ALDAǦY STRATEGİIа AIQYNDALADY
Erteŋ elımızde osymen ekınşı märte «Jas Otan» jastar qanatynyŋ respublikalyq sezı ötpek. Qaraşanyŋ basynan talqyǧa tüsken delegattar tızımı jaqynda 5-şı aimaqaralyq jastar bırlestıgınıŋ jiynynda mälım boldy. Myŋǧa juyq qatysuşylar arasynda aşyq türde sailau ötıp, aty ozǧandardyŋ esımderı atalǧan bolatyn. 14 oblyspen ekı qaladan jäne jekelegen ūiymdardan qatysuşylardy bastap keletın ökılder men jalpy qatysuşy qyz-jıgıtter sany 9 myŋdy qūraidy, – dep topşylap otyr ūiymdastyruşylar. Ümıtkerler türlı salada qyzmet etedı: därıgerler, pedagogtar, käsıpkerler men sportşylar da bar.
Jastar – qoǧamnyŋ qozǧauşy küşı. Qai kezde de ülkennıŋ aqylyn qorek etıp, jastyq jıgerdı tu qylyp, qajyr-qairatyn elınıŋ jarqyn bolaşaǧy üşın sarp etuge daiyn kenje buyn qai qoǧamnan bolsyn körınıs tauyp kelgen. Alysqa barmai-aq, öz tarihymyzǧa üŋılıp qaraiyq: imam aǧzam atanǧanda bızdıŋ mazhabymyzdyŋ ūlyq imamy Abu Hanifa on jasta bolǧan; şarşy toptan suyrylyp şyǧyp Şaryştyŋ basyn alǧanda Abylai on jetı jasta bolatyn; Abai on üş jasynan el ısıne aralasa bastaǧan; keşegı Alaş arystary da jiyrmaǧa jetpei bırı el bastap, bırı ǧylymnyŋ tūŋǧiyq tereŋıne qūlaş ūrǧanyn taǧy bılemız. Mūndai qanjılıktılıktıŋ jıbek jıbı üzılmei jetıp, bügıngı jıntıktı ūrpaqtyŋ da jıgerın janyp jatqanyna jaqynda kuä boldyq: Şyǧys Qazaqstandaǧy jastardyŋ resmi-beiresmi ūiymdary bırıgıp, oblys basşylaryna studentterge deputattardyŋ kömekşısı retınde (aqysyz) qyzmet atqaruǧa mümkındık beruın sūrap hat joldaǧan. Babasy on üşınde baspyn degen eldıŋ balasy jiyrmasynda jaspyn dep jatsa jegı qūrttai janyŋdy keulemei me būl teksızdık. Būǧan da täube delık! Ärine, aitqaly otyrǧanymyz būl emes-tı. Alysty bır şolyp, eskı kündı eske salyp, ruhani sabaqtastyqty saralap baqqan türımız ǧoi.
Sezdegı maqsat aiqyn: onda bügıngı taŋda jastarǧa qatysty kezek kütpei şeşıluı tiıs mäseleler ortaǧa tastalady, atqarylǧan ıster men alynǧan asular jaily esep berıledı. Elbasy būl jiynnyŋ märtebelı qonaǧy bolady. Söz söilep, «Jas Otan» jastar qanatynyŋ 2020 jylǧa deiıngı ūzaq merzımdı strategiiasyna negızı bolarlyq naqty ūsynystardy tyŋdaidy. «Jas-tar – Otanǧa!», «Jastar kadrlyq rezervı», «Erkın pıkır», «Diplommen – auylǧa!», «Qazaqşa söileseiık!» – būlar «Jas Otan» müşelerınıŋ, jas mamandarynyŋ jasaǧan arnaiy jobalarynyŋ ataulary. Köbı qazırdıŋ özınde qoldanysta. Sezdıŋ bas-ty jaŋalyǧy da sol strategiianyŋ talqylanuy bolmaq.
Aldyŋǧy sezd osydan 4 jyl būryn bolyp ötkenın esterıŋızge sala keteiık.
Būl strategiia jastar saiasatyna tyŋ jaŋalyqtar äkeledı dep kütılude. Jastardyŋ jaiy tüzelse, eldıŋ bolaşaǧyn būldyratqan būlt seiıletını anyq.
Būl jiynǧa «Arman! Eŋbek! Senım!» degen ūran berılıptı. Dūrys alynǧan ūran. Auyldan jastardyŋ bır toby arman quyp qalaǧa keletını ras qoi. Ras. Armanǧa jetu üşın bılım kerek, diplom qajet. Diplom qolǧa tiısımen baqytty ömır bastalardai, aş qarynǧa qaramai armandaryn zaŋǧar biıgınen bır sät tüsırmeitının qaitersıŋ. Söitıp, mejelı künge jetkende jūmys tappai sandalady jastar. Qyzyl diplomynyŋ kök tiyn qūny bolmai qalǧanyna qatty qapalanǧandardy da közımız kördı. «Mūndai bolaryn bılsem ekınşı kurs-tan soŋ-aq jūmysqa şyǧyp ketetın edım» degenderdı de estıgenbız. Ekı kurstyq bılım jas maman elımızdıŋ ketılgen būryşyna kırpış bolyp qalanuǧa jarai ma? Jaraǧanmen sol maman «qalanǧan» ırgeŋnen jel aŋyrap tūrsa ne betıŋdı aitasyŋ? Erteŋıne ekı şoqyp, bır qarap eleŋ de alaŋ küi keşıp otyrǧan studenttıŋ basyna bılım qona ma? Sol üşın strategiia dep otyrǧanymyz jastardyŋ jūmyspen qamtyluyn qamtamasyz etse degen arman-tılek milliondaǧan jürekterdıŋ lüpılımen bırge soǧyp tūr. «Lüpılıŋnıŋ» taǧdyry taiauda şeşıledı. Säl sabyr.
Armanyŋyz – jetekküşıŋız. Armanǧa jegıle bılu de – öner. Armansyzdar – qaterlı. Endı kelıp eŋbek jolyn bastadyq delık. Eresek ömır ǧoi ol degenıŋ. Eŋbek jolyn bastaǧan jas-tar üi mäselesımen jekpe-jek kelıp, oŋbai jeŋılıs tabady (auyl jastary ǧoi köbı). Astanadaǧy päteraqynyŋ qūnyna «Djip» mınıp qusaŋ da, jete alar emessıŋ (qai qalany alyp qarasaŋ da jyrǧap tūrǧany şamaly). Osy tūsta jastardyŋ tūrǧyn üi mäselesıne de atalmyş strategiiada oryn tabylsa degen qutyqai tılek sanaŋdy qytyqtaidy.
Senım deidı üşınşı ūran. Bılımdı student bılıktı mamanǧa ainalyp, tūrmys tityqqa almai (memleket mäselelerdı rettep bergen jaǧdaida), tırlıgı oŋǧa bassa, ol da oilanady ǧoi. «Osy elım maǧan bar mümkındıktı berdı, basymda baspanam, ısterge jūmysym bar. Qaryn toq, köilek kök! Endı el senımıne selkeu tüsırmeiın, menıŋ de sebım tisın» demei me?! Ūranǧa alynǧan «Arman! Eŋbek! Senım!» sözderı osylai sabaqtasyp jatsa, kınärat taqpaq tügılı ainalyp qana ketpeisıŋ be. Armanǧa jetıp, eŋbek etıp, ümıt kütıp jürgen jastardyŋ senımı sel köşırmesın, seneiık!
Erbol JANAT