دامۋدىڭ كەزەكتى ساتىسى
ەرسىن وتەباەۆ, نۇر-سۇلتان قالاسى اكتيۆتەر جانە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى:
2019 جىلعى 2 قىركۇيەكتە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ حالىققا جولداۋىن جەتكىزدى. «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» اتتى جولداۋىندا مەملەكەت باسشىسى قازىرگى ءبىزدىڭ قوعامنىڭ ەڭ ماڭىزدى جانە ەداۋىر اۋىر جاقتارىن اتاپ ءوتتى.
جولداۋدا مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ سايلاۋالدى پلاتفورماسىندا اتاپ وتكەن باستاما مەن ۇسىنىستار كورىنىس تاپتى. تىنىس-تىرشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ بارلىق سالالارى قوزعالدى: سوت جانە قۇقىق قورعاۋ, مەديتسينا جانە ءبىلىم, الەۋمەتتىك قورعاۋ جانە مادەنيەت, كاسىپكەرلىك پەن اۋىل شارۋاشىلىعى.
بۇدان باسقا, مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ ساتىپ الۋىن جۇيەلىك جاڭعىرتۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ايتتى. بۇل سالا, ونىڭ ويىنشا, ۇلكەن رەزەرۆكە يە بولۋى, وتكىر الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە اپارۋى مۇمكىن.
اتالعان ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن 2019 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ وتپەگەن ساتىپ الۋلار بويىنشا ءبىر كوزدەن شارت جاساسۋ مۇمكىندىگى الىنىپ تاستالدى, قازىر تاپسىرىس بەرۋشىلەر مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدى قايتا وتكىزۋگە مىندەتتى. ناتيجەسىندە وسى جىلدىڭ باسىنان باستاپ وتپەگەن ساتىپ الۋلار بويىنشا ءبىر كوزدەن مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ ۇلەسىندە كۇرت تومەندەۋى بايقالادى, قورىتىندىسى ۇنەمدەۋگە اكەلدى. بۇدان باسقا, 2019 جىلدىڭ
1 قاڭتارىنان باستاپ ءبىر كوزدەن شارتتاردى جاساسۋ ءۇشىن
5 نەگىز الىنىپ تاستالدى.
«مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا جاڭا تۇزەتۋلەردە ينتەرنەت-دۇكەن ارقىلى ساتىپ الۋدىڭ جاڭا باسەكەلەستىك ءتاسىلىن ەنگىزۋ ۇسىنىلادى, ول ارقىلى شاعىن تاۋارلاردى تەز جانە ىڭعايلى ساتىپ الۋعا بولادى. سونداي-اق ساتىپ الۋ رەسىمىن جەدەلدەتۋ ماقساتىندا ساتىپ الۋدىڭ جاڭا ءتاسىلى –
شەكتى كەلىسىمدى پايدالانۋمەن كونكۋرستى ەنگىزۋ جوسپارلانۋدا, بۇل 45 كۇننىڭ ورنىنا ورتاشا العاندا 3-5 كۇنگە دەيىن ساتىپ الۋدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
شەكتى كەلىسىمنىڭ ارتىقشىلىعى ساتىپ الۋدى ۇيىمداستىرۋعا اكىمشىلىك شىعىندار مەن ساتىپ الۋ رەسىمىنە جۇمسالاتىن ۋاقىتتى ۇنەمدەۋ بولىپ تابىلادى.
اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تەرىس پايدالانۋدى تومەندەتۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ پورتالىندا جۇمىس ءوتىلىنىڭ «ەلەكتروندى دەپوزيتاريى» جاڭا فۋنكتسيونالى ىسكە قوسىلاتىن بولادى, سەبەبى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ 80 پايىزى قۇرىلىس پەن قىزمەت كورسەتۋدى قۇرايدى, وندا جەڭىمپازدى انىقتاۋدىڭ نەگىزگى كريتەريلەرى جۇمىس ءوتىلى رەتىندە اتقارادى. اتالعان فۋنكتسيونال جۇمىس ءوتىلىن اۆتوماتتى تۇردە ەسەپتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. «ەلەكتروندى دەپوزيتاريدى» ەنگىزۋ شارتتى جەڭىلدىكتەردى اشىق ەسەپتەيدى جانە تەرىس مالىمەتتەردى ۇسىنۋ پروبلەماسىن شەشۋگە كومەكتەسەدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ اياسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارجى مينيسترلىگى ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن
ازىرلەۋدە. ماسەلەن, قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2019 جىلعى 2 قازانداعى №732 قاۋلىسىمەن «ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ» قاناتقاقتى جوباسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جول كارتاسى بەكىتىلدى.
«نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكتيۆتەر جانە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ باسقارماسى» مم قىزمەتكەرلەرى كورسەتىلگەن پيلوتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىندا بەلسەندى قاتىسۋدا.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ جولداۋى بولاشاقتا قازاقستاندى دامىتۋدا ۇلكەن ءرولى بار, سونداي-اق مەملەكەتتى كەزەكتى دامىتۋ كەزەڭىندە وتە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى.
دەنساۋلىق – ەڭ باستى قۇندىلىق
شۇعىلاجان ەسىمباەۆا, نۇر-سۇلتان قالاسى №2 پەريناتالدىق ورتالىعى باس دارىگەرىنىڭ ورىنباسارى:
2020 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ قازاقستاندىقتار مەديتسينالىق قىزمەتتى ەكى پاكەت بويىنشا الا الادى. بۇل – تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەمى جانە مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ پاكەتى. جاڭا جۇيەنىڭ ايىرماشىلىعى, تيىمدىلىگى نەدە؟ ءار پاكەتتە قانداي مەديتسينالىق قىزمەت بولادى جانە ونى قالاي الۋعا بولادى؟ بۇگىندە قالا تۇرعىندارىن وسى سۇراق الاڭداتادى.
بۇل تۋرالى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ حالىققا ارنالعان العاشقى جولداۋىندا دا ايتىپ, كەلەسى جىلدان باستاپ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ ەنگىزىلەتىنىن تاعى ءبىر مارتە ەسكە سالعان بولاتىن. وسى جولداۋدا پرەزيدەنت مەملەكەت تاراپىنان تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەمى ساقتالاتىنىن, ونى قارجىلاندىرۋعا كەلەسى ءۇش جىل ىشىندە
2,8 ترلن-نان استام تەڭگە باعىتتالاتىنىن ايتقان بولاتىن.
بۇل قازىرگى تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدىك بەرىلگەن كولەم ۇلگىسى بارلىق حالىققا كورسەتىلەتىن قىزمەت ءتۇرىنىڭ شاعىن, ەڭ قاجەتتىسىن ۇسىنادى. الايدا كەي كەزدە بۇل مينيمۋم ازدىق ەتەدى. سوندىقتان تمككبك جاڭارتىلعان پاكەتى بازالىق جانە اجىراماس بولىگى بولىپ قالادى دا, ساقتاندىرۋ پاكەتى جۇيەنىڭ ءار قاتىسۋشىسىنا مۇمكىندىك شوعىرىنىڭ كەڭەيتىلگەن تولىقتىرۋشى بولادى. مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ ءوزى ەڭ الدىمەن مەملەكەت ءۇشىن جانە بارلىق ازاماتى دا, جۇمىس بەرۋشى دە بولىپ تابىلاتىن تولەۋشىگە بىرەگەي سەنىمدى جانە ءتيىمدى. بارلىق ءۇش تاراپتار دەنساۋلىق ءۇشىن بىردەي جاۋاپكەرشىلىك ارقالايدى, سونىمەن قوسا ءار ادام ءوز مۇمكىندىگىنشە تولەپ, قاجەتتىلىككە قاراي مەديتسينالىق كومەك الا الادى. ءمامس ەڭ ماڭىزدى ايتا كەتەتىن تۇسى – بۇل الەۋمەتتىلىك, ياعني مەملەكەت الەۋمەتتىك جاعىنان وسال حالىقتىڭ ۇلكەن توبىن ءوز قامقورلىعىنا الىپ, ولار ءۇشىن تولەمدى ءوزى جاسايدى. سونىمەن قوسا مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارى مەديتسينالىق قىزمەتتىڭ ساقتاندىرۋ پاكەتىنە بىردەي قول جەتكىزە الادى.
سونىمەن مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ – دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ باستى جاڭالىعى. ەگەر بۇرىن مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ كوپتەگەن جىلدار بويى ساناتتا ەرىكتى رەتىندە جۇزەگە اسىرىلعان بولسا, قازاقستاندا مىندەتتى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدى ەنگىزۋ وزىمەن بىرگە وراسان زور وزگەرىستەر اكەلەدى. بۇل رەتتە پرەزيدەنتىمىزدىڭ جولداۋىندا ايتقانىنداي, «ءبىزدىڭ قاتەلەسۋىمىزگە قۇقىمىز جوق» دەگىمىز كەلەدى.
ءبىلىم دەڭگەيىنە ءمان بەرەمىز
«كوكتال» تۇرعىن الابىندا ورنالاسقان №41 ورتا مەكتەپتىڭ ۇجىمىندا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» دەگەن تاقىرىپتاعى حالىققا جولداۋىن تالقىلادى.
مەكتەپ ۇستازدارى جولداۋدا ايتىلعان الەۋمەتتىك جاڭعىرۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە توقتالىپ, وسى تۇرعىدا ۇستاناتىن ماڭىزدى باعىتتاردى انىقتادى. بۇل رەتتە ەلىمىزدىڭ بيۋدجەتى ەكى نەگىزگى ماقساتقا باعىتتالۋى ءتيىس – ەكونوميكانى دامىتۋ جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋدى العا قويعان پرەزيدەنتتىڭ ءسوزى قوعامداعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ شەشىمىنە ىقپالى بولاتىنىن ايتتى. سونىمەن بىرگە مەكتەپ ۇستازدارى الەۋمەتتىك سالاداعى باسا ءمان بەرگەن باعىتتارىنىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ تۇرعىسىندا جاۋاپكەرشىلىكتى جاقسى تۇسىنەتىنىن ايتتى.
بۇل رەتتە پرەزيدەنت جولداۋىندا اتاپ كورسەتىلگەندەي, «ءبىز وقۋشىلاردىڭ قابىلەتىن ايقىنداپ, كاسىبي باعىت-باعدار بەرۋ ساياساتىنا كوشۋىمىز قاجەت» دەگەن ءسوز ەرەكشە قايتالاندى.
جولداۋدا «از قامتىلعان جانە كوپبالالى وتباسىلاردى قولداۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە دارىندى بالانىڭ قابىلەتىن دامىتۋدىڭ جول كارتاسىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن» دەلىنگەن بولاتىن. وسى ساناتتاعى وقۋشىلارعا بۇل مەكتەپتە دە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.
مەكتەپتە تەك قانا ءبىلىم بەرۋ عانا ەمەس, بالالاردىڭ جازعى دەمالىس ۋاقىتتارىن ۇيىمداستىرۋ دا جولعا قويىلدى. اسىرەسە, كوپبالالى وتباسىنان شىققان بالالاردىڭ ۇيىرمەلەر مەن دەمالىس ورتالىقتارىنا, جازعى لاگەرلەرگە بارۋى ءۇشىن بارىنشا مۇمكىندىك جاسالىپ وتىر. بۇل جونىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا دا باسا ايتىلدى.
فاريدا كاريموۆا
كوڭىلگە ءۇمىت ۇيالاتتى
ساۋلە مۇقىشەۆا, «دوستىق» وتباسىلىق-دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ باس دارىگەرى:
قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ حالىققا ارناعان العاشقى جولداۋى كوڭىلىمىزگە ۇلكەن ءۇمىت ۇيالاتتى. ول مەملەكەت جانە قوعام ومىرىنە قاتىستى قاداۋ-قاداۋ ماسەلەلەردى ايتا كەلىپ, ساپالى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە دە ارنايى توقتالدى. وڭىرلەردە ادامداردىڭ دەنساۋلىعى, اسىرەسە انا مەن بالا ءولىمىنىڭ كورسەتكىشى ءىرى قالالارعا قاراعاندا ايتارلىقتاي الشاق ەكەنىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. ءيا, بۇل كورسەتكىش تومەندەپ كەلەدى. بىراق ول دامىعان ەلدەردىڭ دەڭگەيىنەن كوپ جوعارى. ۇكىمەت ءار وڭىرگە جەكە-جەكە مەديتسيناداعى دەرتتەر بويىنشا باسىمدىلىق بەرىلەتىن ءتىزىم جاساۋى جانە سونىڭ نەگىزىندە بيۋدجەتتىك قارجىلاندىرۋ ءتۇزىلۋى ءتيىس.
ەلىمىزدە 2020 جىلدان باستاپ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ء(مامس) ەنگىزىلمەكشى. پرەزيدەنت سونىمەن قاتار كەپىلدى مەديتسينالىق كولەمنىڭ ساقتالاتىنىن جەتكىزدى. وسى ماقساتقا الداعى 3 جىلعا 2,8 ترلن تەڭگە بولىنبەكشى. ال ءمامس جۇيەسى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋدىڭ ساپاسىن ءارى قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرا تۇسەدى. سونداي-اق وسى ءۇش جىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋعا قوسىمشا 2,3 ترلن تەڭگە قارجى اۋدارىلاتىن بولدى. اتالعان وزگەرىس سالانىڭ دامۋىنا وڭ ىقپال ەتەتىنى ءسوزسىز.
