Saiasat

İerusalim basynan şu ketpei tūr…



Bırer künnen berı jahan jüzınde jūrt qūlaǧyn eleŋ etkızgen bırneşe oqiǧa boldy. Sonyŋ bırı jeksenbı künı Venesuelada ötken prezident sailauynda Nikolas Maduronyŋ 68 paiyz dauys alyp, özınıŋ oryntaǧyna qaita otyrǧanyn körsettı. Älemdegı besınşı mūnaily ölke, OPEK-tıŋ beldı müşesı retınde būl eldegı ahualǧa beitarap qarai almasaq ta, bızdıŋ nazarymyzdy būdan görı Paragvaidyŋ keşe İerusalimge elşılıgın köşırgenı köbırek oilandyryp tastady.

Oŋtüstık Amerikada orna­lasqan Paragvai osylaişa otyz ekı ǧasyrdan berı «beitarap qala» atanyp kele jatqan qonysqa özınıŋ amanaty esebındegı tobyn aparyp qoiǧan AQŞ pen Gvatemaladan keiıngı üşınşı memleket boldy. Būl qadamdy 14 mamyr künı Qūrama Ştattardyŋ bastaǧany belgılı. Sol şaraǧa İzrail prezidentı Biniamin Netaniahumen bırge Donald Tramptyŋ qyzy men küieu balasy qatysty. Būǧan narazy bolǧan palestinalyqtar Gaz sektorymen şekarada jappai qarsylyq qozǧalysyna şyqty. Onyŋ soŋy 60-tan astam beibıt tūrǧynnyŋ qazaǧa ūşyrauyna aparyp soqtyrdy.
Osyǧan qaramastan, Parag­vaidyŋ dauly jerge qarai dübır salyp keluı köp jūrtty kä­dımgıdei oilandyryp tastady. Şaraǧa basqa emes, eldıŋ prezidentı Orasio Kortestıŋ özı qatysty. Onymen bırge Tel-Aviv tübındegı Gerslii-Pituah qalasyndaǧy elşılıgı ere keldı.
Ras, İzrail būdan jarty ǧasyr uaqyt būryn İordaniia­dan tartyp alǧan būl qalany köpten berı özınıŋ «bırtūtas jäne bölınbes» bölşegı dep atap jür. Al Palestina onyŋ ortalyǧy men şyǧys audanyna köz qadap otyr. Älem elderınıŋ basym bölıgı evrei memleketınıŋ älgındegı tūjyrymymen kelıspeidı. Olar Şyǧys İerusalim men İordan özenınıŋ batys jaǧalauyn İzraildıŋ basqynşylyqpen alǧan aumaǧy sanaidy.
Eger ejelgı tarihqa köz jügırtsek, bızdıŋ däuırımızge deiıngı 1000 jyldyqta baiyrǧy İzrail men İudei memleketterı arasyndaǧy odaq būzylǧannan bas­tap, būl jer «beitarap şahar» atalyp, derbes ömır sürıp kelgen eken. Al İzrail jäne Palestina memleketterı qūrylar qarsaŋynda, 1947 jyly BŪŪ-nyŋ Bas assambleiasy №181 qararymen İerusalimnıŋ märtebesın «jeke bırlık» retınde belgılep bergen edı. 1967 jyly būl jerlerdı İzrail memleketı basyp aldy. Osyǧan orai BŪŪ Qauıpsızdık keŋesı 1980 jyly №478 sandy qarar qabyldap, onda būl qalany özınıŋ astanasy dep jariialaǧan İzraildı aiyptaǧan bolatyn.
Sol uaqyttan berı beitarap qala sanalyp kelgen İerusalim osylai Tramptyŋ arqasynda bır-aq sätte «qoldy» bolyp kettı. Būǧan mūsylman elderınıŋ barlyǧy bırdei narazylyq tanytyp jatyr. Osyǧan bailanys­ty Türkiia prezidentı İslam elderınıŋ keŋesın şaqyrmaqşy bolyp otyr.
Keleşekte İerusalim Taiau Şyǧys elderı arasyndaǧy kelıs­peuşılıktıŋ bır ülken oşaǧy bolyp ketuı äbden mümkın.

 


Taǧyda

admin

«Astana aqşamy» gazetı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button