Būl jyldyŋ basty oqiǧalary Äbu Nasyr äl-Farabidıŋ 1150, Altyn Ordanyŋ 750 jäne Abai Qūnanbaiūlynyŋ 175 jyldyqtary boldy. Būl qatarda Qazaq handyǧynyŋ 555 jyldyǧyn, Ūly Jeŋıstıŋ 75 jyldyǧyn, Qazaqstan Konstitusiiasy men Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ 25 jyldyqtaryn da atap ötuge bolady. Jyldyŋ aişyqty oqiǧalaryn tömendegı toptamada jinaqtadyq.
Mereilı künder köp boldy
Tarih pen tūlǧa tūrǧysynan maŋyzdy mereitoilar däl osy jylǧa döp keldı. Atap aitqanda, Äbu Nasyr äl-Farabidıŋ – 1150, Altyn Ordanyŋ – 750, ūly Abaidyŋ – 175, Qazaq handyǧynyŋ – 555, Ūly Jeŋıstıŋ – 75, Qazaqstan Konstitusiiasy men Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ 25 jyldyǧy osy jyldyŋ enşısıne jazyldy. Būl mereitoilardyŋ barlyǧyn laiyqty atap ötuge älemdı jailap, köktemde elımızge jetken qauıptı ındet kesırın tigızdı. Elorda Aqparat JŞS-ke qarasty, qazaq jäne orys tılderınde şyǧatyn bas qalanyŋ bas basylymdary – «Astana aqşamy» jäne «Vecherniaia Astana» gazetterınıŋ şyǧa bastaǧanyna qazan aiynda 30 jyl toldy.
Qazaq Avtonomiialy Respublikasyna – bır ǧasyr
24 tamyz künı qazaq jerınıŋ şekaralyq aumaǧy bekıtılgenıne, qazan aiynda Qazaq avtonomiialy respublikasynyŋ jariialanǧanyna 100 jyl toldy. Qazaq jerınıŋ şet-şegın belgıleu üşın Ahmet Baitūrsynūly men Älihan Bökeihan, Älımhan Ermekov (baiandamaşy) Lenin men Stalinge kırıp jürıp, 1920 jyly 24 tamyz künı Qazaqstannyŋ ūlttyq memlekettık territoriiasyn bekıttırdı. 1920 jyldyŋ 26 tamyzy künı Qazaq avtonomiiasyn qūru jäne onyŋ jer kölemın belgıleu jönınde dekret düniege keldı.
Tabiǧi gazdyŋ keluı – tarihi oqiǧa
Jazda elordanyŋ äleumettık nysandary men jeke tūrǧyn üilerge tabiǧi gaz keldı. «Kögıldır otynnyŋ» igılıgın aldymen «Şarapat» äleumettık qyzmet körsetu ortalyǧy, №29 orta mektep, «Köktal-1» jäne «Jeleznodorojnyi» tūrǧyn alaptarynyŋ bırqatar tūrǧyndary köre bastady. «Būl, şyn mänınde, tarihi oqiǧa. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev ūsynǧan bes äleumettık bastamanyŋ basty jobalarynyŋ bırı – elordany gazdandyru. Elordaǧa ötken jyldan berı 1 myŋ şaqyrym magistraldy gaz qūbyry tartyldy. Biyl 8 myŋ jeke üige gaz taratu jelılerın saludy josparlap otyrmyz» dep atap öttı Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov.
Erıktıler erık-jıgerı
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Jarlyǧymen 2020 jyl Volonterler jyly bolyp jariialandy. Erıktıler jylynyŋ aiasynda volonterlık qyzmettı damytu men qoldaudyŋ basym baǧyttary aiqyndaldy. Būl – «Sabaqtastyq» jobasy (balalar üiınıŋ tärbielenuşılerın qamqorlyqqa alu), «Saulyq» (medisinalyq volonterlık – nauqastarǧa qarauda kömek körsetu), «Taza älem» (qorşaǧan ortany qorǧau), «Asyl mūra» (materialdyq jäne ruhani mädeni-tarihi mūrany saqtau), «Qamqor» (erıktılerdıŋ qarttar üiındegı jūmysy), «Bılım» (auyldyq jerlerdegı joǧary synyp oquşylaryn ŪBT-ǧa daiyndau, aǧylşyn tılın üiretu, kompiuterlık sauattylyqta volonterlık kömek), «Ümıt» (Ūly Otan soǧysy jyldaryndaǧy qazaqstandyqtardyŋ erlıkterın paş etetın qūjattardy ızdeu).
Abai jylynyŋ aişyqtary
Qaŋtar aiynda «Astana Opera» teatrynda Abai jyly resmi türde aşyldy. Onyŋ aldynda Memleket basşysynyŋ «Abai jäne HHI ǧasyrdaǧy Qazaqstan» maqalasy jaryq kördı. Prezident onda ūlttyq sanany saqtau jäne ony zaman talabyna sai beiımdeu memlekettık maŋyzy bar mäselege ainalǧanyn, sanany jaŋǧyrtu arqyly HHI ǧasyrda elımızdıŋ tyŋ serpınmen damuyna jol aşatynymyzdy, oǧan Abai mūrasynyŋ tigızer paidasy zor ekenın atap öttı. Ūly aqynnyŋ mereitoiy toi toilau üşın emes, oi-örısımızdı keŋeitıp, ruhani tūrǧydan damuymyz üşın ötkızıletınıne erekşe toqtalyp, Abaidy jaŋa Qazaqstannyŋ brendı retınde älemge keŋınen tanystyru qajettıgın aitty.
«Abai tv» telearnasy men Semei qalasynda «Abai jäne ūldary» eskertkışı boi köterdı. Onda hakım perzentterı Aqylbai jäne Tūraǧūlmen beinelengen.
Elordada Abai atamyzdyŋ 175 jyldyq mereitoiyna orai tūǧyrly tūlǧanyŋ esımın ielengen daŋǧyl boiyndaǧy tūrǧyn üidıŋ qabyrǧasyna ūly aqynnyŋ aişyqty beinesı salyndy. Abai Qūnanbaiūly atyndaǧy №87 mektep-gimnaziiada «Abaitanu» ǧylymi-tanymdyq ortalyǧy aşyldy. Atalmyş ortalyq «Bala Abai», «Aqyn Abai» jäne «Hakım Abai» atalatyn üş bölımge bölındı.
Teatrlar köbeigen kezeŋ
Täuelsızdık künı qarsaŋynda täuelsızdıktıŋ töl qūrdasy Q.Quanyşbaev atyndaǧy qazaq memlekettık akademiialyq muzykalyq drama teatry jaŋa, eŋselı ǧimaratta M.Äuezovtıŋ «Abai» tragediiasymen özınıŋ mereitoilyq HHH mausymyn aşty. Qoiylymnyŋ qoiuşy rejisserı, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Älımbek Orazbekov spektakldı jaŋaşa nūsqada ūsyndy. Teatr Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ tapsyrmasymen salyndy. Jaŋa mausymnyŋ aşyluy aldynda Qazaqstannyŋ Tūŋǧyş Prezidentı öner oşaǧyn aralap, teatr ūjymynyŋ quanyşyn bölıstı.
2020 jyl elordada teatr jyly bolyp jariialanǧan edı. Osy jyly elordada teatrlar sany artty. Nūr-Sūltan qalasy äkımdıgınıŋ qoldauymen Muzykalyq jas körermen teatry alǧaşqy mausymyn Täuelsızdık künı qarsaŋynda zaŋǧar jazuşy Mūhtar Äuezovtıŋ «Abai-Toǧjan» muzykalyq dramasymen aşty. Teatrdyŋ aşylu saltanatyna qala äkımı Altai Kölgınov qatysyp, jas öner ūjymyna şyǧarmaşylyq tabys tılese,
Qazaqstannyŋ Eŋbek Erı Asanälı Äşımov ystyq yqylasty lebız bıldırdı. Al Nomad City Hall teatry Äzırbaijan Mämbetov atyndaǧy memlekettık drama jäne komediia teatry bolyp qaita ataldy.
Indet ırgeden endı
13 nauryzda Qazaqstanda üş adamnan koronavirus anyqtaldy. Ekeuı Almatydan bolsa, bıreuı Nūr-Sūltan qalasynan. İtaliianyŋ Milan qalasynan Mäskeu arqyly elordaǧa ūşyp kelgen 90 jolauşynyŋ bırınen qauıptı ındet şyqty. Ol şūǧyl türde karantinge jatqyzyldy. Osy jaǧdaiǧa bailanysty keşendı ıs-şaralar qolǧa alyndy. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Ündeu joldap, öz Jarlyǧymen 16 nauryz küngı saǧat 08.00-den el aumaǧynda bır ai merzımıne tötenşe jaǧdai rejimın engızdı.
