جىل باسىنان بەرى «تاتۋلاسۋ ورتالىعى» 161 ميلليوننان استام تەڭگەنى قۇرايتىن داۋلار بويىنشا تاراپتاردى بىتىمگە كەلتىردى. جانجال ورىن العان كوپ جاعدايدا تاراپتاردىڭ داۋدى شەشۋدىڭ بالامالى تاسىلدەرىنەن بەيحابار ەكەنى بايقالادى. ءسوزسىز, جانجال تۋىنداعان ساتتە, ءوزىڭدى سوت قابىرعاسىنداعى ايتىس-تارتىسقا جەتەلەگەننەن گورى, ءوزارا ءتيىمدى شەشىمگە كەلىسسوزدەر ارقىلى قول جەتكىزۋ اناعۇرلىم جەڭىل. ويتكەنى مەدياتسيا تاراپتاردىڭ ەرىكتى كەلىسىمىنىڭ, قۇپيالىلىق قاعيداتتاردىڭ نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلادى, بۇل داۋلاسۋشى تاراپتار ءۇشىن ءوزارا ءتيىمدى ءارى ماردىمدى كەلىسىمگە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇگىندە مەدياتسيا كوپتەگەن ەلدەردە كەڭىنەن تارالعان. «مەدياتسيا تۋرالى» قر زاڭى 2011 جىلدان باستاپ جۇمىس ىستەيدى. مەدياتسيا جەكە نەمەسە زاڭدى تۇلعالار قاتىساتىن ازاماتتىق, ەڭبەك, وتباسىلىق جانە وزگە دە قۇقىقتىق قاتىناستاردان تۋىندايتىن, سونداي-اق قىلمىستىق تەرىس قىلىقتار, ونشا اۋىر ەمەس جانە اۋىرلىعى ورتاشا قىلمىستار تۋرالى قىلمىستىق سوت ءىسىن جۇرگىزۋ بارىسىندا تۋىندايتىن داۋلارعا قولدانىلادى. ايتا كەتۋ كەرەك, تاراپتاردىڭ ءبىرى مەملەكەتتىك ورگان بولعان كەزدە مەدياتسيا ءراسىمى داۋلارعا (جانجالدارعا) قولدانىلمايدى. بۇدان باسقا, مەدياتسيا سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىستار جانە مەملەكەتتىك قىزمەت پەن مەملەكەتتىك باسقارۋ مۇددەلەرىنە قارسى وزگە دە قىلمىستار تۋرالى قىلمىستىق ىستەر بويىنشا مەدياتسيا ءراسىمى قولدانىلمايدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا داۋلاردى شەشۋدىڭ وزگە دە بالامالى تۇرلەرى كوزدەلگەن (بىتىمگەرشىلىك كەلىسىم, مەدياتسيا, پارتيسيپاتيۆتىك ءراسىم).
2020 جىلعى 7 اي مەرزىمدە ەلوردالىق ازاماتتىق ىستەردى قاراۋعا مامانداندىرىلعان اۋداندىق سوتتاردا:
• مەدياتسيا تارتىبىمەن – 1259 ءىس;
• بىتىمگەرشىلىك كەلىسىمگە كەلۋمەن – 274 ءىس;
• ءپارتيسيپاتيۆتى راسىممەن 2 ءىس قارالىپ, اياقتالدى.
بۇل رەتتە, تاتۋلاستىرۋ راسىمدەرىن قولدانۋ ارقىلى اياقتالعان ىستەردىڭ باسىم بولىگى شارتتىق مىندەتتەمەلەرگە (928 ءىس), نەكە جانە وتباسىلىق قاتىناستار اياسىندا (276 ءىس) جانە كەلتىرىلگەن زالالدى وتەۋگە (128 ءىس) قاتىستى داۋلارعا تيەسىلى. بۇدان باسقا, قالادا وتكەن جىلدان بەرى «تاتۋلاسۋ ورتالىعى» جۇمىس ىستەيدى. ورتالىقتا ەلوردا تۇرعىندارى مەدياتور, ادۆوكات جانە پسيحولوگتىڭ تەگىن قىزمەتتەرىنە جۇگىنە الادى. ماسەلەن, ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا ورتالىققا مەدياتيۆتىك كەلىسىم جاساۋ ماسەلەسىمەن شامامەن 1574 ءوتىنىش تۇسكەن, ونىڭ 575-ءى سوتقا دەيىن رەتتەلگەن. ورتالىقتىڭ قولداۋىمەن ادۆوكاتتار 282 ازاماتقا تەگىن زاڭگەرلىك كەڭەس بەرگەن, پسيحولوگتىڭ كومەگىنە 148 ازامات جۇگىنگەن. پسيحولوگ سەسسيالارى جەكە جانە ەرلى-زايىپتىلارعا دا ارنالىپ وتكىزىلەدى.
«تاتۋلاسۋ ورتالىعىنىڭ» مەدياتورلارى سوتقا دەيىنگى رەتتەۋ تارتىبىندە جالپى سوماسى 161 ميلليون 165 مىڭ 576 تەڭگەنى قۇرايتىن داۋلار بويىنشا تاتۋلاستىرۋ راسىمدەرىن بەكىتتى. كارانتيننىڭ ەنگىزىلۋىنە بايلانىستى «تاتۋلاسۋ ورتالىعىندا» ازاماتتاردىڭ ىڭعايلىلىعى ءۇشىن مەدياتورلاردىڭ, پسيحولوگتاردىڭ جانە ادۆوكاتتاردىڭ كۇندەلىكتى تەگىن ونلاين-كەڭەستەرى ۇيىمداستىرىلدى.
بوتاگوز بايانوۆا,
نۇر-سۇلتان قالالىق سوتىنىڭ
اقپاراتتىق قامتاماسىز
ەتۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى
