Biylǧy Elbasynyŋ «Bolaşaqqa baǧdar: ruhani jaŋǧyru» maqalasy el ruhaniiatyna tyŋ serpın berıp, ūltqa qajettı jobalardy qolǧa aluǧa mūryndyq boldy. Sonyŋ ışındegı «Qazaqstannyŋ kielı jerlerınıŋ geografiiasy» atty jobany erekşelep aituǧa bolady.
Qazaqtyŋ ūlan-ǧaiyr jerı tarihqa öte bai. Ondaǧy ärbır jer-su ataulary ötken däuırden syr tolǧaidy. Köne keseneler men eskı arhitekturalyq qūrylystardyŋ bärı – şejıre. Ökınışke qarai, sol aŋyzdardyŋ köbı joǧalyp barady. Eskı äŋgımelerdı bıletın kärı qūlaq qariialar da azaidy. Däl osyndai sätte jaryq körgen Memleket basşysynyŋ maqalasy būl baǧytqa örıs äkeldı.
Jūmys bırden qarqyn aldy. QR Mädeniet jäne sport ministrlıgı janynan «Qasiettı Qazaqstan» ǧylymi-zertteu ortalyǧy qūryldy. Onyŋ basşylyǧyna belgılı tarihşy-ǧalym, saiasatker Berık Äbdıǧali taǧaiyndaldy. Aldymen öŋırlık komissiialar qūrylyp, qasiettı oryndar men eskertkışter tüzıldı. Ortalyq qyzmetkerlerı alty baǧyt boiynşa – Soltüstık, Şyǧys, Ortalyq, Oŋtüstık, Batys, Almaty oblysy jäne Almaty qalasyna ekspedisiiaǧa şyǧyp, kielı mekenderdı aralady. Nätijesınde «Qazaqstannyŋ jalpyūlttyq qasiettı oryndary» tızımıne barlyq aimaqtan ırıktelıp, saraptalǧan 100 nysan endı. Bıraq onyŋ sany 185-ke juyq eken. Ony bızge «Qasiettı Qazaqstan» ǧylymi-zertteu ortalyǧy basşysynyŋ orynbasary Batyrhan Qasymov aitty. Onyŋ sözınde köp jaŋalyqtar bar. Bügınde Qazaqstannyŋ kielı jerlerınıŋ köp salaly elektrondyq kartasy daiyn. Atalǧan karta tarihşylar, arheologtar, etnograftar men turistık ūiymdardyŋ qatysuymen jasalǧan. Oǧan barlyq multimediialyq qosymşalar arqyly virtualdy türde qosyluǧa bolady.
«Kartanyŋ fotogalereiasy men beinegalereiasy bar. Sol arqyly kielı oryndardy köre alasyz. Jäne ūialy telefonmen kartaǧa tırkelıp, özıŋızdıŋ pıkırıŋızdı jazuǧa bolady. Eskertkışke qalai baryp, köruge bolady degen saualǧa da jauap alasyz. Aldaǧy qaŋtarda kartanyŋ tūsaukeserı ötedı dep jobalap otyrmyz» dedı ol. Onyŋ aituynşa, aldaǧy jyly el ışındegı egemendık alǧannan bergı qaitadan qalpyna keltırıp, bıraq eşqandai pasporty joq keseneler men eskertkışter qaita qūjattaudan ötedı.
Sonymen bırge, aimaqtarǧa ortalyq mamandary taǧy da ekspedisiiaǧa şyqpaq. Qysqasy, älı atqarylar jūmys jeterlık.
Qazırgı künde Qazaqstanda şamamen alǧanda 35 myŋ säulettık, arheologiialyq jäne tarihi eskertkışter bar. Onyŋ ışınde 8 arheologiialyq eskertkış «Ūly Jıbek joly nysandary» qūramynda IýNESKO-nyŋ düniejüzılık mūrasy tızımıne kırgen.
Azamat ESENJOL
