قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنا نەگىزدەلەدى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ تۋرالى زاڭىنان جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وزگە دە نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرىنەن تۇرادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭى 30.06.2017 جىلى ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردى قوسا العاندا, ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىقتى قورعاۋ تۋرالى كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە تۋىندايتىن قوعامدىق قاتىناستاردى رەتتەيدى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى – دەنساۋلىقتى قورعاۋ سالاسىنداعى مۇددەلەردى الەۋمەتتىك قورعاۋدىڭ مەملەكەتتىك جۇيەسى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جىنىسىنا, جاسىنا, الەۋمەتتىك مارتەبەسىنە, تۇرعىلىقتى جەرى مەن تابىسىنا قاراماستان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بارلىق ساقتاندىرىلعان ازاماتتارىنا مەديتسينالىق جانە ءدارى-دارمەكتىك كومەك ءۇشىن تەڭ قولجەتىمدىلىككە كەپىلدىك بەرەدى.
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ – حالىق مۇددەلەرىن دەنساۋلىقتى قورعاۋدىڭ اۋرۋ باستالعاندا, جاراقات, جۇكتىلىك پەن بوسانۋ, مۇگەدەكتىك جانە كارىلىك كەزىندە الەۋمەتتىك قورعاۋ فورماسى. نەلىكتەن دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە رەفورمالار قاجەت؟ بىرىنشىدەن, ازاماتتار مەن جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ دەنساۋلىقتى قورعاۋدا نيەتتەستىكتىڭ جوقتىعى. دەنساۋلىقتى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ مۇقتاجدىعى تەك مەملەكەتتىك موينىندا جاتىر, ال ازاماتتاردا بولسا ءوز دەنساۋلىعى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قاجەتتى دەڭگەيى قالىپتاسپاعان (ديسپانسەرلەۋدەن ۋاقىتىلى ءوتۋ, ساۋىقتىرۋ ءىس-شارالارىنا قاتىسۋ, جاعىمسىز ادەتتەردەن باس تارتۋ جانە ت.ب.). ەكىنشىدەن, دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ قارجىلىق تۇراقسىزدىعى. دەنساۋلىق ساقتاۋعا جۇمسالاتىن مەملەكەتتىك شىعىنداردىڭ كوبەيۋىنە قاراماستان, قارجىلاندىرۋ حالىقتىڭ مەديتسينالىق كومەككە دەگەن ۇدەمەلى مۇقتاجدىقتارىن قاناعاتتاندىرمايدى. حالىقتىڭ قارتايۋمەن بىرگە تۋ كورسەتكىشى كوبەيۋدە, سوزىلمالى جانە ينفەكتسيالىق ەمەس اۋرۋلار سانى ۇلعايۋدا, ۇلكەن شىعىنداردى قاجەت ەتەتىن جاڭا يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ قارقىندى تۇردە جالعاسىپ جاتىر. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن باسقارۋدىڭ ناتيجەلىلىگى جەتكىلىكتى دەڭگەيدە ەمەس. العاشقى مەديكو-سانيتارلىق كومەك كورسەتۋ ساپاسىنىڭ قاناعاتتانارلىقسىز دەڭگەيدە بولۋىنا بايلانىستى, دەنساۋلىق ساقتاۋدى قارجىلاندىرۋ قۇرىلىمىندا ستاتسيونارلىق كومەككە جۇمسالاتىن شىعىندار ۇلەسى جوعارى – 51% (ەسدۇ ەلدەرىندە بۇل كورسەتكىش 34% قۇرايدى). ۇلكەن كەزەكتەر جانە مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەردىڭ قاناعاتتانارلىقسىز ساپاسى ادامداردى اقىلى كلينيكالارعا بارۋعا جانە ۇلكەن شىعىندار جۇمساۋعا ماجبۇرلەيدى. قارتايۋمەن قوسا كۇردەلى جانە سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ كوبەيۋى دەنساۋلىق ساقتاۋعا جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ ۇلعايۋىنا اكەلەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە اشىقتىقتىڭ جانە ناعىز باسەكەلەستىكتىڭ جوقتىعى, دارىگەرلەر مەن ورتا بۋىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەر جالاقىسىنىڭ تومەندىگى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەر ساپاسىنىڭ جاقسارۋىن كىدىرتەدى. مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەر ساپاسىنا ناۋقاستار شاعىمدارىنىڭ كوپتىگى, دارىگەرلەر بىلىكتىلىگىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى, اۋرۋحانالار مەن ەمحانالار جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ تيىمدىلىگىنىڭ تومەندىگى حالىقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە دەگەن نارازىلىعىن تۋدىرادى. 2016-2020 جىلدارعا ارنالعان دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ حالىقتى تەگىس قامتۋ جانە الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك ءپرينتسيپىن ۇستانا وتىرىپ, ادامداردىڭ قاجەتتىلىگىنە باعىتتالعان ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ تۇراقتى جانە قارقىندى دامۋىنا جاعداي جاساۋعا, ساپالى مەديتسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە جانە ءوزىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا, نىعايتۋعا دەگەن نيەتتەس جاۋاپكەرشىلىككە باعىتتالعان. بۇل باعدارلامادا تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمىن قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا مەحانيزمىن ەنگىزۋ كوزدەلگەن.
تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمىن قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا مەحانيزمى مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق كومەك بولادى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ءبىزدىن ەلىمىزدە نيەتتەس قارجىلاندىرۋ مەحانيزمىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەنگىزىلەدى. نيەتتەس قارجىلاندىرۋعا جۇمىس بەرۋشى مەن قىزمەتكەر مەملەكەتپەن بىگە سالانى قارجىلاندىرۋعا قاتىسادى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ كەلەسى پرينتسيپتەرگە نەگىزدەلەدى: 1) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى زاڭىن ۇستانۋ جانە ورىنداۋ; 2) اۋدارىمدار مەن (نەمەسە) جارنالاردى تولەۋ مىندەتتىلىگى; 3) مەملەكەتتىڭ, جۇمىس بەرۋشىنىڭ جانە ازاماتتاردىڭ نيەتتەس جاۋاپكەرشىلىگى; 4) كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپالىلىعى; 5) الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك; 6) مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە قور اكتيۆتەرىن تەك مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە عانا قولدانۋ; 7) قور قىزمەتىنىڭ جاريالىلىعى. الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك جۇيەنىڭ نەگىزگى ءپرينتسيپى بولىپ تابىلادى, بۇل پرينتسيپ بويىنشا بارلىق ساقتاندىرىلعاندار ءۇشىن كىرىس پەن جارنالاردىڭ مولشەرىنە, الەۋمەتتىك مارتەبەسىنە, قىزمەتى, تۇرعىلىقتى جەرىنە قاراماستان مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەردىڭ ءبىرتۇتاس پاكەتى بىردەي قولجەتىمدى بولادى. وسىلايشا, ءمامس اياسىندا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر كولەمى قورعا اۋدارىلاتىن پايىزدارعا تاۋەلدى بولمايدى, ونى ناۋقاسقا قاجەتتى ەمگە بايلانىستى ەمدەۋشى دارىگەر انىقتايتىن بولادى.
مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدى كوپتەگەن ەلدەر حالقى دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ ەڭ ناتيجەلى ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە تانيدى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ تيىمدىلىگى – دەنساۋلىقتى قورعاۋعا مەملەكەتتىڭ, جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ جانە ازاماتتاردىڭ جاۋاپكەرشىلىكتە بولاتىندىعى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ەلىمىزدىڭ ازاماتتارىنا مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەردىڭ تولىق سپەكترىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جاعدايلارىندا مەملەكەت مىناداي مىندەتتەردى وزىنە الادى: ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءۇشىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ مينيمالدى پاكەتىن نەمەسە مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمىن ۇسىنۋ. قازاقستاندا وسىنداي كومەكتى 17,4 ملن ادام نەمەسە ەل حالقىنىڭ بارلىعى الا الادى. مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ پرينتسيپتەرىنىڭ ءبىرى – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى زاڭىن ۇستانۋ جانە ورىنداۋ. بۇل دەگەنىمىز – اۋدارىمدار مەن جارنالاردى تولەۋ مىندەتتى دەگەن ءسوز. مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىندەگى مەديتسينالىق كومەك قۇقىعىنا «مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭنىڭ 28-بابىنىڭ 7-تارماعىنا سايكەس قورعا اۋدارىمدار مەن جارنالار تولەگەن تۇلعالار يە بولادى. مەملەكەت وزىنە مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا ەكونوميكالىق بەلسەندى ەمەس حالىق ءۇشىن حالىقتىڭ مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ اياسىندا ۇسىنىلاتىن مەديتسينالىق كومەكتى الۋى ماقساتىندا جارنالار تولەۋ مىندەتىن الادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بەلسەندى ەمەس حالىق سانى 10 ملن ادامدى قۇرايدى. ولار – بالالار, كوپ بالالى انالار, جۇكتى ايەلدەر, جۇمىس ىستەمەيتىن مۇگەدەكتەر مەن قارتتار جانە ت.