(Jariialanbaǧan jazbalar)
02-03.V.2008
Ekı jyldan berı soŋyna tüsken Qazdauysty Qazybek bi babamyzdyŋ şapanyn almaqqa aruaqqa, Allaǧa siynyp Qaraǧandy oblysyna saparǧa şyqtyq.
Şapan qazırgı Qarqaraly, būrynǧy Egındıbūlaq audany Edırei (Mädi) auylynda tūratyn Altyn Qojahmetov aqsaqaldyŋ qolynda edı. Būl kısı bi atamyzdyŋ altynşy ūrpaǧy bolyp keledı. Qazybek bi – Bekbolat bi – Tılenşı – Berlı – Bajan – Qojahmet – Altyn.
Būryn bırneşe ret sūraǧanymda Altyn aǧamyz (qazır jasy 84-te) şapandy bermep edı. Taiauda Ahmediia (būl da altynşy ūrpaǧy, jasy 65-te) arqyly maǧan hat jazdyryp, şapandy tapsyramyn dep yqylas bıldırıptı, kelıp alyp ketsın deptı.
Baryp alyp qaitu qiyn emes qoi, men köp oilandym. Bi atamyz qazaq qoǧamyn, memleketın qalyptastyrǧan ūly üş bidıŋ bırı edı. Asa körnektı memleket qairatkerı, ärine, mämıleger, Abylaihandy qalmaqtyŋ tūtqynynan bosatyp alǧan da, Orta jüzdı qazırgı Arqadaǧy jetı oblystyŋ jerıne qonystandyrǧan da sol kısı. Sözdıŋ şeşenı, eldıŋ kösemı! Būl şapandy qabyldaudyŋ özın tarihi şaraǧa, qazaqtyŋ basyn qosa tüsetın jiynǧa ainaldyrǧandy jön kördım. Qaraǧandy oblysynyŋ basşylarymen, Qarqaraly audanynyŋ äkımı Nihanbai Omarhanovpen bırneşe ret söilestım. Kelısıp, şapandy qabyldaudyŋ saltanatty räsımınıŋ ssenariın bekıttım.
Söitıp 2.05. künı saǧat 10-da Äbış Kekılbaevty, Quanyş Sūltanovty, Rymǧali Nūrǧalidy, Aqseleu Seidımbektı, Qoişyǧara Salǧaraūlyn, «Nūr Astana» meşıtınıŋ bas imamy Qalijandy, Mäjılıs deputattary: Saǧymbek Tūrsynovty, Şämsatty (senator), Erjan İsaqūlovty jäne aqyn Amanjol Ältaidy qasyma ertıp Qaraǧandyǧa jolǧa şyqtyq. Oblys äkımınıŋ bırınşı orynbasary Berık Qamaliev, oblys äkımınıŋ orynbasary Asqar, mäslihat hatşysy Beisembai, mädeniet basqarmasynan Rymbala, özge de el azamattary qarsy alyp, ülken qūrmet körsettı.
Tüskı dämnen soŋ Qarqaralyǧa bet tüzedık. Ondaǧy demalys üiıne jaiǧastyq. Jolda audan basşylary «Saltanat» deitın ansamblımen qarsy aldy.
Keşkısın qonaqasy berıldı. Astanalyqtarǧa Almatydan osy şarany ötkızuge kelgen Amangeldı Ermegiiaev, Jürsın Erman qosyldy.
Ertesınde taŋerteŋgı dämnen soŋ Qarqaralydaǧy Qūnanbai meşıtınde, Mädi eskertkışınde, Qarqaralydan şyqqan ataqty kısılerge qoiylǧan memorialda bolyp, saǧat 11-ge taiau Egındıbūlaqqa şyqtyq.
El adamdary joldan qarsy aldy. Qazybek bi eskertkışınıŋ janyna halyq köp jinalypty. Jurnalister de köp eken. Altyn aǧamyz da osynda. Ssenarii boiynşa saltanatty räsımdı bastadyq. Oblys äkımınıŋ orynbasary Berık, bidıŋ ūrpaqtary Ahmediia, Altyn aqsaqaldar, Äbış Kekılbaev, audan äkımı Nihanbai Omarhanov, Amangeldı Ermegiiaev söz söiledı. Jürsın öleŋ oqydy. Men de söilep, osy şapandy saqtap, bügıngı künge jetkızgen äuletke el atynan alǧys aittym. Söileuşıler menıŋ qazaqtyŋ joǧyn ızdep, ruhani düniesın tügendep jürgen eŋbegımdı atap jatty. Osy bır mysaldyŋ özınen tarih jasaǧanymdy, mūnyŋ özı qazaqtyŋ basyn qosatyn igılıktı ıs bolǧanyn bärı de bırauyzdan qoldady.
