Batystaǧy qazaq yqylym zamannan berı qara jerdı qoparyp, «qara altynyn» igerıp keledı. Būl jerde tuyp-öskenderdıŋ, iä qonys audaryp kelgenderdıŋ bırazy ömırın mūnaimen bailanystyrǧany belgılı.
Jylyoi jaǧynda Ūly Otan soǧysynyŋ ardagerı, belgılı mūnaişy Hasan Aldaqov esımın jaqsy bıledı. Ol qan maidannan aman oralyp, talai qazynaly ken oryndaryn aşuǧa belsene qatysqan azamat, bar sanaly ǧūmyryn halqyna qyzmet etuge arnaǧan mūnaişy edı.
Ol 1920 jyly bırınşı tamyzda Maqat kentınde ömırge keldı. Sodan 19 jasynda äskerge alynǧan jas elge Ūly Otan soǧysy aiaqtalǧan soŋ, iaǧni 1945 jyldyŋ qaraşasynda jetedı. Jetı jyl boiy soldat şinelın iyǧynan tastamaǧan Hasan talai şaiqasty basynan keşken. Jüzdegen bozdaq qas qaǧym sätte opat bolyp, maidan dalasynda jer jastanǧanda, onyŋ peşenesıne elge aman oralu jazylǧan eken. Ardagerdıŋ maidan jolyna köz jügırtsek: qatardaǧy jauyngerden bastap Leningrad pen Karel maidandarynda bölımşe komandirıne deiın köterıledı. Maidan ortasynda jürıp, 1942 jyly kompartiia qataryna ötedı. Al, 1945 jyly Omby qalasynda ofiserler kursyn tämamdaidy.
Zūlmat jyldardan soŋ el ekonomikasy tūralap qalsa da, beibıt ömırmen qauyşqan eldıŋ quanyşynda şek bolmady. Alaida, etıgımen qan keşıp kelgen sarbazdardy elde de jeŋıl tūrmys kütıp tūrmady. Jauyr arqalar taǧy da auyr eŋbekten qaiysa tüstı. Maidannyŋ lokomotivı bolǧan Dossor men Jylyoidyŋ mūnaiy soǧystan keiın de barşa odaqtas eldıŋ ekonomikasyn köterdı. Hasan Jauylbaiūly elge kelgen soŋ, ata käsıbımen qaita tabysady. Söitıp, bastapqyda ekı jyldai «Embımūnaigaz» bırlestıgı Qūlsary mūnai käsıpşılıgınde tehnik qyzmetın atqarady. 1946-1948 jyldary sauatty jıgıt Jylyoi audandyq kompartiia komitetınde nūsqauşylyq jūmysyn jasaidy. Äitse de, qara altyn öndıruşıler qataryna tarta beredı. Söitıp, 1948 jyly Mäskeudegı akademik Gubkin atyndaǧy mūnai institutyna tüsıp, öz mamandyǧynyŋ has şeberı atanǧandardyŋ qara şaŋyraǧyn 1953 jyly oidaǧydai bıtırıp şyǧady. Qazırdıŋ özınde ırgelı oqu orny sanalatyn būl institutqa, şalǧai auyldaǧy qazaq jıgıtterınıŋ ılude bıreuı qabyldanatyn edı. Qolyna diplomyn alǧan jas maman teoriialyq bılımın ken oryndarynda täjıribemen ūştastyruǧa kırısedı. Jylyoi men Maqat audandaryndaǧy kenışterde aldymen būrǧyşynyŋ kömekşısı, būrǧyşy master, keiın injener jäne bölım bastyǧy bolady. «Qazaqstanmūnaibarlau» būrǧylau şeberı qyzmetın atqarady. «Maŋǧystaumūnaigazbarlau» tresınde Tübejek, Jetıbai kenışterın igerıp, ter tögedı. Al, 1965-1975 jyldary Özen būrǧylau basqarmasynda uchaske bastyǧy, injenerlık-tehnologiialyq ortalyqta auysym jetekşısı mındetterın de atqarady.
Ūly Otan soǧysy men beibıt tırlıkte alǧan marapattary azamattyŋ tūlǧasyn odan ärı aiqyndai tüsedı. Hasan Aldaqov Qazaq KSR Joǧarǧy Keŋesınıŋ Qūrmet gramotasyn alǧan. Onyŋ omyrauynda «Qyzyl jūldyz» ordenı, «Erlıgı üşın», «Ūly Otan soǧysynda jeŋıske jetkenı üşın» medaldary jarqyrady. Baiyrǧy maidanger, bılıktı mūnaişy 1981 jyldyŋ qaraşasynda ömırden öttı. Esımı Qazaqstan mūnai ensiklopediiasyna endı.
Aita keterlıgı, Hasan ardagerdıŋ äkesı Jauylbai Aldaqov qazaq mūnaiynyŋ bastapqy jyldarynda eŋbek etken er edı. Osyndai äkeden tälım alǧan ūly Hasan Aldaqov ta ömırınıŋ soŋyna deiın halqyna adal qyzmet ettı. Ömırdıŋ aşy-tūşy dämın qatar tatyp, soǧystyŋ beinetın basynan keşırgen aqsaqal eŋbegınıŋ zeinetın körıp, otbasynyŋ qyzyǧyna da keneledı. Artynda qos ūly men üş qyzy qaldy. Olar ata-baba jolynan taimai, ömırlerın mūnaimen bailanystyrady. Sol ūrpaqtarynyŋ endıgı armany – elım, jerım dep ötken äkelerınıŋ esımın asqaqtatu. Osy oraida, Ūly Otan soǧysy ardagerınıŋ esımı Jylyoi jerındegı bır köşege berılse deidı. Bızde ne köp?! Köz sürınetın maǧyna-mänsız köşe ataulary köp. Sondyqtan el men jerdı qorǧap, azamattyq boryşyn qanmen öteuge attanǧan azamatqa bır köşe atauyn beru artyq etpeitın tärızdı.
Ashat RAIQŪL
