Jaŋalyqtar

QAZİRA ÄJEIDIŊ QAZYNASY

Eki ǧasyrdyŋ kuägeri sanalyp otyrǧan äjei eldı qyrǧynǧa ūşyratqan sol bır näubetti jyldardy da, aşarşylyqty da bastan keşirıptı. Balalyq, jastyq şaǧy el basyna kün tuǧan qiyn-qystau kezeŋdermen tūspa-tūs kelse de, auyrtpalyqqa moiymaǧan. Soǧys bastalǧanda joldasy Qali Belba­sarov maidanǧa attanyp, özı tylda eŋbek ettı. 11 qūrsaq köterıp, qazırde közı tırı 6 balasynan 25 nemere, 23 şöbere süiıp otyrǧan qariia älı de tyŋ. Özdiginen jürip, dalaǧa kirip şyǧady. Tek soŋǧy kezde qūlaǧynyŋ eptep estimei qalǧany bolmasa, densaulyǧy jaqsy. Sanasy ser­gek. Jaqynda Säten atty qyzynan örbıgen şöberesınıŋ üilenu toiynda bolypty. «Endı şöpşek süisem, ar­manym joq» dep bır külıp aldy äjei.

Tūla boiy tūŋǧyşy – 72 jasta, kenjesı 51-de eken. Özı ortanşy qyzy Bäteşpen birge Astananyŋ Almaty köşesınde ornalasqan jer üidıŋ bır bölmesınde päter jaldap tūryp ja­tyr. Qyzy jūmysqa ketkende, üidiŋ şarualaryn tyndyryp, ydys-aiaqty juyp qoiatyny bylai tūrsyn, tıptı, keide jūmystan şarşap kelgenınde, qyzynyŋ köŋılın köterıp, süt qatyp, şai qūiyp beretını de bar eken. Bız būǧan äjeimen äŋgımelesuge barǧanda kuä boldyq.

– Anam qanşa qimyldasa da, şarşaudy bilmeidi. «Jalqau adam auruǧa ūşyraidy» dep otyrady bizge. Osy jasqa da sol eŋbekqorlyǧynyŋ arqasynda kelıp otyr. Bügıngı künge deiin birde-bir ret däri-därmek qabyldap körmeptı, – deidı Bäteş Ädıkenova.

İä, qadırımen qartaiudyŋ özı – bır baqyt. Qazira äjei üşın belsendı qarttyqtyŋ bastauy imanda jat­sa kerek. Ol bes uaqyt namazyn qaza qylyp körgen emes. Sebebı, namaz oqudyŋ densaulyqqa paida­sy zor ekenın jaqsy bıledı. Asty talǧap ışedı. Ūzaq jasauynyŋ sebebın sūraǧanymyzda, «eŋbekqorlyǧymnan ba dep oilaimyn» dedı qariia. Adamnyŋ būlşyq etı qanşalyqty köp qozǧalysta bolsa, sonşalyqty onyŋ auruǧa qarsy tūratyn qabıletı basym bolatynǧa ūqsaidy. Rasynda da, ata-ana­synan erte aiyrylyp, jasynan jetımdıktıŋ aşy dämın köp tatyp öskendıkten be, älde süiener, sener eşkımı bolmaǧandyqtan bolar, eŋbekke erte aralasyp, üi ışındegı tırlıkterdı tynbai ıstegenı, jūmystan bas tartudy bılmeitındıgı bügıngılerge ülgı-önege bolarlyq-aq.

Ūly Otan soǧysyna qatysuşynyŋ jesırı bola tūra, qariianyŋ ǧūmyr boiǧy beinetınıŋ zeinetın körıp, qolyn jyly suǧa salar jasqa jet­kende, tar bölmede, Astananyŋ bır būryşynan päter jaldap tūryp jatqany, ärine, janǧa batady. Al özı ötkenınıŋ bärın ūmytyp, endı mıne, toqşylyq zamandy da körip, bala-şaǧasynyŋ aldynda marqaiyp otyrǧany üşın Qūdaiǧa künıne myŋ märte şükırşılık etedı. Elıne tynyştyq tıleidı.

– Armandarym da joq emes, ärine. Qūdaidyŋ bergen jasyn jasai beremın ǧoi. Elımız aman bolsyn. Bızdei qarttardy esten şyǧarmai, elep, eskerıp, kelıp qūttyqtap jatqan senderge Allanyŋ nūry jausyn! – dedı.

«Jaqsylyq jasaǧan adam ūzaq jasaidy». Jüz jastaǧy äjeidı körgende aqyn, Halyq jazuşysy Mūzafar Älimbaevtyŋ osy sözderı esıme tüstı. Rasynda da, ainalasyna qaiyrymmen qarap, qolyndaǧy barymen bölısetınderge Allanyŋ da raqymy mol bolatyn syŋaily. Bır ǧasyr ömır sürıp, ǧūmyr boiyna ainalasyndaǧy adamdardan «ai­nalaiyn» degen jyly sözin aiamai, meiırımı men şarapatyn tökken äjei bügınde basynan ötkergen baqytty künderıne dän riza.

Gülbarşyn ÖKEŞQYZY

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button