كەشە ەلوردانىڭ ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارى «قازاقستان» وكز جينالىپ, قالاداعى ازاماتتىق قوعامنىڭ جاي-كۇيىن تالقىلادى. ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ قالالىق فورۋمىنا استانا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ايدا بالاەۆا, قر پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى, اتالعان سالانىڭ وكىلدەرى قاتىستى. فورۋمنىڭ مودەراتورى ايدا بالاەۆا «بۇل جيىن اتقارىلعان ءىستى پىسىقتاپ, الداعى جۇمىستىڭ جوسپارىن باعدارلاۋ ءۇشىن قاجەت» ەكەنىن ايتتى. سونداي-اق قوعامداعى كوكەيتەستى ماسەلەلەردى جانە ونى بىرلەسىپ شەشۋ جولدارىن ورتاعا سالۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن اشىق سۇحبات الاڭى ەكەنىن جەتكىزدى.
ىم قىزمەت ەتەدى. سوڭعى ەكى جىلدا سولاردىڭ كومەگىمەن مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك تاپسىرىس بويىنشا جالپى قۇنى 120 ملن تەڭگەگە 50-دەن استام جوبا جۇزەگە اسىرىلدى. بۇل مالىمەتتى ءتىلگە تيەك ەتكەن ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باستىعى بولات تىلەپوۆ اتالعان سالانىڭ وزەكجاردى ماسەلەلەرىنە توقتالدى. بۇعان دەيىنگى فورۋمداردا ايتىلىپ كەلگەن «مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى» زاڭنىڭ كەمشىن تۇستارىن تاعى ءبىر مارتە ەسكە تۇسىرۋگە تۋرا كەلدى.
– ىشكى ساياسات باسقارماسى – ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ءۇشىن كونكۋرس جاريالايتىن بىردەن-ءبىر ورگان بولعاندىقتان, قوعامدىق ۇيىمدار تاراپىنان نارازىلىققا ءجيى ۇشىرايدى. ءجيى كوتەرىلەتىن ماسەلە – الەۋمەتتىك تاپسىرىس كونكۋرسىنا قاتىستى. مەملەكەتتىڭ قوعامدىق ۇيىمداردىڭ جوبالارىن قارجىلاندىرىپ كەلە جاتقانىنا 6 جىلدان استى. ناتيجەسى كوز الدىمىزدا. ايتسە دە, مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋ – سۇرانىس ءبىلدىرگەن ۇەۇ-نىڭ ەسەپ شوتىنا اقشانى اۋدارا سالۋ ەمەس. بۇل سالانى رەتتەيتىن ءتيىستى زاڭدار مەن بەلگىلەنگەن تەتىكتەر بار. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى, جاقىندا اتالمىش زاڭعا وزگەرىس ەنگىزىلدى. وعان تەك ۇيىمداردىڭ عانا ەمەس, ءبىزدىڭ دە كەلىسپەيتىن تۇستارىمىز بار, – دەدى ب.تىلەپوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, ءبىرىنشى ءماسەلە كونكۋرستىق پروتسەدۋرالارعا قاتىستى. ەكىنشىدەن, كەيبىر ۇيىمدار قوعامدىق مۇددەدەن گورى, ءوزىنىڭ جەكە مۇددەسىن جوعارى قويىپ, باستاپقى باعىتىنان جاڭىلىپ جاتادى. ۇشىنشىدەن, ۇيىمداردىڭ تاقىرىپتىق شەڭبەرى تار بولىپ تۇر. ناقتى جۇمىس اتقارىپ وتىرعان ۇيىمداردىڭ دەنى گەندەرلىك ساياسات, سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ, جاستار ماسەلەسىنە دەندەپ ءجۇر. حالىقتىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە ساۋاتىن اشۋعا اۋاداي قاجەت بولىپ تۇرعان ۇيىمدار جوقتىڭ قاسى. ماسەلەن, جۇمىسسىزدىق, ەڭبەك داۋىن شەشۋ, تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق سالاسىنداعى جاڭاشىلدىقتى ەلگە ەگجەي-تەگجەي تۇسىندىرۋگە قول ۇشىن بەرەتىن ۇيىمدار بولسا قۇبا-قۇپ. تۇپتەپ كەلگەندە, بۇل ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار تاراپىنان كەيبىر سالالار ەلەۋسىز قالىپ وتىر دەگەنگە سايادى. سوندىقتان, ولارعا مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ قاجەت-اق.
فورۋمدا ازاماتتىق شىعارماشىلىقتى دامىتۋ قاجەتتىلىگى دە ءسوز بولدى. «نۇر وتان» حدپ پارلامەنتاريزم ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولات بايقاداموۆ ازاماتتىق قوعامدى قالىپتاستىرىپ, دامىتۋ تەك مەملەكەتتىڭ عانا ەمەس, ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ دا مىندەتى ەكەنىن باسا ايتتى. «ونى دامىتۋعا بيلىك ەمەس, بۇقارانىڭ ءوزى ءمۇددەلى بولۋى كەرەك» دەيدى ول. ال «قازاقستاننىڭ ازاماتتىق اليانسىنىڭ» ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەزيدەنتى سالتانات راحىمبەكوۆا جينالعاندارعا «قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك مودەرنيزاتسياسى ارقىلى تۇرعىن ءۇي قاتىناستارىن دامىتۋ» تاقىرىبىندا بايانداما جاساپ, ارىپتەستەرىن اتالعان سالانى دامىتۋدا بەلسەندىلىك تانىتۋعا شاقىردى. بۇدان بولەك, ەڭبەك ادامدارىنىڭ الەۋمەتتىك قولداۋداعى كاسىپوداقتىڭ ءرولى مەن ۇەۇ مەملەكەتتىك ورگاندارمەن ارىپتەستىگىن جانداندىرۋ تۋرالى ايتىلدى. فورۋم سوڭىندا الەۋمەتتىك جوبالار سايىسىنىڭ جەڭىمپازدارىن ماراپاتتاۋ سالتاناتى ءوتىپ, ۇزدىك تانىلعاندارعا ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ سىي-سياپاتى تابىستالدى.
اينۇر شوشاەۆا
