Balalar jyly aiasynda elorda maŋyndaǧy «Balqaraǧai» demalys ornynda «Sarjailau» jazǧy etnolagerı aşyldy. Erekşelıgı – balalarǧa ädebiet pen tarihty, ūlttyq salt-dästürdı üiretu. Joba avtorlarynyŋ aituynşa, mūnda keluşıler qazaq halqynyŋ bai tarihy, önerı jäne dästürımen tanys bolady. Sonymen qatar är qonaq ata-baba örkenietınıŋ etnomädeni ortasyna saiahat jasap, auyl tūrmysyn tamaşalai alady.
Lager negızın qalauşylardyŋ bırı – belgılı qoǧam qairatkerı, «Qara şaŋyraq» ūlttyq tärbie beru jobasynyŋ avtory Tūrar Şäkennıŋ aituynşa, būl ideia būrynnan oida jürgen. Sebebı balalarǧa ūlttyq salt-dästürdı üiretıp, qazyqqa at bailap, qymyz sapyryp, jädıgerlermen tanystyratyn lager būǧan deiın bolmaǧan. Lager şılde aiynan bastap jūmys ısteidı.
– Bügınde jastar arasynda ūlttyq qūndylyqty tanu azaiǧan. Būl jas ūrpaqtyŋ ruhani-önegelık tärbiesıne jıtı qarau kerektıgın körsetıp otyr. Bızdıŋ etnolagerdıŋ negızgı maqsaty – el erteŋı bolar öskeleŋ ūrpaqtyŋ boiyna ūlttyq qūndylyqtardy sıŋırıp, ūlt tarihyna, ata jūrtyna, ata tegıne, ana tılıne degen süiıspenşılıgın oiatu, – dedı tarihşy-etnolog Tūrar Sättarqyzy.
Juyrda «Sarjailau» jazǧy etnolagerı jobasy memlekettık grant jeŋıp alǧan. Degenmen lager jūmysyn jandandyru üşın būdan da ülken küş pen qarjy kerek. Osy oraida ūiymdastyruşylar etnolagerdıŋ ışkı mazmūnyn tügeldei qazaqylyqpen qamtu üşın bılek sybanyp jūmys ısteude.
– Lagerge barǧan är bala tek uaqyt ötkızu üşın kelmeuı tiıs. Sol üşın de kelgennen bastap ketkenge deiın bala boiyna ūlttyq dästürdı sıŋırgımız keledı. Mysaly, kiız üidıŋ erekşe sän-saltanatpen bolǧanyn qalaimyz. Öitkenı balalarǧa qūndylyǧymyz dep körsetkende qazaqtyŋ naǧyz bai mūrasyn tanytatyn, ūlttyq önegege tūnǧan kiız üiın körsetkendı jön sanaimyz. Būdan bölek, qonaqtyŋ qolyna su qūiu, as ışıp bolǧannan keiın bata alu, t.b. kündelıktı dästürdı de üiretemız, – deidı tarihşy-etnograf.
Etnolager negızın qalauşylardyŋ taǧy bırı Nūr-Sūltan qalasy QHA analar keŋesınıŋ töraiymy Altynai Täŋırbergenova ūrpaq tärbiesımen ainalysatyn ūlttyq lager aşu negızgı ūstanym ekenın aitady.
– Elımızdıŋ erteŋgı tūtqasy, ūlt bolaşaǧy sanalatyn jas tolqyn aldyndaǧy zor jauapkerşılıktı moinymyzǧa alyp, ūlttyq salt-dästürdı joǧaltpauymyz kerek. Osy oraida ūrpaqtyŋ ruhani tärbiesımen ainalysatyn ūlttyq etnolagerımızdı aşyp otyrmyz. Sebebı memleket ūltty qalyptastyrmaidy, ūlt memlekettı qalyptastyrady. Qazaqtyŋ özıne tän ūlttyq bolmysyn qaitaru – bügınde eŋ özektı mäsele, – deidı Altynai Täŋırbergenova.
Ūiymdastyruşylardyŋ aituynşa, lagerde balalar ūlttyq oiyn oinap, salt-dästürdı üirenıp, ūlttyq taǧam pısıredı. Būdan bölek, är balaǧa jeke köŋıl bölınedı. Etnolagerdıŋ qyzmetı aqyly. 10-15 jastaǧy oquşylar qatysa alady. Tırkelu 15 mausymda aşylady. Mūndaǧy erekşelık – qatysuşylar avtobuspen baryp-keledı. Sondai-aq arnaiy qonaqtar şaqyrylyp, olarmen sūhbat ötedı. Mal baǧu, at baptau, atqa mınu, kökpar tartu, kiız basu, t.b. ūlttyq salt-dästürler balalarǧa körsetıledı.
Jaqynda aşylǧan etnolager bır aidan soŋ ūlttyq dästür men qazaqylyqty därıpteuge alǧaşqy keluşılerın qarsy alady.
Aizada Jaiyqqyzy
