سايلاۋ ناۋقانى قۇقىقتىق شەڭبەردە ءوتۋ كەرەك

«پروكۋراتۋرا تۋرالى» زاڭنىڭ 31-بابىنىڭ تارتىبىمەن استانا قالاسى پروكۋرورىنىڭ ۇندەۋى

قۇرمەتتى استانا قالاسىنىڭ تۇرعىندارى مەن قوناقتارى!

كونستيتۋتسياعا (83-باپ) سايكەس پروكۋراتۋرا مەملەكەت اتىنان (زاڭدا بەلگىلەنگەن شەكتە جانە نىسانداردا) زاڭدىلىقتىڭ ساقتالۋىن جوعارى قاداعالاۋدى جۇزەگە اسىرادى جانە سوتتا مەملەكەتتىڭ مۇددەسiن بىلدىرەدى.

بۇل فۋنكتسيالاردىڭ ورىندالۋىن پروكۋراتۋرا ورگاندارى سايلاۋ پروتسەسىندە دە قامتاماسىز ەتەدى.

پرەزيدەنتتىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋى وتكىزىلەتىندىگى تۋرالى جاريالانعان ساتتەن باستاپ باس پروكۋراتۋرا سايلاۋ ناۋقانىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىنە قاتىس­تى ءاربىر دەڭگەيدەگى پروكۋرورلار ءۇشىن نەگىزگى مىندەتتەر مەن ۇيىمداستىرۋشىلىق ءىس-شارالاردى ايقىندادى.

2022 جىلعى 21 قازاننان (ساعات 18:00-دەن باستاپ) ەڭ بەلسەندى كەزەڭ – سايلاۋ الدىنداعى ۇگىت باستالدى (اعىمداعى جىلعى 19 قاراشادا ساعات 00:00-دە اياقتالادى).

ونى وتكىزۋ ءتارتىبى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى سايلاۋ تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭمەن ەگجەي-تەگجەيلى رەتتەلگەن.

بەلگىلەنگەن نورمالاردى ساقتاماۋ جاۋاپكەرشىلىككە اكەپ سوعادى.

اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستە سايلاۋ الدىنداعى ۇگىتتىڭ ءتارتىبى مەن شارتتارىن بۇزعانى ءۇشىن 9 باپ كوزدەلگەن.

بۇل كەلەسى قۇرامدار:

– سايلاۋ الدىنداعى ۇگiتتى وعان تىيىم سالىنعان كەزەڭدە جۇرگiزۋ (102-باپ – 15-تەن 35 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيىنگى ايىپپۇل).

– سايلاۋ الدىنداعى ۇگىتتى جۇرگىزۋ قۇقىعىنا كەدەرگى كەلتىرۋ (103-باپ – 20-دان 50 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيىنگى ايىپپۇل);

– باق ارقىلى سايلاۋ الدىنداعى ۇگىتتى جۇرگىزۋ شارتتارىن بۇزۋ (112-باپ – 2-دەن 50 ايلىق ەسەپتiك كورسەتكiشكە دەيىنگى ايىپپۇل).

بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ۇگىت جۇرگىزۋ شارتتارى «قر سايلاۋ تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ 27-بابىندا (7-تارماعى) بەلگىلەنگەن.

انىقتاما ءۇشىن: ۇگىت جۇرگىزۋ شارتتارىنىڭ بۇزىلۋىنا مىنالار جاتادى:

1) سايلاۋ ناۋقانىنىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن بىرجاقتى جاريالاۋ, ياعني سايلاۋ الدىنداعى ءىس-شارالاردىڭ ماقساتتارىن, مىندەتتەرى مەن ناتيجەلەرىن, سونداي-اق ولارمەن بايلانىستى وقيعالار مەن فاكتىلەردى بۇرمالاۋ;

