Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ balǧyn şaǧy turaly «Balalyq şaǧymnyŋ aspany» körkem filmın körgen bolarsyz. Köŋılı oiau köpşılık oǧan joǧary baǧa berdı. Jaqynda sonyŋ jalǧasy «Prezident joly» atty kino-epopeianyŋ tüsırılımı aiaqtaldy. Tuyndy «Ot özen» jäne «Temır tau» degen ekı bölımnen tūrady. Oqiǧa jelısı Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ komsomoldyq joldamamen kombinatqa kelgen kezın, iaǧni 1959-1965 jyldar aralyǧyn qamtidy. Alǧaşqyda Ukrainaǧa baryp, mamandyq alǧany, zauyttaǧy domna sehynda bılıktı gornovoi bolǧany turaly äŋgımelenedı.
Bız tuyndy turaly tolyǧyraq bılu üşın filmnıŋ rejisserı Rüstem Äbdıraşevke habarlasqan edık.
«Kino-epopeia – Elbasynyŋ boiamasyz ömırı. Ärine, orasan oqiǧalardy ekı bölımnen tūratyn filmge syidyru oŋai bolǧan joq. Tittei bolsa da tärbielık mänı bar, adamnyŋ jan düniesın qozǧaityndai äserlı detaldardy aluǧa tyrystyq. Filmde eŋ bırınşı şoiynnyŋ qūiylu sätı, saltanatty jiyn men öndırıstegı apat, bas keiıpkerdıŋ 1500 gradustyq qūryş qainap jatqan peştıŋ janynda qara terge malşynyp jūmys ısteuı siiaqty körınıster bar» deidı ol. Sondai-aq, rejisser tüsırılımnıŋ Temırtau qalasynda ötkenı tegın emestıgın aitady. Ssenariide körsetılgen barlyq oqiǧalar şyn mänınde Temırtau qalasynda bolǧan jäne sol kezdegı körınıster de qalada älı künge deiın jaqsy saqtalǧan eken. Prezident eŋbek etken metallurgiia zauyty, ol jürgen köşeler, sol uaqyttaǧy säulet keşenderı, bärı-bärı daiyn dekorasiia mındetın atqarypty. Tıptı, Elbasy N.Nazarbaev eŋbek jolyn bastaǧan domna peşı de sol qalpynda saqtalǧan eken. «Bız önerdıŋ qūdıretımen 60-jyldarǧa qarai şegınıs jasadyq. Domna peşınıŋ aldynda keŋestık ūrandar men transparanttar jelbırep, tribunada Leninnıŋ portretı tūrdy. «Pobeda» avtokölıgı paidalanyldy. Oǧan qosa, 50-jyldarǧy şoiyn jolmen jüitkıgen ekı parovoz Şyǧys Qazaqstannan jetkızıldı» deidı rejisser. Filmnıŋ ssenariiı boiynşa keŋes zamanynda qoldanylǧan tūrmystyq zattar kerek bolypty. Mamandar qala tūrǧyndaryna sondai köne zattarǧa sūrau salǧanda, temırtaulyq tūrǧyndar kömekterın aiamapty.
Tuyndydan köpşılık Nūrlan Älımjan, Nūrjūman Yqtymbaev, Natalia Orynbasarova syndy tanymal akterlermen bırge, Viktor Suhorukov, Sergei Şakurov, Iýrii Solomin syndy ataqty reseilık ärtısterdı de köre alady. Sondai-aq, rejisser akterlerdıŋ oiyny köŋılden şyqqanyn, olardyŋ käsıbilıgıne kümän keltıre almaitynyn jetkızdı. «Şynyn aitsaq, bır jarym jyldyŋ ışınde ekı bölımnen tūratyn kino-epopeia tüsırıp şyǧu jeŋıl emes. Qanşama eŋbektendık. Akterlerdıŋ ärqaisysy öz ısınıŋ mamany. Sondyqtan bolsa kerek, bırge jūmys ıstegen bır jarym jyldyŋ qalai ötıp ketkenın baiqamai da qalyppyz. Osyndai jaqsy köŋıl-küimen tüsırılgen film köpşılık köŋılınen şyǧady degen ümıttemız» deidı R. Äbdıraşev.
Tüsırılım barysynda rejiserden «Elbasymen kezdestıŋız be?» dep sūraǧan edık. «Elbasymen kezdesuımız Aqordanyŋ ışınde jäne Temırtau qalasynyŋ maŋynda boldy. Ol kısı rejisserlık tapsyrmalarymdy dūrys qabyldap, bız oilaǧannan da keremet oinap şyqty. Ol kısıden: «Jazu üstelınde otyryp, kelesıde Temırtau qalasynyŋ maŋynan ötıp bara jatqanyŋyzda ötken künderdı eske tüsırıp otyryŋyz» dep ötındım. Bärın ssenarii boiynşa jasady. Ol kısımen az ǧana uaqyt bırge jūmys ıstegenımızdıŋ özı bızge bıraz küş-quat berdı» dedı ol aǧynan jarylyp.
Erkejan SÄTIMBEK