Sailau-2023: 12 mln-ǧa juyq adam dauys beredı
Ortalyq sailau komissiiasy 19 nauryzda ötetın sailauǧa qajettı daiyndyq jūmystaryn bastady. Eŋ aldymen, sailauşylardyŋ tızımı jasalady. Ärbır azamat sailau tızımıne bır ret qana engızıledı. Sonymen qatar, sailauşylarǧa özderınıŋ tızımde bar-joǧyn jeke tekseruge mümkındık berıledı.
Sailauşylardyŋ tızımın jasau – sailau prosesınıŋ maŋyzdy elementı. Öitken sebebı, barlyq azamattar osy tızım boiynşa sailauda özderınıŋ konstitusiialyq dauys beru qūqyǧyn jüzege asyra alady. Sailauşylardyŋ tızımderın Ortalyq sailau komissiiasy (OSK) jasaidy.
«Biylǧy 1 qaŋtar jäne byltyrǧy 1 şıldedegı jaǧdai boiynşa Ortalyq sailau komissiiasy sailauşylardyŋ tızımın jasaidy. Oǧan belsendı sailau qūqyǧy bar azamattar tūraqty tırkelgen jerı boiynşa qosylady. Ärbır sailau nauqanynda azamattardyŋ tūraqty tırkelgen jerı jäne dauys bergısı keletın uchaskelerıne ötınım beru mümkındıgı eskerıle otyryp, sailauşylardyŋ tızımı jeke tüzıledı» dep mälımdedı Ortalyq sailau komissiiasynyŋ otyrysynda OSK töraǧasynyŋ orynbasary Konstantin Petrov.
Ol Ortalyq sailau komissiiasy 2023 jylǧy 1 qaŋtardaǧy mälımetke säikes sailauşylardyŋ tızımın jinaqtaitynyn aitty. «Oǧan aldyn ala tūrǧylyqty jerı boiynşa bölıngen 11970406 sailauşy kırdı. Sailauşylardyŋ eŋ köbı – 1177507 sailauşy Türkıstan oblysynda, al eŋ azy – 138 277 sailauşy Ūlytau oblysynda tırkeldı» dedı K.Petrov.
Onyŋ aituynşa, tızımdegı sailauşylardyŋ qaitalanuyn boldyrmau üşın OSK barlyq öŋırdegı mälımetterge qosymşa taldau jürgızedı. Eger qaitalanǧan derekter anyqtalsa, onda OSK öŋırderdıŋ jergılıktı atqaruşy organdaryna tızımderdı retke keltırudı tapsyrady. Osyndai tekseru tärtıbı tızımnıŋ qaitalanuyna jol bermeidı. Ärbır azamat sailau tızımıne bır ret qana engızıledı. Sonymen qatar, sailauşylarǧa özderınıŋ tızımderde bar-joǧyn jeke tekseruge mümkındık berıledı.
«Dauys beru künıne 20 kün qalǧanda, iaǧni 26 aqpanda tūraqty tūratyn jerdegı sailauşylardyŋ tızımderı sailau uchaskelerıne tapsyryluy tiıs. Sailau uchaskesı bes kün ışınde olardy tanystyruǧa daiyndaidy. 4 nauryzdan bastap ärbır sailau uchaskesı boiynşa tızımder köpşılık nazaryna ūsynyluy kerek. Iаǧni är azamat sailau uchaskesıne kelıp, tızımge engızılgenın nemese özı turaly mälımetterdıŋ dūrystyǧyn tekseruge qūqyly» dep tüsındırdı Konstantin Petrov. Iаǧni, 2023 jylǧy 4 nauryzdan bastap uchaskedegı sailauşylar tızımındegı derekterı tekseru mümkındıgı berıledı.
Sailauǧa qai partiialar qatysady?
Mäjılıs pen mäslihat sailauyna 7 partiia qatysady. «Qazırgı uaqytta Qazaqstanda 7 saiasi partiia tırkelgen jäne jūmys ıstep otyr. Olar: «Qazaqstannyŋ Halyq partiiasy» 2002 jyly säuır aiynda tırkelgen; «Auyl» halyqtyq-demokratiialyq patriottyq partiiasy 2000 jyly nauryz aiynda tırkelgen; «Jalpyūlttyq sosial-demokratiialyq partiiasy 2007 jyly qaŋtar aiynda tırkelgen; «AMANAT» partiiasy 1999 jyly aqpan aiynda tırkelgen; «Aq jol» Qazaqstannyŋ demokratiialyq partiiasy 1999 jyly aqpan aiynda tırkelgen; «Baitaq» qazaqstandyq jasyldar partiiasy 2022 jyly qaraşa aiynda tırkelgen; «Respublika» partiiasy 2023 jyly qaŋtar aiynda tırkelgen» dedı Ädılet ministrınıŋ orynbasary Alma Mūqanova Ortalyq sailau komissiiasynyŋ otyrysynda.
27 qaŋtarda «Qazaqstannyŋ «Baitaq» jasyldar partiiasy» men Respublica partiiasy bırqatar öŋırde mäslihat deputattaryn sailauǧa qatysatyny mälım boldy. «Qazaqstannyŋ «Baitaq» jasyldar partiiasy 2023 jylǧy 21 qaŋtardaǧy qaulymen mäslihat deputattaryn sailauǧa tek üş oblysqa ǧana jıberıldı. Qazırgı uaqytta partiia filialdary bırqatar basqa oblystarda jäne Almaty, Şymkent pen Astana qalalarynda qūryldy. Respublica partiiasy da qazırgı uaqytta özderınıŋ filialdaryn qūrǧan aimaqtarda ǧana mäslihat deputattaryn sailauǧa jıberıledı. Osyǧan orai «Qazaqstannyŋ «Baitaq» jasyldar partiiasyn» Aqtöbe, Almaty, Batys Qazaqstan, Jambyl, Qostanai, Maŋǧystau, Pavlodar, Türkıstan, Şyǧys Qazaqstan oblystarynyŋ, Almaty, Şymkent jäne Astana qalalarynyŋ barlyq deŋgeidegı mäslihattarynyŋ deputattaryn sailauǧa qatysuǧa jıberudıŋ keibır mäselelerı turaly qaulyny, Respublica partiiasynyŋ Abai, Aqmola, Aqtöbe, Almaty, Batys Qazaqstan, Jambyl, Jetısu, Qaraǧandy, Qostanai, Qyzylorda, Maŋǧystau, Pavlodar, Soltüstık Qazaqstan, Türkıstan, Ūlytau, Şyǧys Qazaqstan oblystarynyŋ, Almaty, Şymkent jäne Astana qalalarynyŋ barlyq deŋgeidegı mäslihattarynyŋ deputattaryn sailauǧa qatysuǧa jıberu turaly qaulyny qabyldau ūsynylady» dep tüsındırdı OSK otyrysynda komissiia müşesı Şavkat Ötemısov.
Dauys beru künıne 20 kün qalǧanda, iaǧni 26 aqpanda tūraqty tūratyn jerdegı sailauşylardyŋ tızımderı sailau uchaskelerıne tapsyryluy tiıs. Sailau uchaskesı bes kün ışınde olardy tanystyruǧa daiyndaidy. 4 nauryzdan bastap ärbır sailau uchaskesı boiynşa tızımder köpşılık nazaryna ūsynyluy kerek. Iаǧni är azamat sailau uchaskesıne kelıp, tızımge engızılgenın nemese özı turaly mälımetterdıŋ dūrystyǧyn tekseruge qūqyly