ەڭبەكتەن باقىتىن تاپقان

«…قاريالار ازايىپ بارا جاتىر» دەپ مۇقاعالي ماقاتاەۆ جىرلاعانداي, داريا كوڭىلدى قاريالارىمىز­دىڭ ءبىرى سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى ساعيلا ەسەنجولوۆا ومىردەن ءوتتى, دەپ حابارلايدى ەلوردا اقپارات.ساعيلا ابدراحمان­قىزى 1942 جىلدىڭ 20 قاراشاسىندا اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋدانى بۇرىنعى كيروۆ اتىنداعى اۋىلدا (قازىرگى «كوكتال») قاراپايىم شارۋالار وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. سۇراپىل سوعىس كەزىندە ومىرگە كەلگەن بارلىق بالالار سياقتى ونىڭ دا ەڭبەككە ەرتە ارالاسۋىنا تۋرا كەلدى. 13 جاسىنان باستاپ تسەلينوگراد اۋدانى كيروۆ اتىنداعى كولحوزدا جۇمىس ىستەدى.
ال 1957-1977 جىلدار ارالىعىندا وسى شارۋا­شىلىقتىڭ ساۋىن­شىسى بولدى. 1977 جىلى زووۆەتەرينارلىق تەحنيكۋمىنىڭ مال شارۋاشىلىعى ءبولىمىن سىرتتاي اياق­تاعان سوڭ كيروۆ اتىنداعى سوۆ­حوزدا ءسۇتتى-تاۋارلى فەرماسىنىڭ بريگاديرى بولىپ تاعا­يىندالدى.
جۇمىس كەزىندە ءىرى قارا مالدى بۋدانداستىرۋعا ەرەكشە نازار اۋداردى. ءار ىسىنە مىعىم, جۇمىسىنا تياناقتى بولىپ, ءوزىنىڭ مىندەتىن ادالىنان اتقارۋىنىڭ ارقاسىندا ساعيلا ابدراحمانقىزى شارۋاشىلىقتى ودان ءارى جانداندىرا تۇسەدى.
قاجىرلى ەڭبەگى اقتالىپ, سونىڭ ناتيجەسىندە ماراپاتتان دا كەندە قالمايدى. 1981 جىلعى 19 اقپانىنداعى كسرو جوعارعى كەڭەس تورالقاسىنىڭ جارلىعىمەن 1980 جىلى سوتسيا­ليستىك مىندەتتەمەلەرىن ونىنشى بەس جىلدىقتا جوسپارلاردان اسىرا ورىنداۋ جانە قول جەتكىزۋ سياقتى ءوزىنىڭ كورنەكتى جەتىستىكتەرى ءۇشىن وعان «سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى» اتاعى لەنين وردەنىمەن قوسا تاپسىرىلدى.
سونداي-اق ساعيلا ەسەنجولوۆا «ەڭبەك قىزىل تۋ» وردەنىمەن, «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن ماراپاتتالىپ, «قازاق كسر ەڭبەگى سىڭگەن اۋىل شارۋاشىلىق جۇمىسكەرى» اتانعان. قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى, قازاقستان كومپارتياسىنىڭ XV سەزدىنىڭ دەلەگاتى بولىپ سايلانعان.
سونىمەن قاتار 2006 جىلدىڭ 21 ماۋسىمىندا اقمولا وبلىسى تسەلينوگراد اۋدانىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا زور ۇلەس قوسقانى ءۇشىن جانە ەرەكشە ەڭبەگى ءۇشىن ساعيلا ابدراحمانقىزىنا «تسەلينوگراد اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» اتاعى بەرىلدى.
«ءوزىم سوعىس باستالعان جىلدا دۇنيەگە كەلىپ, ودان كەيىنگى كەزەڭدەردە كورگەن ازدى-كوپتى قيىنشىلىقتارىمىز بەن ەتكەن ەڭبەگىمىزگە قاراي, وكىمەت بىزدەردى سوعىس ارداگەرلەرىنە تەڭەستىرىلگەندەر قاتارىنا قوستى. ال ەڭبەك جولىمىزدى مال شارۋاشىلىعى سالاسىندا باستاپ, وسى سالادا ۇزاق جىلدار ىستەپ, زەينەتكە شىققاندىقتان, ايران-ءسۇت ماسەلەسىنە قاتىستى بىلەتىنىمىز از ەمەس. اقيقاتىندا دا كەڭەس زامانىندا قۇرعاق ءسۇتتى تەك جانۋارلارعا عانا بەرەتىنبىز. اسىرەسە, بۇزاۋ مەن شوشقانىڭ تورايلارىنا ۇلەستىرىلەتىن. ءوزىم وسى وڭىردەگى شارۋاشىلىقتا ۇزاق جىلدار تەر توكتىم. ءتىپتى, ساۋىنشىلاردان ءبىر تاۋلىك ءىشىن­دە 12 توننا ءسۇت قابىلداپ, ونىڭ جارتىسىن قالاعا اكەپ تاپسىراتىنبىز» دەگەن ساعيلا ابدراحمانقىزى كوزى تىرىسىندە تىلشىلەرگە بەرگەن سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە.
بۇرىنعى بەينەتىنىڭ زەينەتىن كورىپ, عيبراتتى عۇمىر كەشىپ, ۇلدى ۇياعا, قىزدى قياعا قوندىرىپ, ۇرپاق قىزىعىنا كەنەلىپ وتىرعان شاعىندا دا ساعيلا ابدراحمانقىزى ءوزى ۇزاق جىل ەڭبەك ەتكەن سالانىڭ قازىرگى ورىسىنە دە بەي-جاي قاراماي, ەلدەگى مال شارۋاشىلىعىنىڭ ءوسىپ-وركەندەپ, كەڭ قانات جايىپ دامۋىنا تىلەكتەستىك ءبىلدىرىپ, سالا مامان­دارىنا ۇنەمى اقىل-كەڭەسىن ايتىپ وتىرۋشى ەدى.
«جالپى, ەل ەكونوميكاسى كورسەتكىشىنىڭ ءبىر قىرى ورىستە جۇرگەن تابىن-تابىن مالدارىمىزعا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنى ءسوزسىز. ويتكەنى ەبىن تاپسا, سول مالىمىز مىنسەڭ كولىك, كيسەڭ, كيىم, جەسەڭ اس-اۋقات ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى.
ادەمى قارتايا بىلگەن ساعيلا ابدراحمانقىزى زەينەتكەرلىككە شىققاننان كەيىن دە قوعامدىق شارالاردان تىس قالمادى. سانالى عۇمىرىندا جيناعان مول تاجىريبەسىمەن كەيىنگى بۋىنعا ۇلگى بولىپ, بىلگەنىمەن ءبولىسىپ وتىراتىن. ارداگەرلەر ۇيىمىنىڭ بەلسەندى مۇشەسى رەتىندە رەسمي جيىنداردا دا ۇنەمى توبە كورسەتىپ, ءوزىنىڭ پىكىر-پايىمىن ءبىلدىرىپ, سالماقتى ءارى ساليقالى ءسوزىن جەتكىزىپ جۇرەتىن.
ايتا كەتسەك, وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا قارتتار كۇنىنە وراي نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ «سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى» ساعيلا ەسەنجولوۆانىڭ ۇيىنە ارنايى بارىپ, قازىنالى قارتتى مەرەكەسىمەن قۇتتىقتاعان بولاتىن. قالا باسشىسىنىڭ سىي-قۇرمەتىنە, جىلى لەبىزىنە رياسىز ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن ساعيلا ابدراحمانقىزى التاي سەيدىرۇلىنا انالىق اق باتاسىن بەرگەن.
«ۇيرەنەيىك بارىندا قۇرمەتتەۋدى» دەپ اقىن باۋىرجان يگىلىك ايتقانداي, كوزى تىرىسىندە ەڭبەگى ەلەنىپ, لايىقتى قۇرمەتكە يە بولىپ, حالىقتىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنگەن سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى ساعيلا ەسەنجولوۆا 78 جاسقا قاراعان شاعىندا قاسيەتتى قۇربان ايت قارساڭىندا كەلمەستىڭ كەمەسىنە ءمىنىپ, باقيلىققا اتتاندى.