مەكتەپ وقۋلىعىنان تانىس ىبىراي التىنساريننىڭ باي بالاسى مەن كەدەي بالاسى تۋرالى اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنى بۇگىنگى ومىردە مۇلدە وزگەرگەن. قازىر بايۋ ءۇشىن اسا ءبىر اقىلدى بولۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇلاي دەۋىمىزدىڭ سەبەبى, ءتىپتى مەكتەپتە دۇرىس وقىماعان, تولىق ورتا ءبىلىمى جوق ادامداردىڭ دا ءتۇرلى جولدارمەن داۋلەت جيناپ, ءزاۋلىم ءۇي سالىپ, قوس-قوستان قىمبات ماشينا ءمىنىپ, «شالقىپ» جۇرگەنىن كوز كورەدى. ماسەلە وندا ەمەس, ەبىن تاۋىپ ەكى اسايتىندار قاي كەزدە دە بولعان. اڭگىمە ولار كىمنىڭ ەسەبىنەن جانە قالاي بايىدى؟ قالاي مەملەكەت قازىناسىنا قول سالدى دەگەنگە تىرەلەدى. ءبىز «قازاقمىستىڭ» يەسى ۆلاديمير كيمدى نەمەسە ءاليۋمينيدىڭ قوجاسى – پاتوح شوديەۆتى, نە بولماسا, «قازحرومدى» تىزگىندەگەن اليدجان يبراگيموۆ تۋرالى ءسوز ەتپەيمىز. ويتكەنى, اتا-بابامىزدان قالعان ۇلان-بايتاق جەرىمىزدىڭ ۇستىندەگى دە, استىنداعى دا بار بايلىق سولاردىڭ قۇلقىنىنا قۇيىلۋىنا كوندىگىپ بولدىق.
رەسمي دەرەكتەر بويىنشا ەلىمىزدە حالىقتىڭ بەس پايىزى, ياعني, 815 مىڭ ادام كەدەي. ەكىنشى سوزبەن ايتقاندا, ولاردىڭ ايلىق تابىسى كۇنكورىستىڭ ەڭ تومەنگى شەگى – ون توعىز مىڭ تەڭگەگە دە جەتپەيدى. وسىنداي ۇكىمەتتىڭ موينىندا وتىرعان الەۋمەتتىك تۇرمىسى تومەن ادامداردى قولداۋدىڭ ورنىنا, بىزدە ەل قازىناسىنا قول سالۋ ازايماي كەلەدى. ارينە, ولاردىڭ كەيبىرەۋى ىستەگەن قىلمىستارىنا سايكەس جازالارىن دا الىپ جاتىر. الايدا, تىزگىن ۇستاعان كەيبىر «مىقتىلار» كەدەي-كەپشىككە مويىن بۇرۋدىڭ ورنىنا قالتامدى قالاي مولىراق قامپيتامىن دەپ جانتالاساتىنى قىنجىلتادى.
ءبىر ۇلكەن جيىندا ايماقتان كەلگەن ەلگە تانىمال باسشىنىڭ ءبىرى: «الەم بويىنشا قازاقستاندىق ميللياردەرلەر كوبەيۋدە. بۇل – جاقسىلىقتىڭ نىشانى. ويتكەنى, قازاقستاندا ولاردىڭ تالانتتارىن دامىتىپ, قابىلەت-قارىمدارىن جەتىلدىرۋگە زور مۇمكىنشىلىك بار» دەگەن بولاتىن. بۇعان ەكىنشى بىرەۋلەر «حالىقتى الداپ, توناۋ دا اسقان تالانتتىلىققا جاتا ما؟» دەپ قارسى ءۋاج دە بىلدىرەدى. بىراق, مۇنداي ۋاجدەرگە باي-ماناپتاردىڭ «ءماۋ» دەيتىنى بولمايدى.
سوندىقتان, كورشىڭىز بايىپ جاتسا, قۋانىڭىز. مۇمكىن, ونىڭ دا تالانتى اشىلىپ, قارىم-قابىلەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءساتى تۇسكەن شىعار. نەگە دەسەڭىز, بىزدە ادال جولمەن مال تابامىن, داۋلەتىمدى ەسەلەيمىن دەگەن ادامعا بارلىق جاعداي جاسالعان. تەك الا ءجىپتى اتتاپ كەتپەسەڭىز بولعانى. سوسىن تاپقانىن تاماعىنا جەتكىزە الماي جۇرگەن جانداردى دا ۇمىتپاي, قايىرىمدىلىق قولىن سوزىپ تۇرسا بولعانى.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
tanatar@mail.ru
