Qazaqstan Respublikasynyŋ Norvegiiadaǧy elşılıgı Ekınşı düniejüzılık soǧys jyldary okkupasiiada bolǧan Norvegiiada qaza tapqan qazaqstandyq äskeri tūtqyndardyŋ jaŋartylǧan tızımın jariialady. Soŋǧy ailarda 18 qazaqstandyqtyŋ aty-jönı men jerlengen aimaǧy anyqtalǧan eken. Bügıngı taŋda esımderı naqtylanǧan jerlesterımızdıŋ jalpy sany – 74 adam. Olardyŋ tolyq tızımımen elşılıktıŋ saity arqyly tanysuǧa bolady.
Olar Aqmola, Aqtöbe, Jambyl, Qyzylorda, Soltüstık Qazaqstan, Şyǧys Qazaqstan, Almaty oblystarynyŋ, Almaty men Türkıstan qalalarynyŋ tumalary nemese sol öŋırlerden äskerge şaqyrylǧan. Jauyngerler Norvegiiada Sanneşoen, Lillehammer, Bergen jäne Tronheim qalalarynyŋ janyndaǧy keŋestık äskeri zirattarda jerlengen.
Būl turaly Nūr-Sūltan qalasy Qorǧanys ısterı jönındegı departamentı bastyǧynyŋ orynbasary, maior Artur Qasqarauov oi bölıstı:
«Ūly Otan soǧysynyŋ aiaqtalǧanyna 77 jyl tolsa da, sol jyldary habarsyz ketken atalary men äkelerın ızdegen otandastarymyzdyŋ jüregınde tübı bır jyly habar bolar degen ümıt oty älı bar. Osy anyqtalyp otyrǧan äskeri tūtqyndardyŋ Otanǧa adal bolǧandary, soŋǧy demı qalǧanǧa deiın Ūly Jeŋıske degen senımderın joǧaltpaǧandary, jau qolyna tūtqyn bop tüsse de, satqyndyq jasamaǧandary anyq.
Olardyŋ qandai qiyn taǧdyr keşkenderın keş bolsa da tuysqandary bıluge tiıs. Bozdaqtardyŋ arman-tılegı – endı elge amanat. Otandastar, bız attary jaŋadan anyqtalyp otyrǧan keşegı maidangerlerdıŋ tuǧan-tuys pen tanystaryn ızdestırıp otyrmyz. Atsalysyŋyzdar! Izdesıŋızder! Būl – bızdıŋ ūrpaq retındegı paryzymyz!».
Qaza tapqan jauyngerlerdı anyqtau maqsatynda jergılıktı äskeri basqaru organdarynyŋ äleumettık jelılerınıŋ resmi akkaunttarynda, sondai-aq Jeŋıs künıne arnalǧan ıs-şaralar barysynda keŋınen jariia etıledı. Jergılıktı organdar sol jerden äskerge şaqyrylyp, qaza tapqan jauyngerlerdıŋ tuystaryn ızdestırudı ūiymdastyruǧa mındettı. Būl rette tegınıŋ, tuǧan jerınıŋ jäne äskeri qyzmetke şaqyryluynyŋ yqtimal būrmalanulary eskerıluı kerek.
Eger tabylǧan tuystary qaitys bolǧan maidangerdıŋ süiegın qaita jerleudı qalaityny turaly ötınış jasaǧan jaǧdaida, sol räsımdı jürgızu tärtıbın tüsındıru qajet.
Būl jaǧdaida qaita jerleu algoritmı tömendegıdei bolady:
– qaza tapqan jauyngermen tuystyǧyn rastaityn, jeke basyn kuälandyratyn qūjattardyŋ köşırmelerın, tuysynyŋ ötınışın qabyldau;
– tabylǧan tuystarynyŋ jalpy tızımın jasau üşın ötınıştı QR Qorǧanys ministrlıgıne beru;
– qaza tapqan jauyngerlerdıŋ süiegın Qazaqstanǧa jetkızu räsımın ūiymdastyru üşın tuystardyŋ tızımın jäne olardyŋ ötınışterın QR Syrtqy ıster ministrlıgıne beru;
– jergılıktı atqaruşy organdarmen bırlesıp qaza tapqan jauyngerdıŋ süiekterın qarsy alu, olardy josparlanǧan jerleu ornyna deiın jetkızu jäne saltanatty jerleudı ūiymdastyru.
Elşılıktıŋ aqparaty boiynşa bügıngı künge deiın Norvegiiada jerlengen keŋestık jauyngerlerdıŋ jalpy sany şamamen 15 500 ekenı belgılı boldy, olardyŋ 7000-ǧa juyǧynyŋ esımderı anyqtalǧan.
Baian ASYLBEKOVA