2) كانديداتتىڭ نەمەسە ساياسي پارتيانىڭ ار-نامىسىنا, قادىر-قاسيەتىنە جانە ىسكەرلىك بەدەلىنە كورىنەۋ نۇقسان كەلتىرەتىن ۇگىت ماتەريالدارىن باق-تا جاريالاۋ, سونداي-اق تەرىسكە شىعارۋدى تەگىن جاريالاۋ مۇمكىندىگىن بەرۋدەن باس تارتۋ;

3) كانديداتتاردىڭ باق-تا سويلەپ جاتقان سوزدەرiن ءبولۋ جانە سويلەگەن سوزدەرiنەن كەيىن iلە-شالا ولارعا تۇسىنىكتەمە جاساۋ;

4) ەگەر باسقالارعا كەلىسىم بەرىلگەن جاعدايدا, بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ كانديداتتاردىڭ بىرىنە ەفير ۋاقىتىن, باسپا الاڭىن بولۋدەن باس تارتۋى.

وسى شارتتاردى بۇزعانى ءۇشىن اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان.

سونداي-اق ۇگىت جۇرگىزۋ كەزەڭىندە بولۋى مۇمكىن اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ باسقا دا قۇرامدارىن اتاپ وتكىم كەلەدى:

– انونيمدىك ۇگiتتەۋ ماتەريالدارىن دايىنداۋ نەمەسە تاراتۋ («قر سايلاۋ تۋرالى» قك 28-بابىنىڭ 5-تارماعىنا سايكەس بارلىق ۇگىت-ناسيحات باسپا ماتەريالدارىندا وسى ماتەريالداردى شىعارعان ۇيىم, ولاردىڭ باسىپ شىعارۋ ورنى مەن تارالىمى, تاپسىرىستى جاساعان تۇلعالار, قانداي قاراجاتتان تولەنگەنى تۋرالى مالىمەتتەر بولۋى ءتيىس) اقبتك-ءنىڭ 113-بابى (25 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش) بويىنشا اكىمشىلىك ايىپپۇل سالۋعا اكەپ سوعادى.

– ۇگىت ماتەريالدارىن قاساقانا جويۋ, ءبۇلدىرۋ (114-باپ – 15 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندە ايىپپۇل);

– سايلاۋعا بايلانىستى قوعامدىق پiكiرگە ساۋال سالۋدى جۇرگiزۋ شارتتارىن بۇزۋ (120-باپ – 10-نان 30 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىنگى ايىپپۇل);

انىقتاما ءۇشىن: ساۋالناما جۇرگىزگەن زاڭدى تۇلعانى; ساۋالناماعا تاپسىرىس بەرگەن جانە ونى تولەگەن ادامداردى; ساۋالناما جۇرگىزۋ ۋاقىتىن; اقپارات جيناۋ ءادىسىن; سۇراقتىڭ ناقتى تۇجىرىمىن; سۇرالعانداردىڭ سانىن جانە ساۋالناما ناتيجەلەرىنىڭ قاتەلىك كوەففيتسيەنتىن كورسەتپەۋ.

– سايلاۋ الدىنداعى ۇگىتتى جۇرگىزۋ شارتتارىن بۇزۋ (122-باپ – 20-دان 30 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىنگى ايىپپۇل);

انىقتاما ءۇشىن: «قر سايلاۋ تۋرالى» قك 27-بابىنىڭ 4-تارماعىنا سايكەس سايلاۋ الدىنداعى ۇگىت-ناسيحات ماتەريالدارىن تاراتۋعا جانە تاراتۋعا تىيىم سالىنادى:

– مەملەكەتتىك ورگاندارعا, جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىنا, سونداي-اق ولاردىڭ لاۋازىمدى ادامدارىنا, اسكەري قىزمەتشىلەرىنە, ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنىڭ, قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە, سۋديالارعا, سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ مۇشەلەرىنە, ءدىني بىرلەستىكتەرگە;

– كانديداتتار نەمەسە ولاردىڭ سەنىم بىلدىرىلگەن ادامدارى تىركەگەن جۋرناليس­تەردىڭ, باق رەداكتسيالارىنىڭ لاۋازىمدى ادامدارىنىڭ سايلاۋدى باق ارقىلى جاريالاۋعا قاتىسۋى.

