Menıŋ bır ädetım bar, ara-tūra elımızdıŋ kartasyn közımmen şarlaimyn. Öitkenı, jer şarynyŋ 2 paiyzyn qūraityn, kölemı jaǧynan älemde toǧyzynşy orynǧa ie, aumaǧy boiynşa bükıl Batys Europadan asyp tüsken, Fransiiadan 5 ese, İtaliiadan 9 ese, Angliiadan 11 ese ülken eldı aralaudyŋ basqa amaly az. Tıptı, jer ortasy jasqa kelgende elımızdıŋ ırı ortalyq qalalaryna baryp-keludıŋ sätı tüspeptı.
Jalǧyz men emes, tuǧan jerımızdıŋ terıskeiındegıler oŋtüstıkke, ondaǧylar batysqa, ne arqadaǧy qazaqtardyŋ joly şyǧysqa jiı tüse bermeidı. Mūndaida qyz örıs deitını ras. Qyzdar tūrmysqa şyǧyp, ūldar kelın alyp kelıp jatsa, qūdalyqtyŋ esebınen barys-kelıs köbeiedı. Dese de, barmasaŋ, kelmeseŋ jat bolasyŋ dep aitatyn qazaq üşın būl qiianat emes pe?! Nege öz jerımız ben öz elımızdı erkın aralauǧa mümkındık az. Elbasynyŋ «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamalyq maqalasynda aitylǧan kielı oryndardy jüielı, josparly türde aralaudy nege qolǧa almaimyz?
Osy rette kelmeske ketse de keŋester zamanyndaǧy ürdıster eske tüsedı. Şekarany şandyp bailap qoiǧan soŋ ba, mektepten bastap Odaqty aralauǧa bar jaǧdai jasaityn. Auyldyŋ balalary demalys kezderınde özderı tūratyn oblys ortalyqtaryna ekskursiiamen baru mındettı edı. Sol kezdegı «el jüregı» Mäskeuge, Leningradqa baru jeŋıl bolatyn. Osy jeleumen Ukrainanyŋ ırı qalarynda köbımız boldyq. Odan bölek, arnaiy qūram şyǧaryp, taqyryptyq saiahattardy tūraqty ötkızıp tūratyn. Eger ondai jaǧdai odaqtyŋ eŋ şalǧaiynda jatqan bızderge de jetse, onda asa qatty män berılgen ǧoi. Jeke basym qazırgı Reseidıŋ bıraz jerınde, Özbekstannyŋ köne, tarihi ortalyqtaryn osy poiyzben jürıp ötıppın. Al «Leninnıŋ ızımen» degen taqyryptyq marşruttar da üzdıkterdıŋ üzdıgıne būiyratyn. Odan bölek Almaty, Aşhabad, Duşanbe siiaqty bauyrlas respublikalar ortalyqtaryna jıberetın. Bügınde būl memleketter egemendıgın alyp, bölek damyp jatyr. turisterge olar da zäru. Osy ürdıstı özımızdıŋ elımızdı tanuǧa baǧyttap nege jüzege asyrmasqa? Taŋdai bılsek, taqyryp az ba?! Poiyz joldyŋ üstımen jürıp ötıp, elımızdıŋ astanalaryn aralap keluge bolady ma? Osy jerlerde Alaş arystarynyŋ ızderı jatyr, arǧy tarihty alsaq, Abylai hannan qalǧan qasiettı jerlerden jūrdai ma edık? Batystyŋ Saraişyǧy, Han ordasy, İsatai-Mahambettıŋ tūlparlarynyŋ ızı qalǧan topyraq qasiettı emei nemene? Men sansyz äulielerı men pır Bekettıŋ jer asty meşıtterın aityp otyrǧanym joq. Ol bölek äŋgıme, oǧan mektep oquşylary emes joǧary oqu oryndarynyŋ studentterın tartsa bolady. Eger bolaşaq islam tanuşylar islamnyŋ tuyn tıkken Talastyŋ boiyndaǧy Atlah şaiqasy ötken jerlerdı, islam aşa kelgen Babtardyŋ jatqan jerın, Türkıstandaǧy Qojahmet, onyŋ ūstazy Arystanbab, Iаssauidıŋ ızbasary – Oryn Qoilaqynyŋ jatqan jerın bılmese, onda dästürlı dınımız ben senımımızdı qalai boiyna sıŋıredı? Köne Taraz, Sairam, Türkıstan, Otyrardy qalai ainalyp ötesıŋ?
Jaratqannyŋ qos qoldap bere salǧan bır qazynasy – äsem tabiǧatymyz. Asqaq Altai taularyna köbımızdıŋ tabanymyz timedı, Alataudyŋ ainalasyndaǧy körıktı jerlerı men nuly ormandary men suly kölderı, Şaryn, Myŋjylqy, Şalköde jailaulary da tarihymyzdan da, ädebietımızden de oryn alǧan qasterlı jer edı. Ony kım tügendep jatyr? Arqanyŋ jerınde elımızdıŋ qalyŋ tarihy jazuly. Baian taularyn betke alyp tüsseŋız, jolai Qanyştyŋ, Mäşhür Jüsıptıŋ, Älkeidıŋ, Myrza Mūsanyŋ, Şäken Aimanovtyŋ jäne taǧy basqa da alaştyŋ ardaqty ūldarynyŋ kındık qany tamǧan jerlerdıŋ üstımen ötemız. Botaqaradaǧy Būqar jyrau kielı tūlǧamyz emes pe? Şet jaǧalap barsaq, şertpe küidıŋ kiesın tüsıner edık. Osynda jatqan Şortanbai jyraudyŋ ötken jerlerı ruhymyzdy tazarta tüser edı. Abai, Şäkärım mūrasy Semei jerınde sezıngennıŋ özı ǧanibet emes pe? Osylaişa orailastyryp, saiahatşynyŋ talǧamy men öresıne laiyqtap sailap turistık marşrutty da toptastyruǧa bolady. Būl – ärine, memlekettık baǧdarlamalar arqyly qolǧa alatyn joba. Mümkın qyruar qarajat ta qajet şyǧar, qolaily kölıktı sailap, mamandardy da daiyndau kerek bolar. Bıraq būl ısterdıŋ artynda ärbır qazaq balasyn tuǧan jerıne, tuǧan elıne degen patriottyq sezımın oiatatyn, babalarynan qalǧan ūlan ǧaiyr jerdıŋ iesı ekenın sezındıretın ülken küşı baryn esten şyǧarmaǧan jön. Onyŋ üstıne ışkı turizmge de jan bıter edı.
