بۇرىنعى اقمولا, قازىرگى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ قادىرلى ازاماتى ساتىباي قاجىمۇراتۇلى ءابدىراحمانوۆ بۇكىل سانالى عۇمىرىن ۇرپاق تاربيەسىنە, ۇستازدىققا ارناعان ەدى. ۇزاق جىلدار تسەلينوگراد مەملەكەتتىك پەداگوگيكا ينستيتۋتىندا وقىتۋشى قىزمەتتە بولدى.
اقمولا وبلىسىنىڭ اقكول اۋدانىنا قاراستى مەرەكە اۋىلىندا تۋىپ, ەر جەتكەن سوڭ جوعارى ءبىلىم الىپ, وبلىس ورتالىعىنا قونىستانادى. وقىتۋشىلىق پەن عىلىمدى قاتار يگەرىپ, بارلىق سانالى عۇمىرىن ستۋدەنتتەرگە ءبىلىم بەرۋگە ارنادى. ساتىباي قاجىمۇراتۇلى تۋرالى 75 جىلدىعىنا ارناپ «ونەگەلى ءومىر جولى» اتتى ماقالامدى «ارقا اجارى» گازەتىنە جاريالاعان ەدىم. مىنە, سول ابىرويلى ازامات وسىدان ءبىر اي بۇرىن دۇنيەدەن وزىپ كەتتى. مەن بۇل ماقالامدا ساتىباي قاجىمۇراتۇلىنىڭ ازاماتتىعىنا, كىسىلىگىنە كوڭىل اۋدارعىم كەلىپ وتىر. بۇل كىسى ۇلكەنگە قۇرمەت, كىشىگە ىزەت بىلدىرگىسى كەلىپ تۇراتىن. شاماسى بۇدان وتىز جىلداي بۇرىن قۇدا بولىپ تانىستىق. بىرتە-بىرتە ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن سىيلاستىق كۇشەيە ءتۇستى. سودان بىرەۋىمىز اعا, بىرەۋىمىز ءىنى بولدىق. ءوزى ايتاتىن: «مەنىڭ ءۇش اعام بار, سونىڭ بىرەۋى – ءسىز» دەپ. جەڭگەلەرىنە دە ادەمى ات قويىپ الدى. مەنىڭ زايىبىم حاميلا قۇلبەكقىزىن «ماڭعاز جەڭگەم» دەيتىن.
بۇل ءىنىمىزدىڭ كيىم كيۋى دە ەرەكشە بولاتىن. بويى ۇزىن, كولەمى ۇلكەن ءارتۇرلى تۇستەگى قالپاقتارى بولاتىن. كيىم كيىسىن, شوقشا ساقالىن, ادەمى تاياعىمەن جۇرگەندەگىسىن جازۋشى-ەتنوگراف اقسەلەۋ سەيدىمبەك مارقۇمعا ۇقساتاتىنمىن. بويىنا ويى ساي ەدى. كوپشىلىك جينالعان جەردە تاربيەلى, ءمانى جوعارى, شەشەندىگى باسىم ادەمى سوزدەرىمەن وتىرعانداردى وزىنە قاراتىپ الاتىن. باتا بەرگەندە دە جاتتاندىلارىن ايتپاي, سول جيىنعا ساي كەلەتىن سوزدەردى قۇراستىرىپ, مازمۇندى, ونەگەلى ويىن جەتكىزەتىن. قۇران وقىعاندا دا قيراعاتى جاقسى, ءۇنى وزىنە تارتىپ تۇراتىن جاعدايدا بولاتىن.
مەنىڭ ءبىراز ۋاقىتتان بەرى بايقاپ جۇرگەنىم بالالارى جاقسى قامقورشى بولسا دا, اقساقالدار بايبىشەسى ومىردەن وتكەننەن كەيىن جالعىزسىراپ, جۇدەي باستايدى. وسى جاعدايدى ساتىباي ءىنىمىز باسىنان كەشتى. ءوزىنىڭ دۇنيەدەن وتەرىنەن ءبىر جارىم جىلداي بۇرىن جارتى عاسىردان ارتىق بىرگە عۇمىر كەشكەن جارى مانات جۇنىسقىزى باقيلىققا جول تارتقان ەدى (سۋرەتتە ساتىباي مەن مانات نەمەرەلەرىمەن).
سوڭعى ايلارىندا قۋانىپ جۇرەتىن. «بالام مەنىڭ قامىمدى ويلاپ ۇلكەن پاتەر ساتىپ الدى. ەندى مەنىڭ جەكە بولمەم, ماعان قاجەت جاعدايدىڭ ءبارى جانىمدا بولادى» دەيتىن. بىراق ول ارمانىنا جەتە المادى. ول ۇيگە قونىستانۋ ساكەڭە بۇيىرمادى. ءوزى ماڭگىلىك ورنىنا قونىستانىپ, اياۋلى بايبىشەسىنىڭ جانىنا باردى. ەندى سول ءۇي بالالارى مەن نەمەلەرىنە قۇتتى قونىس بولىپ, اتا-اناسىنا, نەمەرەلەرىنىڭ اتا-اجەسىنە كىر كەلتىرمەي, ساتىباي مەن ماناتتىڭ ۇرپاقتارى دەگەن اتقا ساي عۇمىر كەشۋىنە تىلەكتەسپىز. وزدەرىنىڭ جاتقان جەرلەرى جايلى بولسىن دەمەكپىن.
ەركىن داۋەشۇلى, زەينەتكەر
