بيىل ارميا گەنەرالى, كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى, قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق قاھارمانى, ەلىمىزدىڭ ءبىرىنشى قورعانىس ءمينيسترى ساعادات قوجاحمەتۇلى نۇرماعامبەتوۆ ءتىرى بولسا, توقسانعا تولار ەدى. ول كىسىمەن جەرلەس بولسام دا, ەتەنە تانىستىعىم جوق. بىراق, جانىندا جۇرگەن بىرنەشە كۇندە تاۋ تۇلعالى جانمەن جاقىن ارالاسىپ, جان دۇنيەسىنە ءۇڭىلۋدىڭ ءساتى تۇسكەن ەدى.
1999 جىلدىڭ مامىر ايى. اقمولا وبلىسى اكىمىنىڭ شەشىمىمەن 75 جىلدىعى تۋعان ەلىندە تويلاناتىن بولدى. ءوزى تۋىپ-وسكەن ەڭبەك اۋىلىنداعى مەكتەپتى, ۇلى وتان سوعىسى ارداگەرلەرىنە ارنالعان ەسكەرتكىشتى, جالپى اۋىلدىڭ ءىشىن جونگە كەلتىرۋدى باستاپ كەتتىك. مەجەلى كۇنى اعامىز ءوزى باستاپ, جانىندا اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى س.ۆ.كۋلاگين, بىرنەشە گەنەرالدار, زايىبى, ت.ب. قوناقتارمەن بىرگە مەكتەپ اۋلاسىنا كەلىپ توقتادى. جەرلەستەرىمەن ارقا-جارقا امانداسقاننان كەيىن ارداگەرلەرگە ارنالعان مونۋمەنتكە گۇل شوقتارىن قويىپ, مايداننان ورالماعان جەرلەستەرىنە تاعزىم ەتتى.
كەزدەسۋ كەزىندە ساعادات قوجاحمەتۇلى ءوزىنىڭ بالالىق شاعىنا وي جۇگىرتىپ, بايلاردى قالاي كامپەسكەلەگەنىن, جازىقسىز جەرلەستەرىن «حالىق جاۋى» دەپ جەر اۋدارتىپ جىبەرگەندەرىن ءوز كوزىمەن كورگەندىگىن تەبىرەنە اڭگىمەلەدى. زالدا جاستار كوپ بولاتىن, سولارعا قاراپ «بىردە اش, بىردە توق, تەك تابان اقى, ماڭداي تەر ەڭبەكپەن ەسەيگەن ءبىزدىڭ كەزدىڭ بالالارى وتان قورعاۋعا قاشان دا دايىن بولاتىن» دەپ, ەگەمەن ەلىمىزدى ىشكى جانە سىرتقى جاۋلاردان قورعاۋ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ موينىنداعى بورىش ەكەنىن ەسكە سالدى.
سول كۇنى كەشكە تۋىسىنىڭ ۇيىندە بولدىق. قوناق قىلعان اعايىنىنىڭ بالاسى اۋعان سوعىسىندا مەرت بولىپتى. ىشىمىزدەن «سوندا اعامىز جوعارى شەندى وفيتسەر بولسا دا, تۋىس ىنىسىنە جايلى جەردە اسكەري مىندەتىن وتەتپەي, كوميسساريات قايدا جىبەرسە, سوندا بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەگەن-اۋ» دەگەن ءبىر ريزاشىلىق ويعا قالدىق.
اقكول اۋدانى ءماسليحاتىنىڭ شەشىمىمەن ورتالىق ۇلكەن كوشەگە ساعادات نۇرماعامبەتوۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەن. كوشەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋىنان كەيىن داڭقتى جەرلەسىمىزبەن اۋداندىق مادەنيەت ۇيىندە تاعى دا ديدارلاسىپ, 1945 جىلى 27 اقپاندا پولشا جەرىندە جاۋ قورعانىسىن قالايشا بۇزىپ ءوتىپ, جاۋىنگەرلىك تاپسىرمانى ەرجۇرەكتىلىكپەن ورىنداعانىن, وسىدان سوڭ مايور ساعادات نۇرماعامبەتوۆتىڭ باتالونى رەيحكانتسەلياريا عيماراتىنا جاسالعان شابۋىلعا قاتىسىپ, سوعىستى بەرليندە اياقتاعانىن قاھارمان قازاق ۇلىنىڭ ءوز اۋزىنان ەستىدىك.
