استانا كۇنى قارساڭىندا كوپشىلىك ەلوردا تۋرالى جىلى لەبىزدەرىمەن ءبولىسىپ جاتىر. مەن دە جادىمدا جاتتالعان ەستەلىكتەردى ەسكە الۋدى ءجون كوردىم.
مەن ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا تۇسكەن جىل – استانانىڭ ەلوردا بولىپ جاريالانعان كۇنىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. بىراق ول كەزدە ەشكىم مۇنداي تاريحي ءساتتىڭ قادىرىن سەزىنە قويماعان ەدى. 1997 جىلدىڭ كۇزىندە بۇرىنعى وبلىس ورتالىعى اقمولاعا كەلگەندە قوڭىرقاي قالا كوزىمىزگە جۇپىنى كورىندى. كۇزدىڭ قارا سۋىعىمەن بىرگە, اياققا جەلىمشە جابىساتىن مي باتپاقتى كەشە ءجۇرىپ, وقۋ ورداسىنىڭ №11 جاتاقحاناسىنا بەت العانىمىز ەسىمىزدە.
ەلباسىنىڭ 1997 جىلدىڭ 20 قازانداعى جارلىعىمەن بۇرىنعى اقمولا قالاسى 1997 جىلدىڭ 10 جەلتوقسانىنان باستاپ, قازاقستاننىڭ استاناسى مارتەبەسىن يەلەندى. ۇلتتىق تاريحىمىزداعى ۇلى كۇن بايىرعى قالانىڭ باعىن اشتى. كەشە عانا بۇيىعى كۇن كەشىپ جاتقان قالادا اياق استىنان قاربالاس تىرشىلىك باستالدى. ەلوردانىڭ ەسكىسىنەن جاڭاسى كوبەيدى. استانانىڭ العاشقى تۇساۋكەسەرى حالىقارالىق دەڭگەيدە وتكىزىلەتىن بولىپ بەلگىلەنىپ, وعان كۇللى قالا قىزۋ دايىندالدى. ءىرى شارادان بىردە-ءبىر مەكەمە تىسقارى قالعان جوق. ءوزىم وقىعان ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنەن 800 ستۋدەنت «قاسيەتتى وتاۋ» اتتى تەاترلاندىرىلعان قويىلىمعا تارتىلدى. سونداعى جەتەكشىمىز بەلگىلى حورەوگراف جانات بايدارالين ەدى.
وسى قويىلىمعا ەكى اي بويى ۇزدىكسىز دايىندالدىق. ونىڭ مەملەكەتتىك ءمان-ماڭىزى ەرەكشە ەكەندىگىن سول كەزدە ءار ستۋدەنت جۇرەگىمەن سەزىنىپ, بىردە-ءبىر دايىندىعىنان قالماي بارىپ ءجۇردى.
ءبىز قاتىسقان تەاترلاندىرىلعان قويىلىمنىڭ يدەياسى – قازاقتىڭ سان تاراۋلى تاريحىن كورسەتە وتىرىپ, تالاي زوبالاڭدى باسىنان كەشكەن حالقىمىزدىڭ ەرلىگى مەن باتىرلىعىن ايشىقتاۋ بولاتىن.
1998 جىلدىڭ 10 ماۋسىمى كۇنى كەشكىسىن قاجىمۇقان اتىنداعى ورتالىق ستاديوندا ەكى اي بويى تىنباي دايىندالعان تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدى ەلباسى باستاعان ءبىر توپ مارتەبەلى مەيماندار مەن ستاديونعا لىق تولعان كورەرمەننىڭ الدىندا قويدىق. قويىلىمنىڭ اياقتالار تۇسىندا قاسكوي دۇشپاننان ەلىن ساقتاپ قالعان باتىرلار بەينەسىندەگى جاستار قالقاندارىمەن كەرەگە قۇرىپ, نايزالارىمەن ۋىق شانشىپ, قاسيەتتى وتاۋ فورماسىن جاساپ تۇرا قالاتىن ءساتى بار. ءدال وسى تۇسقا كەلگەندە ستاديوندا مۇلگىگەن تىنىشتىق ورنادى دا كەنەت جۇرتشىلىقتىڭ قوشەمەتى اينالانى كەرنەپ كەتتى. ىلە ءانشى بەكبولات تىلەۋحاننىڭ ورىنداۋىندا «ەلىم مەنىڭ» ءانى شىرقالىپ سالا بەرەدى. جۇرەگىمىزگە جاڭا استانامىزعا, ەلىمىزگە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدى تۋعىزعان كەرەمەت ءسات ەدى بۇل. قويۋشى-رەجيسسەرى دە, حورەوگرافى دا, وڭدەۋشىسى دە جانات كۇرەڭبايۇلى بولعان قويىلىمدى جۇرتشىلىق وتە جىلى قابىلدادى. بۇل تۋرالى كوپشىلىك كوپكە دەيىن ايتىپ ءجۇردى.
يا, استانا – تالاي جاننىڭ جۇرەگىنە ەلىنە دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ۇيالاتتى. ول تالاي ادامنىڭ باعىن اشتى, تالاي ادامعا پانا بولدى. كەيبىرەۋلەر «سەندەردىڭ استانالارىڭ….» دەپ ەلوردانى تەك قالا تۇرعىندارىنا مەنشىكتەپ بەرگەندەي اڭگىمە ايتادى. بۇل تەك ەلوردالىقتاردىڭ عانا ەمەس, كۇللى قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاق استاناسى ەمەس پە؟!
استانا – بار قازاقتىڭ باس قالاسى, ءار قازاقتىڭ جالعىزى. سوندىقتان استانا اباتتانعان سايىن قازاق تا قاناتتانۋى كەرەك.
قىمبات توقتامۇرات
q.togtamurat@astana-akshamy.kz
