Tarihtyŋ sanqily näubettı kezeŋderın bastan keşırgen qazaq halqy bügınde älemdık qauymdastyq moiyndaǧan eŋsesı biık elge ainaldy. Egemendıgımızdı jariialap, täuelsızdıkke qol jetkızgen sätten bastap memleket basşylyǧy aldynda tereŋ sanaly bılımdılık pen qajyrly eŋbektı talap etetın, el taǧdyryn aiqyndauşy ūly mındetter tūrdy.
Solardyŋ bırı elımızdıŋ qūqyqtyq ömırşeŋdıgın, saiasi jüienıŋ sipaty men qyzmetın belgıleitın negızgı qūjat – Konstitusiia. Qysqa merzım ışınde Ata Zaŋdy jasap, ony bükılhalyqtyq refendum arqyly qabyldaǧany talai jūrtşylyqty taŋ qaldyrǧany ras. Osy baǧytta bızdı qūptaǧandar men syni tūrǧydan qaraǧandarǧa da män bermesten ölşeulı uaqyt, tabandy talap, şyǧarmaşylyq ıs-ärekettıŋ arqasynda alǧa qoiǧan maqsatymyzǧa jettık.
Qazırgı taŋda Qazaqstan – jaŋa saiasi-qūqyqtyq jüiesı men ekonomikalyq qūrylymy, azamattyq qoǧamy bar tūǧyrly memleket.
Konstitusiiamyzdyŋ «Biz, ortaq tarihi taǧdyr biriktirgen Qazaqstan halqy, baiyrǧy qazaq jerinde memlekettilik qūra otyryp, özimizdi erkindik, teŋdik jäne tatulyq mūrattaryna berilgen beibitşil azamattyq qoǧam dep ūǧyna otyryp, düniejüzilik qoǧamdastyqta laiyqty oryn aludy tılei otyryp, qazırgı jäne bolaşaq ūrpaqtar aldyndaǧy joǧary jauapkerşılıgımızdı sezıne otyryp….» – degen sözderden bastaluy – bızdıŋ ūlttyq ideologiiamyzdy därıpteuşı joǧary qūndylyqtarymyzdy aiqyndaidy.
Memlekettılıktıŋ qalyptasuyndaǧy Konstitusiianyŋ rölı men maŋyzy qazırgı kezdegı Qazaqstannyŋ ambisiialy ūmtylysyna säikes jaŋa maqsattar men mındetterdı jükteidı, qajettı qūqyqtyq negızderdı bekıte otyryp, zamanaui naryqtyq ekonomikanyŋ tiımdı modelın qalyptastyrdy, saiasi tūraqtylyq pen ūltaralyq jäne konfessiiaaralyq kelısımdı qamtamasyz ettı. Sonymen bırge, qoǧamdaǧy azamattardyŋ qūqyqtary men bostandyqtaryn qorǧau jüiesınıŋ negızı qalanyp, qazaqstandyq patriotizm men ūlttyq bırlıktıŋ ideologiialyq qūndylyqtary aiqyndaldy.
Elbasynyŋ 2014 jylǧy «Qazaqstan joly – 2050: bır maqsat, bır müdde, bır bolaşaq» atty Joldauy bız üşın zamanalyq maŋyzy zor, aituly oqiǧa boldy. Eŋ bastysy – elımızdıŋ ruhyn köteretın, ūly maqsattarǧa jetkızetın «Mäŋgılık el» ūlttyq ideiasy jariialandy. «Mäŋgılık el» ideiasy – elımızdı öz maqsatyna talai däuır synynan sürındırmei jetkızetın tūǧyrly ideia.
Respublikada «Bır maqsat, bır müdde, bır bolaşaq» prinsipı boiynşa bıregei köpetnikalyq jäne polikonfessiialyq qoǧam qalyptasty. Būl nyǧaituşy ideia Qazaqstan halqyn bır ortaq aiqyn maqsattaǧy bır elge toptastyrady.
«Mäŋgılık El» bızdıŋ memlekettıgımızdıŋ jetı negızgı qūndylyqtan tūratyn jaŋa ūlttyq ideiany qamtidy. Olar, Elbasy atap körsetkendei:
Bırınşıden, būl – Qazaqstannyŋ täuelsızdıgı jäne Astanasy.
Ekınşıden, būl – qoǧamymyzdaǧy ūlttyq bırlık, beibıtşılık pen kelısım.
Üşınşıden, būl – zaiyrly qoǧam jäne joǧary ruhaniiat.
Törtınşıden, – industriialandyru men innovasiialarǧa negızdelgen ekonomikalyq ösım.
Besınşıden, – Jalpyǧa ortaq eŋbek qoǧamy.
Altynşydan, būl – tarihtyŋ, mädeniet pen tıldıŋ ortaqtyǧy.
Jetınşıden, būl – elımızdıŋ ūlttyq qauıpsızdıgı jäne bükılälemdık, öŋırlık mäselelerdı şeşuge jahandyq tūrǧydan qatysuy.
Atalǧan kontekste «Mäŋgılık El» ūlttyq ideiasyn ärbır qazaqstandyq özınıŋ sanasynda bekemdei otyryp jäne öz memleketımen bırıgıp, joǧary belesterge jäne jeke tabystarǧa bırge qol jetkızıp, sonymen qatar barşa älemdık qauymdastyqqa özınıŋ basty igılıgı – joǧary ruhtylyq, äraluandyqtaǧy bırlık pen jasampazdyqqa ūmtyluşylyqty körsetuı tiıs ekendıgı maŋyzdy.
Öz zamanynda danamyz ūly Abai «tatulyqtan artyq joldas joq» degen eken. Sol siiaqty älemdık arenada syrtqy saiasatty jürgızudıŋ beibıt süigış prinsipın ūstana otyryp, bızdıŋ qazaq jerındegı är türlı ūlttar, konfessiialar men mädenietterdıŋ ökılderı beibıtşılıkte, kelısım men dostyqta ömır sürıp kele jatqandyǧyn barşa älem joǧary baǧalauda.
Memlekettıŋ ideologiialyq baǧdarynyŋ tiianaqtaluy öte-möte maŋyzdy, öitkenı ol dın siiaqty näzık salada odan ärı ılgerıleudı qamtamasyz etu üşın berık negız bolady.
Bügıngı künı dın salasyndaǧy memlekettık saiasat boljanbaly basqarylatyn dıni üderıster men memlekettık-konfessiialyq qatynastardyŋ tūtas jüiesın qūru boiynşa Elbasy N.Ä.Nazarbaevpen aiqyndalǧan strategiianyŋ şeŋberınde qalyptasuda.
Qazaqstannyŋ qazırgı kezeŋdegı dıni ahualy memlekettık instituttar rölınıŋ, äsırese – Qazaqstan Respublikasynyŋ Mädeniet jäne sport ministrlıgıne qarasty Dın ısterı komitetı, sonymen qatar osy saladaǧy retteuşılık mehanizmderınıŋ küşeiuımen sipattalady. 2011 jyly qabyldanǧan «Dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter» turaly Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋy tiımdı äreket etude. Mäselen, elımızde islam men pravoslavie, sonymen bırge basqa da dınderdıŋ arasyndaǧy bekıgen igı qatynastar tarihi zamannan qalyptasqan. Atalǧan faktordyŋ äserınen eŋ negızgı konfessiialardyŋ qyzmetı qoǧamdyq qūrylym üşın bıregei jäne paidaly sipatqa ie bolady.
Tüiının aitsaq, Memleket basşysynyŋ strategiialyq saiasatyn qoldap jäne ony jüzege asyra otyryp, bız «Mäŋgılık El» ūlttyq ideiasyn bylai tüsınuımız qajet: iaǧni barlyq qazaqstandyqtardyŋ, azamattyq instituttardyŋ, memlekettık qūrylymdardyŋ ortaq mındetı – halyqtyŋ toptasuy barysyndaǧy qol jetkızgen mejede toqtap qalmai, Otanymyzdaǧy beibıtşılık pen tynyştyqty saqtauǧa baǧyttalǧan ūlttardyŋ özara dostyq qarym-qatynastaryn odan ärı tereŋdetu jäne jetıldıru.
Osyǧan orai Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ mynadai sözderı ärdaiym eske oralady: «Tabysty damuǧa qajettı şart – beibıtşılık, tatu körşılık jäne özara senım ahualyn ornyqtyru».
Ata – babalarymyz aŋsaǧan «Mäŋgılık el» ruhyn bekemdeu üşın ärbır qazaqstandyq azamat, elımızdı mekendegen ärbır ūlt osy baǧytta aianbai eŋbek etıp, ūlttyq bırlıgımız asqan bailyq ekendıgın öskeleŋ ūrpaqtyŋ sanasyna sıŋdıru qajet. Sonda ǧana memleketımız ūlttyq strategiiamyzdaǧy belgılengen maqsattarǧa qol jetkıze otyryp, älemdegı eŋ quatty, güldengen elge ainalady.
Azamat JETPISBAEV
«Dın mäselelerı jönındegı ǧylymi-zertteu jäne taldau ortalyǧy» RMM direktorynyŋ mındetın atqaruşysy,
Erjan İBRAEV
Hrestiandyq jäne Qazaqstan üşın dästürlı emes dıni aǧymdardy zertteu bölımınıŋ basşysy
