1 mausym – Balalardy qorǧau künı älemnıŋ köptegen elderıne ortaq mereke. Būl künnıŋ tarihy qalai bastaldy?
1925 jyly Şveisariianyŋ Jeneva qalasynda ötken Balalardyŋ densaulyǧy men beibıt ömır süruı turaly älemdık konferensiiada atauly künnıŋ negızı qalandy dese de bolady. Nege basqa emes, däl 1 mausym künınıŋ taŋdalǧandyǧy jaiynda naqty mälımet joq. Derekterdıŋ bırı 1925 jyldyŋ 1 mausym künı Qytaidyŋ AQŞ-taǧy bas konsuly San-Fransisko qalasynda «Aidahar-qaiyq festivalın» toilau üşın jetım balalardy jinaǧan eken desedı. Jenevada ötken konferensiia da 1 mausymda ötken. Ekınşı düniejüzılık soǧystyŋ saldarynan jetım qalǧan balalardyŋ jaiyn 1949 jyly Parijde ötken äielder kongresınde köterdı. Osyǧan orai, kelesı jyly 1950 jyly 1 mausymda alǧaş ret mereke ūiymdastyrady. Jaŋa bastamany köptegen elder qoldap, osy kündı balalar merekesıne ainaldyrdy. Endı bır resmi derekterde Balalar künı alǧaş ret 1955 jyldyŋ qazan aiynda Jenevadaǧy ”Balalardyŋ äl-auqaty halyqaralyq bırlıgı” ūiymynyŋ yqpalymen dünie jüzı boiynşa atalyp öttı delınedı. 1954 jyly 20 qaraşada BŪŪ-nyŋ Bas Assambleiasynda Rubab Mansurdyŋ tarapynan balalar künın atap ötu bastamasy aitylady. Būl bastama Bas Assambleia qoldauymen BŪŪ-ǧa müşe elderge ūsynylǧan.
Älemnıŋ köp elderı 1 mausymdy Halyqaralyq balalar künı dep atap ötetındıgıne qaramastan, keibır elderde basqa künderı de merekelenedı eken. ”Halyqaralyq balalar künı” Malaiziiada qazan aiynyŋ soŋǧy senbısı künı, Oŋtüstık Koreiada men Japoniiada 5 mamyr künı, Singapurda 1 qazan künı, Türkiiada 23 säuır künı toilanady. Al Afrikada balalaryn qorǧau künı 16 mausymǧa belgılengen.
Aigül UAISOVA
