ءبىر جەردە تابان اۋدارماي, ۇزاق جىلدار بويى جۇمىس ىستەيتىن ادامدار از. اسىرەسە, نەگىزگى مىندەتىنە قوسا, تابانىنان تاۋسىلىپ, وزىنە تيەسىلى ۋچاسكەلەردى ارالايتىن تەراپەۆتەر ءۇشىن بۇل – ناعىز جانكەشتىلىك دەۋگە بولادى. ءبىزدىڭ بۇگىنگى كەيىپكەرلەرىمىز سولاردىڭ قاتارىنان.
قىرىق جىلدىق قىزمەت
ادام ءتانىن ەمدەيتىن دارىگەرلەردىڭ جۇمىسى وڭاي ەمەس. سولاردىڭ ىشىندە جالپى پراكتيكا دارىگەرى – ۋچاسكەلىك تەراپەۆتىڭ اتقاراتىن شارۋاسى باستان اسادى. سوعان قاراماستان №1 قالالىق ەمحانانىڭ دارىگەرى تاتيانا پيسارەنكو ءبىر ۋچاسكەدە 40 جىل بويى ۇزبەي جۇمىس ىستەپ كەلەدى. كەزىندەگى تسەلينوگراد مەملەكەتتىك مەديتسينالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن ول 1974 جىلى ينتەرناتۋرانى سول كەزدەگى اۋرۋحاناعا بىرىكتىرىلگەن قازىرگى №1 قالالىق ەمحانا بازاسىندا وتكىزەدى. سوندا اشىلعان ەڭبەك كىتاپشاسىنا ءالى كۇنگە جاڭا جازبا تۇسكەن ەمەس.
جالپى تەراپەۆتىڭ جۇمىسى تەك ادام ەمدەۋمەن شەكتەلمەيدى. ولار قانداي دا ءبىر الەۋمەتتىك اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋ, انا مەن بالا ولىمىنە جول بەرمەۋ, ديسپانسەرلىك ەمدەۋگە ۋاقىتىلى جولداما بەرۋ, جۇرتشىلىقتى سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن وتكىزۋ, سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ سەكىلدى سان قىرلى مىندەتتەن تۇرادى. «ءبىز ناۋقاستاردى الدىن-الا جازىلۋ بويىنشا قابىلدايمىز. ءبىر قابىلداۋ كەزىندە 16 ادام جازىلادى. بىراق كەلەتىندەردىڭ قاراسى كوپتىگى سونشا, وسى نورماتيۆتەن الدەقايدا اسىپ كەتىپ جاتامىز. ءبىر ۋچاسكەدە ۇزاق جىل جۇمىس ىستەگەننەن كەيىن سوندا تۇراتىن ادامدار ءوزىمنىڭ جاقىنىمداي بولىپ كەتكەن. سوندىقتان, كوڭىلىن قيماي, قابىلدايتىن كەزدەر كوپ بولادى» دەيدى دارىگەر. تەراپەۆتكە ءبىر ادامدى قابىلداۋعا 15 مينۋت بەرىلەدى ەكەن. وسى ۋاقىتتىڭ ىشىندە دارىگەر ناۋقاستى قاراپ, ناقتى دياگنوزىن قويىپ, ەم-دومىن تاعايىنداپ ءۇلگەرۋى كەرەك. بۇل ءۇشىن تاتيانا ۆاسيلەۆناداي شيراق ادام بولۋ قاجەت.
تاتيانا پيسارەنكونىڭ ۋچاسكەسىنە استاناداعى جەڭىس داڭعىلى, جانگەلدين, جەلتوقسان سەكىلدى بايىرعى كوشەلەر كىرەدى. مۇندا تۇراتىنداردىڭ دەنى – اۋرۋ-سىرقاۋى كوپ ەگدە ادامدار. ولاردىڭ ۇيگە شاقىرتۋى دا كوپ. تاتيانا پيسارەنكو ءتورت ساعات بويى ەمحانادا قابىلداۋ جۇرگىزسە, ءۇش ساعات بويى ۋچاسكەسىن ارالاپ, شاقىرتۋ بويىنشا مەديتسينالىق كومەك كورسەتەدى. بار بىلەتىنى – جۇمىسى بولعاندىقتان شاقىرتۋدان قالعان ەمەس. بىردە شاقىرتۋ بويىنشا ناۋقاستىڭ ۇيىنە كەلە جاتىپ جولدا قۇلاپ, قولىن شىعارىپ العانى بار. باسقا بىرەۋ بولسا, سول جەردەن كەرى قايتار ەدى. بىراق, تاتيانا ۆاسيلەۆنا ويتكەن جوق. قولى قاقساپ اۋىرىپ بارا جاتسا دا ءوزىن تاعاتسىزدانا كۇتىپ وتىرعان ناۋقاستى قاراۋعا باردى. ءتيىستى كومەگىن جاساعاننان كەيىن عانا ومىرىندە العاش رەت دەنساۋلىعىنا بايلانىستى ەڭبەككە جارامسىزدىق قاعازىن الىپ, ۇيىندە جاتتى.