Jaǧdaiǧa bailanysty ol ekı aiǧa jalǧasyp, 11 mausymda aiaqtaldy. Barlyq saqtyq şaralar qoldanyla bastady. Nūr-Sūltan qalasynda ırı sauda nysandary men sauda, oiyn-sauyq ortalyqtarynyŋ, kiım-keşek bazarlarynyŋ jūmys uaqytyna şekteu qoiyldy. Memlekettık qyzmetter men mädeni ıs-şaralar onlain formatqa köştı. Elorda äkımı Altai Kölgınov 19 nauryz künı saǧat 00.00-den bastap karantin engızılgenın jariialady. Qalaǧa kıreberıs joldarda jetı blokbeket qoiyldy. Halyqaralyq jäne jük tasymalynan basqa äue reisterı men temırjol qatynasy jabyldy. 30 nauryz-5 säuır aralyǧynda Nūr-Sūltan jäne Almaty qalalarynda käsıporyndar men ūiymdardyŋ jūmysy uaqytşa toqtatyldy. Ekınşı toqsanda mektep oquşylary, studentter qaşyqtan oqytyla bastady. Bas qalada auqymdy zalalsyzdandyru jūmystary jürgızıldı. Tabysyn joǧaltqan azamattarǧa memlekettık äleumettık saqtandyru qorynan eŋ tömengı jalaqy mölşerınde 42500 teŋge töleu belgılendı.
Sport saraiy – Üşkempırov atynda
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ bastamasymen ärı tıkelei qoldauymen elordadaǧy jekpe-jek saraiyna daŋqty baluan, Olimpiada chempiony Jaqsylyq Üşkempırovtıŋ aty berıldı. Būl şeşım Ükımettıŋ qaulysymen bekıtıldı. Baluannyŋ Mäskeu Olimpiadasynda top jarǧanynan arada qyryq jyl ötse de, eş qazaq balasy onyŋ jetıstıgın qaitalamaǧan edı. Ataqty sportşy sony armandap kettı. Küres türlerımen ainalysuǧa barlyq jaǧdai jasalǧan, Üşkempırov esımın ielengen ǧimarattan endı jeŋımpazdar şyqsa degen bızdıŋ de tılegımız bar.
2020 jyl – Volonterler jyly bolyp jariialandy.
Elımızde Abaidyŋ 175 jyldyǧy jäne äl-Farabidıŋ 1150 jyldyǧyna arnalǧan şaralar bastau aldy.
13 nauryz – Qazaqstanda COVID-19 infeksiiasynyŋ alǧaşqy jaǧdaiy tırkeldı.
20 nauryz – Qazaqstan Respublikasynda pandemiia jaǧdaiyna bailanysty tötenşe jaǧdai jariialandy.
28 nauryz – osy künnen bastap Nūr-Sūltan qalasynyŋ 18 jasqa jetpegen tūrǧyndaryna qoǧamdyq kölıkte jüru tegın boldy.
1 säuır – mektep oquşylary qaşyqtan oquǧa köşırıldı.
11 mamyr – Qazaqstanda tötenşe jaǧdai toqtatyldy.
25 mamyr – Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev «Qazaqstanda beibıt jinalystardy ūiymdastyru jäne ötkızu tärtıbı turaly» zaŋǧa qol qoidy.
30 mausym – Rumyniia astanasynda «Nūr-Sūltan», al elordanyŋ Esıl audanynda «Rumyniia-Buharest» saiabaqtary aşyldy.
5 şılde – Qazaqstanda lokdaun rejimı jūmys ıstei bastady.
5 şılde – körnektı kompozitor, Qazaqstannyŋ Eŋbek Erı Erkeǧali Rahmadiev ömırınıŋ soŋǧy jyldary tūrǧan elordadaǧy Bögenbai batyr daŋǧyly, 36 a mekenjaiyndaǧy tūrǧyn üige eskertkış taqta ornatyldy.
10 tamyz – Ükımet qaulysymen Abai künı bolyp belgılendı.
12 tamyz – elımızde Parlament Senaty deputattarynyŋ sailauy öttı.
2 qyrküiek –Abaidyŋ 175 jyldyǧyna arnalǧan «Nūr-Sūltan-Jidebai» velojoryǧy bastaldy.
17 qyrküiek – koronavirusqa qarsy QazCovid-in atty qazaqstandyq vaksinany klinikalyq zertteu bastaldy.
26 qyrküiek – Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınovtıŋ bastamasymen bas qalada IT-keŋes qūryldy.
25 qazan – Qazaqstannyŋ egemendıgı turaly deklarasiiasynyŋ qabyldanǧanyna 30 jyl toldy.
24 qaraşa – Saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn tolyq aqtau jönındegı memlekettık komissiia qūryldy.
2 jeltoqsan – Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev qazaqstandyqtardyŋ zeinetaqy jinaǧynyŋ bır bölıgın emdeluge nemese tūrǧyn üi jaǧdaiyn jaqsartu üşın paidalanuǧa mümkındık beretın zaŋǧa qol qoidy.
22 jeltoqsan – Qazaqstanda «Sputnik V» atty Resei vaksinasyn öndıru bastaldy.