Resmi jiynnan soŋ as berıldı. Asta bi ata ūrpaǧyna 10 şapan, bes kamzol, bes jaulyq, üş kostium kigızdık, audannyŋ kıtaphanasyna 250 kıtap syiladyq, 600 betoramal, 200 «Abylaidyŋ qamqa tony jäne Baidaly bi» degen kıtapty tarattyq.
Altyn aǧamyzǧa menıŋ ötınışım boiynşa A.Ermegiiaev «Volga» mıngızdı. Keşkısın şapandy alyp Astanaǧa oraldyq.
Egındıbūlaqtan şyǧyp, Qarqaralynyŋ tūsynan ötkende oiyma myna bır jyr şumaǧy oraldy:
Atyŋnan ainalaiyn Qarqaraly,
Köp boldy senen qaiǧy tarqaǧaly.
Qazaqqa jaqsylardy üiıp bergen
Aq orda, altyn besık Arqadaǧy.
04.V.2008
Bölım basşylaryn jinap, sapar jaiynda äŋgımelep berdım. Şapandy körsetıp, qor saqtau bölımıne tapsyrdyq. Endı ony qalpyna keltıru jūmysymen ainalysuymyz kerek.
05-12.V.2008
Mereke künderın qosa eseptegende, osy künderdıŋ bärınde köpten oiymda jürgen «Täuelsızdık jäne Elbasy» degen maqalany jazuǧa kırıstım. Keide josylyp, keide tosylyp qalatyn ädetı emes pe, qalamym jürmei qoidy, maqalanyŋ jazyluy qiyn bolyp tūr.
Jazudan qolyŋ talady, keide qalamyŋ da tabandap jürmei qoiady. Sol kezde qolyma dombyra alamyn. Dombyra jeteleidı, oiyŋa oi qosady, qanat bailaidy.
Osy künderı dombyramdy şertıp otyryp, jaŋa bır äuenge tüstım. Ony töseltıp, qalyptastyryp, bügın Ermūrat pen Janǧaliǧa tyŋdatyp em, olar:
– Aǧa, mynauyŋyz qosbasar, – dep otyr.
«Qosbasar» köptegen kompozitorlarda bar. Ol – köŋıldıŋ küiı, neşe türlı oi salatyn ärı tausylmaityn äuen. Būǧan qalai tüsıp ketkenımdı bılmeimın, söitıp men öz «qosbasarymdy» taptym. Diktofonǧa jazyp Janǧaliǧa berdım, notaǧa tüsırıp, dombyraǧa salyp taiau künde äkelıp beretın boldy.
13-17.V.2008
Künı-tünı «Täuelsız Qazaqstan jäne Elbasy» deitın maqalamdy öŋdeumen boldym. Bügın (17.05) tünde onynşy redaksiiasyn jasap şyqtym.
Basynan keşpegenderge, onyŋ azabyn tartpaǧandarǧa tvorchestvo oŋai olja siiaqty körınedı. Bılgenge ol – azap. Sol kezektı azap künderdı basymnan keştım. «Sudyŋ da sūrauy bar» degendei, jazylǧannyŋ bärı altyn bola bermeidı. Eŋ negızgısı, jazǧanyŋ halyqqa ūnau kerek, köpke oi salu kerek, qyzmet etu kerek. Äitpese, elge bos sözdıŋ, qūr dalbasanyŋ keregı joq.
Kölemdı maqalany uaqyt ozdyryp, jüike tozdyryp aiaqtadym dep otyrmyn. Sätın salsa, «Egemen Qazaqstanǧa» beremın.
P.S:
Bız gazetımızdıŋ bıraz sanynda belgılı memleket jäne qoǧam qairatkerı, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, qazaq ruhaniiatyndaǧy qabyrǧaly tūlǧalardyŋ bırı Myrzatai Joldasbekovtyŋ «Künderımnıŋ kuäsı» atty kündelıgın jariialaǧan bolatynbyz. Ony oqyrmandarymyz jyly qabyldaǧanyn aituǧa tiıspız. Alaida, osynau jariialanbaǧan jazbalar jaqynda avtordyŋ alty tomdyǧy aiasynda jeke kıtap bolyp jaryq köruıne bailanysty, kündelıktı jalǧastyra berudı jön dep tappadyq.
