جاڭالىقتارساياسات

لاڭكەستەر ءولىم جازاسىنا كەسىلە مە؟

كەشە ءماجىلىس دەپۋتاتتارى قىلمىستىڭ 13 ءتۇرى بويىنشا ءولىم جازاسى الىنىپ تاستالاتىن زاڭ جوباسىن ءبىرىنشى وقىلىمدا ماقۇلدادى. زاڭ قابىلدانعاننان كەيىن, لاڭكەستىك, جالدانىپ سوعىسۋ, ديۆەرسيا سياقتى قىلمىستارعا ءولىم جازاسى قولدانىلمايدى.
«قر-داعى قىلمىستىق كودەكسكە ءولىم جازاسى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن دەپۋتاتتارعا تانىستىرعان باس پروكۋروردىڭ ورىنباسارى اسەت شىڭداليەۆ ءولىم جازاسىنىڭ العاشقى تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا 26 باپتا, 1997 جىلى – 18 باپتا, 2014 جىلى 17 باپتا ساقتالعانىن مىسالعا كەلتىردى. ەل پرەزيدەنتى 2003 جىلى مەرزىمسىز موراتوري ەنگىزۋ تۋرالى قۇجاتقا قول قويعان. بۇل شەشىم ءولىم جازاسى تولىق جويىلعانعا دەيىن قولدانىلادى.

 

اسەت شىڭداليەۆ ءولىم جازاسى اتالعان كودەكستىڭ 13-بابىنان الىنىپ تاستالىپ, تەك 4-بابىندا عانا ساقتالاتىنىن ءتۇسىندىردى. «بەيبىتشىلىك پەن ادامزات قاۋىپسىزدىگىنە قارسى جاسالعان اسا اۋىر قىلمىس­تار. بۇل قىلمىستار سوعىس ارەكەتتەرىمەن بايلانىستى بولۋى ءتيىس. ياعني, سوعىس كەزىندەگى جاپپاي قىرىپ-جويۋ, ازاماتتاردى ءولتىرۋ, سوعىس ۋاقىتىندا جاسالعان گەنوتسيدكە ءولىم جازاسى قولدانىلادى» دەدى ول. زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتات ارتۋر پلاتونوۆ لاڭكەستىك پەن ديۆەرسيا جاسايتىن قىلمىسكەرلەرگە ءولىم جازاسىن قولدانباۋ جونىندەگى تۇزەتۋگە قارسى شىقتى. «لاڭكەستىكتىڭ حالىقارالىق اۋقىمى كەڭەيىپ, الەمدىك قۇرىلىمعا تونگەن باستى قاۋىپتىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا اۋعانستاندا نەمەسە سوعىس بولىپ جاتقان باسقا ەلدەردە نە بولىپ جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. وسى رەتتە تەرروريزم, جالدانىپ سوعىسۋ, ديۆەرسيا ءۇشىن ءولىم جازاسىن الىپ تاستاۋ ارقىلى ازاماتتاردىڭ, مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگىن السىرەتىپ المايمىز با؟» دەپ سۇرادى ول.

باس پروكۋروردىڭ ورىنباسارى بۇل سۇراققا بىلاي جاۋاپ بەردى: «تەرروريزم, جالدانىپ سوعىسۋ, ديۆەرسيا جاساعان ادامدار ەلىمىزدە ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايرىلادى. بۇل دا – اۋىر جازا. ەگەر ءولىم جازاسى قىلمىستاردىڭ سانىنا قالاي اسەر ەتەتىنىن تالداساق, تۇپكىلىكتى شەشىمگە داۋ ايتاتىندار دا, قولدايتىندار دا بار. ناقتى شەشىم جوق. ال ءبىزدىڭ تاجىريبەگە سۇيەنسەك, كىسى ولتىرگەن ادامعا ءولىم جازاسىن تاعايىنداعان كەزدە بۇل قىلمىستاردىڭ سانى بىلايعى كەزەڭنەن ەكى-ءۇش ەسە كوپ بولعان».
 

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button