan. Astana qalasynda astmamen auyratyn 3500-dei adam därıgerdıŋ baqylauynda tūr.
Astana qalasynyŋ №1 qalalyq auruhanasynda ötken seminarǧa jinalǧan pulmonolog-mamandar ekologiialyq jaǧdaidyŋ kürt naşarlauyna, ainalanyŋ lastanuyna bailanysty tynys joldarynyŋ auruy köbeigenın atap öttı. «Ūlttyq ǧylymi medisinalyq ortalyq» AQ pulmonology A.Paktıŋ aituynşa, äsırese, temekı tütınımen ulanu balalar arasynda demıkpenıŋ örşuıne äkelıp otyr. Aitalyq, 700 mln bala, iaǧni älemdegı balalardyŋ teŋ jartysy temekı tütınımen lastanǧan auamen demalady. 40 paiyz jetkınşektıŋ äkesı nemese anasy şylym şegedı. Nikotinmen ulanǧan aua tynys joldy bıtep, ärtürlı aurulardyŋ üdeuıne äkelıp soǧady.
Grekşe «astma» – auyr tynys, tūnşyǧu degendı bıldıredı. Demıkpe paida bolǧanda adamnyŋ tynysy tarylyp, keudesı qysady. Tamaq ısıngende tynys alu tıpten qiyndauy mümkın. Būl – syrqattyŋ ömırıne qauıptı. Sondyqtan aurudyŋ aldyn alu, em-domyn uaqytyly jasau, ūstama qaitalanǧan kezde qandai şūǧyl äreket etu kerektıgın ärkımnıŋ esınde jürgenı abzal.
№1 qalalyq auruhananyŋ bölım meŋgeruşısı Saltanat Qarjauovanyŋ aituynşa, demıkpe lastanǧan auadan, şaŋ-tozaŋnan, ötkır iısten, virustyq jūqpalardan paida bolsa, tamaq-mūrynnyŋ aurulary da syrqatty asqyndyryp jıberuı mümkın. Sondyqtan joǧary jäne tömengı tynys alu joldarynyŋ sozylmaly aurularyn uaqytyly emdeu, şylym şeguden bas tartu, immunitettı köteretın şaralardy jasap, salauatty ömır saltyn saqtau qajet.
Soŋǧy jyldary allergiiadan bolyp asqynǧan astma köbeigen. Allergiia demıkpege ūlaspau üşın allergenderdı der kezınde anyqtap, emşara qabyldau qajet. Äsırese, allergiiaǧa beiım balalarǧa airyqşa köŋıl bölıp, neden allergiia alatynyn anyqtaudyŋ maŋyzy ülken. Balasy bronh astmasymen auyratyn ata-analar ingaliasiia qalai jasau kerektıgın, oǧan qajettı därı mölşerı qandai bolu qajettıgın meŋgerumen qosa, balaǧa qandai taǧamdar berıp, qaisysynan bas tartu kerektıgın de bıluı qajet.
Qymbat NŪRǦALİ