– ۇگىت ماتەريالدارىن ورنالاستىرۋ (ەسكەرتكىشتەردە, وبەليسكتەردە, تاريحي, مادەني نەمەسە ساۋلەتتىك قۇندىلىعى بار عيماراتتار مەن قۇرىلىستاردا, سونداي-اق داۋىس بەرۋگە ارنالعان ءۇي-جايلاردا, 124-باپ – 25 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندە ايىپپۇل);

– سايلاۋ الدىنداعى ۇگىت جۇرگىزۋگە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن قاراجاتتى جۇمساۋ ءتارتىبىن بۇزۋ (125-باپ –5 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندە ايىپپۇل).

اتالعان بارلىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار بويىنشا سۋبەكتىلەر بولىپ ازاماتتارمەن جانە لاۋازىمدى تۇلعالارمەن قاتار كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى دە تابىلادى. باپتاردىڭ سانكتسيالارىندا 10-نان 50 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن (30-دان 153 مىڭ تەڭگەگە دەيىن) ايىپپۇل قاراستىرىلعان.

سايلاۋ قۇقىقتارىنا قول سۇعاتىن وسى جانە باسقا دا اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتار بويىنشا وندىرىستەردى قوزعاۋ (اقبتك-ءنىڭ 101-126-باپتارى) پروكۋروردىڭ ايرىقشا قۇزىرەتىنە كىرەدى (اقبتك-ءنىڭ 805-بابى). ىستەردى سوت قارايدى.

بىراق ازاماتتار وزدەرىنىڭ سايلاۋ قۇقىعىن بۇزعان جاعدايدا ءوز بەتىنشە تىكەلەي سوتقا دا جۇگىنە الادى (اقبتك-ءنىڭ 807-بابىنىڭ 1-بولىگىنىڭ 4-تارماعى).

بۇل جاعدايدا اتالعان ساناتتاعى ىستەردى بىردەن (پروكۋروردىڭ قاۋلىسىنسىز) سوتتار قارايدى, بىراق مىندەتتى تۇردە پروكۋروردىڭ قاتىسۋىمەن (سايلاۋ قۇقىقتارىنا قول سۇعاتىن اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ بارلىق قۇرامى بويىنشا: اقبتك 101-126-باپتارى).

اكىمشىلىك جاۋاپتىلىقپەن قاتار سايلاۋ زاڭناماسىن بۇزعانى ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپتىلىق تا كوزدەلگەن.

ول سايلاۋ قۇقىقتارىن جۇزەگە اسىرۋعا نەمەسە سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋگە قاتىستى (قك-ءنىڭ 150-بابى – 100 اەك ايىپپۇلدان باستاپ, تۇزەتۋ جۇمىستارىن, باس بوستاندىعىن شەكتەۋدى قوسا العاندا, 4 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ).

ەكىنشى قۇرام – سايلاۋ قۇجاتتارىن بۇرمالاۋ نەمەسە داۋىستاردى دۇرىس ەسەپتەمەۋ (قك-ءنىڭ 151-بابى – 4 مىڭ اەك مولشەرىنە دەيىن ايىپپۇل سالۋ نە تۇزەۋ جۇمىستارى / نەمەسە 4 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ نەمەسە شەكتەۋ).

قازىرگى ۋاقىتتا سايلاۋ ناۋقانى قۇقىقتىق شەڭبەردە ءوتىپ جاتىر.

سايلاۋ ناۋقانىن جۇرگىزۋدىڭ زاڭدىلىعىن ودان ءارى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن پروكۋراتۋرا جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن, سونداي-اق قالالىق اۋماقتىق سايلاۋ كوميسسياسىمەن تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتتى.

ءاربىر بۇزۋشىلىق فاكتىسى بويىنشا زاڭداردا كوزدەلگەن بارلىق قۇقىقتىق شارالار قابىلداناتىن بولادى.

ەرلان وتەگەنوۆ,

استانا قالاسىنىڭ پروكۋرورى