ب. جۇمىس بەرۋشىلەر قىزمەتكەرلەردىڭ دەنساۋلىعىنا قامقورلىق تانىتۋعا مىندەتتى, سەبەبى دەنى ساۋ جانە ناتيجەلى قىزمەتكە قابىلەتتى ەڭبەك رەسۋرستارى – كەز كەلگەن كاسىپورىن جەتىستىگىنىڭ كەپىلى. قازاقستان كاسىپورنىندا 5,6 ملن ادام ەڭبەك ەتۋدە, ولار ءۇشىن قازىردىڭ وزىندە جۇمىس بەرۋشىلەر ءمامس قورىنا جارنالار اۋدارۋدا. مەديتسينالىق كومەك قۇقىعى ءۇشىن ولارعا اۋدارىمداردى تولەۋ جۇزەگە اسىرىلمايتىن تۇلعالار تولەم مەرزىمىنىڭ الدىنداعى 12 ايدان ۇزاق ەمەس مەرزىمدە, اعىمداعى جىل ءۇشىن بەلگىلەنگەن ەڭ از مولشەردەگى ەڭبەكاقىنىڭ 5% كولەمىندە قورعا جارنالار تولەۋگە مىندەتتى. ولار ءۇشىن قورعا اۋدارىمدار تۇسپەگەن نەمەسە قورعا جارنالار تولەمەگەن تۇلعالارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى» كودەكسىنە سايكەس تەگىن مەديتسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمى ۇسىنىلادى. ءمامس جۇمىس ىستەيتىن بارلىق ەلدەردە جۇمىس بەرۋشىلەر ەڭبەكاقى قورىنىڭ 3%-دان 15% كولەمىندە مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە جارنالار تولەيدى. ناقتى كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەيتىن نەمەسە جەكە كاسىبى بار ازاماتتار ءوز كىرىسىنەن اۋدارىمدار جاسايتىن بولادى. بارلىق جارنالار مەن اۋدارىمداردىڭ ءبىرتۇتاس قورعا سالىنۋى وسى ەلدەرگە قارجىلاردى ماقساتتى قولدانۋعا, ۇسىنىلاتىن مەديتسينالىق كومەك تۇرلەرىن كەڭەيتۋگە جانە ولاردىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا, جانە ەڭ باستىسى, دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ جارنا تولەۋشىلەر الدىنداعى ەسەپتىلىگىنە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەردى. وسى جاعدايلار مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ ءتيىمدىلىن قامتاماسىز ەتتى جانە قازاقستاننىڭ تاڭداۋىنا نەگىز بولدى.
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قازاقستاندا 2018 جىلدان باستاپ ەنگىزىلەدى جانە قازاقستاننىڭ بارلىق ساقتاندىرىلعان ازاماتتارىنا جىنىسىنا, جاسىنا, الەۋمەتتىك مارتەبەسىنە, تۇرعىلىقتى جەرى مەن تابىسىنا قاراماستان مەديتسينالىق جانە ءدارى-دارمەكتىك كومەك ءۇشىن بىردەي قولجەتىمدىلىككە كەپىلدىك بەرەدى. ءمامس ارتىقشىلىقتارى: مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋلەرگە جۇمسالاتىن جەكە شىعىنداردىڭ ازايۋى; تاڭداۋ ەركىندىگى – ءبىز كلينيكانى جانە دارىگەردى ءوزىمىز تاڭداي الامىز; ساقتاندىرۋ پاكەتى سوما بويىنشا شەكتەلمەگەن جانە جارناعا تاۋەلدى ەمەس; ساقتاندىرۋ جوعارى تەحنولوگيالىق وپەراتسيالاردى وتەيدى. مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى قولجەتىمدى ەمدەلۋدى جانە ازاماتتاردىڭ ءوز تاڭداۋى بويىنشا دارىگەردىڭ قابىلداۋىنان باستاپ تەرەڭ تەكسەرۋلەر مەن باعالى وپەراتسيالارعا دەيىنگى مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ پاكەتى شەگىندەگى بارلىق قىزمەتتەر كورسەتىلەتىن كەز كەلگەن مەملەكەتتىك نەمەسە جەكەمەنشىك كلينيكالاردا مەديتسينالىق كومەككە دەگەن قۇقىعىن قامتاماسىز ەتەدى. بارلىق قىزمەت كورسەتۋلەر بويىنشا شىعىندار قور ەسەبىنەن وتەلەدى.
