Tärtıp jaiy tiianaqtaldy
Keşe Ortalyq kommunikasiialar qyzmetı alaŋynda ışkı ıster ministrınıŋ bırınşı orynbasary Marat Demeuovtıŋ qatysuymen brifing öttı. Basqosu «2013 jyldyŋ negızgı oqiǧalary. Qūqyq qorǧau organdaryndaǧy reforma» taqyrybyna arnaldy.
Qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn alu ışkı ıster organdarynyŋ negızgı mındetterınıŋ bırı bolyp tabylady. Işkı ıster ministrınıŋ bırınşı orynbasary Marat Demeuov eŋ aldymen elımızde qaqtyǧystar oryn alǧan jaǧdaida jedel äreket etetın negızgı pärmendı küşterımız – Işkı äsker basqarmasynyŋ qūrylymy men jüiesı oŋtailandyrylǧanyn jetkızdı. Işkı äsker basqarmasynyŋ jüiesı – brigadalyq qūrylymnan öŋırlık qolbasşylyq jüiesıne deiın Äskeri doktrinaǧa säikestendırılgen. Onyŋ mälımdeuınşe, qazırgı taŋda tört öŋırlık qolbasşylyq qūrylǧan. Jaŋa basqaru jüiesı äskerlerdıŋ jedeǧabyldyǧyn, olardyŋ ışkı ısterdıŋ aumaqtyq organdarymen jäne Qaruly Küşterdıŋ bölımşelerımen aradaǧy bırlesken ıs-qimyldarynyŋ üilesımdılıgın qamtamasyz etpek. Äsırese, eldıŋ ışkı qauıpsızdıgıne qauıp töngen kez kelgen öŋırdegı ıs-qimyldarǧa qysqa merzımde atsalysuǧa qabılettı ışkı äskerdıŋ jedel maqsattaǧy bölımşelerınıŋ jauyngerlık daiyndyqtaryn arttyruǧa erekşe nazar audaryluda.
«Nöldık tözımdılıktı» qalyptastyru qajet
Memleket basşysy Qazaqstan halqyna arnaǧan Joldauynda qoǧamda ūsaq tärtıp būzuşylyqqa tözbeuşılık ahualyn qalyptastyru jaiynda aitqan bolatyn.«Būl qūqyq būzuşylyqqa negızınen ūsaq būzaqylyq, onyŋ ışınde qoǧamdyq oryndardy lastau men onda spirttı ışımdıkter ışu, belgılenbegen orynda şylym şegu, tynyştyqty būzu, sondai-aq abattandyru jäne jol qozǧalysy tärtıbın būzu jatady. Būǧan köp jaǧdaida azamattarymyzdyŋ sanasynyŋ tömendıgı sebep. Sondyqtan da, osy atalǧan tärtıp būzuşylyqtardy anyqtauǧa barlyq derlık polisiia qyzmetkerlerı tartylady, onyŋ ışınde polisiianyŋ uchaskelık inspektorlary, kämeletke tolmaǧandar ısı jönındegı inspektorlar, patruldık-jol polisiiasy bölımderı jäne basqalary da bar. Tek osy jyly ǧana 2,3 mln-nan asa äkımşılık tärtıp būzuşylyq anyqtalyp, 1,8 mln-nan asa adam şamamen 14 mlrd teŋge aiyppūl töledı» deidı M.Demeuov.
Sonymen qatar, basqosuda mamandandyrylǧan halyqqa qyzmet körsetu ortalyqtarynyŋ jūmysy turaly da keŋınen aityldy. Bügınde atalmyş ortalyqtar arqyly avtokölıkterdı tırkeu, jürgızuşı kuälıkterın jäne rūqsatnama qūjattaryn beru sekıldı qyzmet körsetılıp keledı. Bügınde mūndai mamandandyrylǧan ortalyqtar Astana, Almaty, Qaraǧandy jäne Aqtau qalalarynda jūmys ısteidı.
Jyldyŋ basty jaŋalyqtarynyŋ bırı – 1 qaraşadan bastap jol polisiiasy men patruldık polisiiasy Äkımşılık polisiia basqarmasy bolyp bır qūrylymǧa bırıktı. Endı ämbebap poliseiler joldarda da, köşelerde de, basqa da qoǧamdyq oryndarda qūqyq tärtıpterın saqtaumen ainalysady. Jol-patruldık polisiiasynyŋ qyzmetkerlerıne arnalǧan keude belgılerı men qolǧa taǧylatyn şevrondar bekıtılgen. Marat Demeuovtıŋ aituynşa, qyzmet kiımınıŋ jaŋa ülgısı jasaluda. Barlyq avtokölıkterdegı «Jol polisiiasy» jäne «Patruldık polisiia» degen jazular «Jol-patruldık polisiiasy» degen jazumen almastyrylyp, arnauly dybystyq jäne jaryq signaldary ornatyluda. Sondai-aq, baqylaudy qamtamasyz etıp, jol qozǧalysy barysyndaǧy tüiındı jaǧdailardy şeşu üşın barlyq polisiia kölıkterıne «GPS» jüiesı men videofiksatorlar ornatylmaq.
Mobildık zerthananyŋ mümkındıgı mol
Kriminalistık qyzmettı damytu üşın elımızde zerthanalar aşylyp, sottalǧandardyŋ DNK-synamalarynyŋ jäne oqiǧa oryndarynan alynǧan DNK-biologiialyq ızder mälımetterınıŋ bazasy jasaluda. «Kriminalist mamandarǧa özderı jürgızgen zertteuler boiynşa sotta olardy aiǧaq retınde qarauǧa mümkındık beretın Qylmystyq ıs jürgızu kodeksıne engızılgen tüzetuler tekserulerdıŋ barysyn jedeldetuge jol aşyp berıp otyr» deidı M.Demeuov. Bırınşı vise-ministrdıŋ aituynşa, Astana men Almatyda DNK-zerthanalary bar. Endı basqa öŋırlerde de osyndai zerthanalar aşylady. Bügıngı taŋda 16 mobildık kriminalistık zerthana, daktilokartalardy qaşyqtyqtan engızuge mümkındık beretın 120 «Papilon» mobildık daktioloskopiialyq keşenı, kriminalist mamandarǧa arnalǧan 100 şaqty avtomattandyrylǧan jūmys orny satyp alynǧan eken.
Jiynda köşı-qondy baqylau jūmystary, jol qauıpsızdıgı jäne jaŋa zaŋ jobalary jönındegı basqa da saualdarǧa tiianaqty jauap berıldı.
Gülmira AIMAǦANBET
