كولىكتەگى تۇتىنۋشىلار قۇقىقتارىن قورعاۋ دەپارتامەنتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 2012-2017 جىلدارداعى استانا قالاسىنا كارانتيندىك جانە اسا قاۋىپتى ىندەتتەر ەنگەن رەتتە جۇرگىزىلەتىن الدىن الۋ جانە ەپيدەمياعا قارسى ءىس-شارالاردىڭ كەشەندى جوسپارىنا سايكەس ەلوردانىڭ حالىقارالىق اۋەجاي ايماعىندا وقۋ-جاتتىعۋ جيىنى ءوتتى.
وعان قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى, تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ دەپارتامەنتى, ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ جەلىلىك ءبولىمى جانە اۋەجاي قىزمەتكەرلەرى قاتىستى.
الدىن الا جوسپارلاعانداي, «Scat» ۇشاعىنان جۇقپالى اۋرۋى بولۋى ىقتيمال كۇدىكتى ناۋقاس انىقتالىپ, ونى دارىگەرلەر ەمحاناعا الىپ كەتتى. كەيىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەكىنشى لەگى ۇشاقتاعى باسقا جولاۋشىلاردى وقشاۋلاپ, دەنە تەمپەراتۋرالارىن تەكسەردى. اتى-جوندەرىن ناقتىلاپ, جۇقپالى اۋرۋدىڭ بار-جوعىنا كوز جەتكىزدى. ىلە-شالا ۇشاقتىڭ بورتى اۋرۋعا قارسى دارىلەرمەن بۇقىرلاندى.
بۇكىل الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتىنە سەنسەك, باتىس افريكا ەلدەرىندە 245 ەبولا قىزباسى تىركەلىپ, ونىڭ 154 ولىممەن اياقتالعان. ءۇندىستان, يندونەزيا, مالايزيا, پاكىستان, تايلاند, ساۋد ارابياسى سىقىلدى ازيانىڭ بىرنەشە ەلدەرىنەن دە 54 704 دەنگە قىزباسى انىقتالىپ, 140 جاعداي ادام ولىمىنە سوقتىرعان. سونىمەن قاتار ليبەريا مەن نيگەريادا لاسسا قىزباسىمەن اۋىراتىن 42 ادامنىڭ 18-ءى قىرشىن كەتكەن ەكەن. قازىرگى ۋاقىتتا تاياۋ شىعىس ەلدەرىندە 339 كورونوۆيرۋستى ينفەكتسيا اۋرۋى كەسىرىنەن 102 ادام قايتىس بولعان. بۇل ىندەت فرانتسيا, گەرمانيا, ۇلىبريتانيا, يسپانيا, پورتۋگاليا, اقش مەملەكەتتەرىنەن دە بايقالا باستاعان.
الەمدەگى وسى قيىن جاعدايعا بايلانىستى جولاۋشىلار ارقىلى شەتتەن كەلۋى مۇمكىن ءتۇرلى ەپيدەمياعا قارسى ۇيىمداستىرىلعان شارا استانا قالاسىنداعى مۇددەلى مەكەمەلەردىڭ دايىندىعى وسال ەمەستىگىن كورسەتتى.
نۇريسلام قۇسپانعالي