تاتيانا ۆاسيلەۆنا جان جارى ەكەۋى ەكى بالا تاربيەلەپ ءوسىردى. بىراق, قىزدارى دارىگەر انالارىنىڭ جولىن قۋماپتى. كۇندىز ناۋقاستاردى ەمدەۋمەن اينالىسىپ, تۇندە قات-قابات قاعازدارمەن وتىراتىن اناسىنىڭ جۇمىسى وڭاي ەمەستىگىن ولار دا بىلسە كەرەك. «جۇمىسىنىڭ قيىندىعىنا, ايلىعىنىڭ ماردىمسىزدىعىنا قاراماستان مەن ماماندىعىمدى وتە جاقسى كورەمىن. مەن ءۇشىن ادام جانىنىڭ اراشاسى بولۋدان ارتىق مارتەبە جوق» دەيدى تاتيانا پيسارەنكو.
«ەمحانا – ەكىنشى ءۇيىم»
بيىل 72 جاسقا تولىپ وتىرعان №1 قالالىق ەمحانانىڭ مەدبيكەسى ماريا كورلياكوۆانىڭ جۇمىس ءوتىلى 50 جىلعا جۋىقتايدى. ول دا ۇزاق جىل بويى وسى ەمحانادا ەڭبەك ەتىپ كەلەدى.
ەمحاناداعى №2 ۋچاسكەنىڭ مەدبيكەسى ماريا يۆانوۆنا جاسىنا قاراماستان وزىنە تيەسىلى كوشەلەردى ارالاپ, ناۋقاستارعا دارىگەر تاعايىنداعان ەم-دومدى جۇرگىزەدى. كۇرە تامىرعا ينە سالۋدىڭ شەبەرى. ونىڭ ەپتىلىگىنە ناۋقاستار دا ريزا بولىپ, العىستارىن جاۋدىرىپ جاتادى.
وزىنە تيەسىلى ۋچاسكەلەردىڭ ادامدارىن دارىگەرلىڭ قابىلداۋىنا, سكرينينگتىك تەكسەرۋگە, فليۋوروگرافيادان وتۋگە شاقىرۋ, ۆاكتسينا سالۋ دا وسى مەدبيكەنىڭ موينىندا. اراسىندا وزىندە تىركەۋدە تۇرعان جالعىزىلىكتى سىرقات جانداردىڭ كوڭىلىن سۇراپ, حال-جاعدايىن ءبىلۋدى دە ۇمىتپايدى.
ماريا يۆانوۆنانىڭ بار مەدەۋى – جۇمىسى. ءوزى ەمحانانى – ەكىنشى ءۇيىم دەيدى. «№1 قالالىق ەمحانا ۇجىمى مەن جابىققان كەزدە – جۇباتتى, قينالعان كەزدە – كومەكتەستى. مۇندا 40 جىلدان استام ۋاقىت بويى تابان اۋدارماستان جۇمىس ىستەپ جاتقانىمنىڭ ءبىر سىرى دا وسىندا» دەيدى ول.
ماريا كورلياكوۆانى قىنجىلتاتىن ءبىر ماسەلە – زەينەتاقىسىنىڭ ازدىعى. ول 50 جىلعا جۋىق جۇمىس وتىلىمەن 30 مىڭنىڭ ۇستىندە عانا زەينەتاقى الادى ەكەن. 1998 جىلى زەينەتاقى جۇيەسى رەفورماعا ۇشىراعان كەزدە زەينەتكەرلىككە شىققان ول بۇل ماسەلەنى العا تارتىپ تالاي جەرگە بارىپتى. ازىرشە ناتيجە جوق. بىراق, ماريا يۆانوۆنانىڭ ءۇمىتى ۇزىلمەك ەمەس. ول كەزىندە ءوزى سياقتى زەينەتكەرلىككە شىققان زامانداستارىنىڭ كوپ جىلعى ەڭبەگى ايتەۋىر ءبىر اقتالاتىنىنا سەنىمدى.
قىمبات توقتامۇرات