اقكول قالاسىنىڭ سىرتىنداعى اسەم تابيعات اياسىندا تىگىلگەن كيىز ۇيدە قۇسجاستىقتى جاستانىپ, جەرلەستەرىمەن ۇزاق سىرلاسقان اعامىز كەتەرىندە كوزىنە جاس الىپ, مەرەيتويدى ۇيىمداستىرۋعا مۇرىندىق بولعان بارشاسىنا شىن كوڭىلدەن ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ ەدى. سول ساتتەن قالعان ەستەلىك – اعامىزدىڭ قولىما تاعىپ كەتكەن ساعاتىن كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ ءجۇرمىن.
وسى كىسى قورعانىس ءمينيسترى بولىپ تۇرعان كەزىندە جەرلەسى سەرىك مىرزابەكۇلى الماتىداعى ساياجايىندا بولىپتى. ساياجايى جۇپىنىلاۋ, كوزدىڭ سۇعىن قادايتىنداي جاساۋ-دۇنيەسى جوق ەكەنىن بىزگە ايتىپ كەلدى. اسىل اعانىڭ قىزمەتىن ءوز قاراقان باسىنا پايدالانايىن دەگەن قاراۋ ويى بولماعانى دا. ساعادات قوجاحمەتۇلىنىڭ سول ادالدىعى مەن قاراپايىمدىلىعى قارۋلى كۇشتەرىمىزگە باسشىلىق ەتىپ جۇرگەن قازىرگى شەندىلەرگە ۇلگى بولسا عوي. سوڭعى ۋاقىتتا قورعانىس مينيسترلىگىندەگى جەمقورلىعى ءۇشىن شاتىلعان ءبىراز اسكەريلەردىڭ جاماناتىن ەستىپ, جاعاڭدى ۇستاعاندا ومىردەن نەندەي تازا ازاماتتار وتكەنىنە كوزىڭ جەتە تۇسەدى.
وبلىس اكىمى ق.ق.ايتمۇحامبەتوۆتىڭ ۇسىنىسىمەن اقكول قالاسىندا اعامىزدىڭ دۇنيەدەن وتكەنىنىڭ قىرىق كۇندىگىنە ارنالىپ اس بەرىلىپ, دۇعا باعىشتالدى. وسى شاراعا قاتىسقان مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, ارقانىڭ سىيلى ازاماتى قاسىم تاۋكەنوۆ: «بىزدە كىم كوپ, گەنەرال كوپ. سول اعامدى قازىرگى گەنەرالداردىڭ قاتارىنا قويۋعا قيمايمىن. ولاردان ءبىر ساتى بولسا دا, جوعارى تۇرۋى كەرەك» دەپ ەدى.
شىنىندا دا, كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى, تۇڭعىش حالىق قاھارمانى, ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش قورعانىس مينيسترىنە مارشال اتاعى لايىق شىعار دەپ ويلايمىن. باۋىرجان مومىشۇلىنا دا كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى ءوزى دۇنيەدەن وتكەن سوڭ بەرىلدى. سول سياقتى ساعادات قوجاحمەتۇلىنا مارشال اتاعىن بەرۋ كەش ەمەس شىعار. وسى ماسەلەنى جوعارى جاقتىڭ الدىنا قويسا, وڭ شەشىم تابار دەپ ويلايمىن.
تاعى ءبىر ۇسىنىسىم – ءوزىنىڭ كىندىك قانى تامعان ەڭبەك اۋىلىندا ساعادات اعانىڭ مۇراجايىن اشىپ, مەكتەپكە ەسىمىن بەرۋ كەرەك, ءتىپتى, مۇمكىندىك بولسا, ەلدىمەكەنگە اتىن بەرسە دە ارتىق بولماس ەدى.
ەركىن داۋەشۇلى, اقكول اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى