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ اياسىندا ساقتاندىرىلعان ازاماتتارعا كورسەتىلەتىن مەديتسينالىق قىزمەت تۇرلەرى: امبۋلاتوريالىق-ەمحانالىق كومەك: ەمحانالاردا ەمدەلۋ, دارىگەرلەردىڭ قابىلداۋى, لابوراتوريالىق قىزمەت كورسەتۋلەر, دياگنوستيكا مەن مانيپۋلياتسيالار. ستاتسيونارلىق كومەك: جوسپارلى تارتىپتە اۋرۋحانالاردا ەمدەلۋ. ستاتسيوناردى الماستىراتىن كومەك: كۇندىزگى ستاتسيونارلاردا ەمدەلۋ. جوعارى تەحنولوگيالىق مەديتسينالىق قىزمەتتەر: كۇردەلى جانە بىرەگەي مەديتسينالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋمەن جۇزەگە اسىرىلاتىن مەديتسينالىق كومەك. دارىلىك قامتاماسىز ەتۋ: امبۋلاتوريالىق-ەمحانالىق كومەك كورسەتۋ كەزىندە جۇزەگە اسىرىلادى. مەدبيكەلىك كۇتىم: شالدىققان اۋرۋ سالدارىنان ءوزىن-ءوزى كۇتۋگە قابىلەتسىز, باسقالار تاراپىنان كورسەتىلەتىن ۇزدىكسىز كۇتىم مەن تەكسەرۋگە مۇقتاج ادامدارعا كورسەتىلەتىن كومەك. پاللياتيۆتىك كومەك: جازىلمايتىن, ومىرگە قاۋىپتى جانە اۋىر وتەتىن اۋرۋلارعا شالدىققان ناۋقاستاردىڭ بارىنشا مۇمكىن بولاتىن جايلىلىقتاعى ءومىر ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ. ساقتاندىرىلماعان ازاماتتار ءۇشىن: الەۋمەتتىك ماڭىزى بار اۋرۋلار (ونكولوگيالىق اۋرۋلار, تۋبەركۋلەز, قانت ديابەتى جانە ت.ب.) مەن توتەنشە جاعدايلار كەزىندە كورسەتىلەتىن جەدەل جاردەم جانە سانيتارلىق اۆياتسيا, پروفيلاكتيكالىق ەكپەلەر. قالاي مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ قاتىسۋشىسى بولۋعا بولادى؟ ەگەر ءسىز نەمەسە ءسىزدىڭ جۇمىس بەرۋشىڭىز ۇدايى مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا اۋدارىمدار جاساپ وتىرساڭىز, وندا ءسىز وسى باعدارلامانىڭ قاتىسۋشىسى بولا الاسىز. سونداي-اق, وبەكتيۆتى سەبەپتەرگە بايلانىستى ەڭبەك ەتە المايتىن ازاماتتار مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋدىڭ قاتىسۋشىسى بولا الادى. مىناداي جاعدايلاردا تۇلعالار ءۇشىن تولەمدەردى مەملەكەت جۇزەگە اسىراتىن بولادى: ۇلى وتان سوعىسىنىڭ قاتىسۋشىسى, مۇگەدەكتەرگە; جۇمىس ىستەمەيتىن مۇگەدەك; زەينەتكەر; «التىن القا», «كۇمىس القا» القالارىمەن, ءى نەمەسە ءىى دەڭگەيدەگى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان, «باتىر انا» اتاعىن العان كوپ بالالى انالارعا; جۇمىس ىستەمەيتىن جۇكتى ايەل, سونىمەن قاتار, ءۇش جاسقا دەيىنگى بالا( بالالار) تاربيەسىمەن اينالىسۋشى جۇمىس ىستەمەيتىن تۇلعا, بالا تۋىنا, جاڭا تۋعان نارەستەنى اسىراپ الۋعا, بالا 3 جاسقا تولعانعا دەيىنگى بالا كۇتىمىنە بايلانىستى دەمالىستاعى تۇلعالارعا; بالا; ينتەرنات ۇيىمدارىندا وقيتىن جانە تاربيەلەنەتىن تۇلعا; تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك, ورتا بىلىمنەن كەيىنگى, جوعارى ءبىلىم, رەزيدەنتۋرا فورماسىندا جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى وقىتۋ ۇيىمدارىنىڭ كۇندىزگى بولىمىندە وقيتىن تۇلعالار; جۇمىسسىز ەسەبىندە تىركەلگەن تۇلعا, قىلمىستىق-اتقارۋشىلىق جۇيە مەكەمەلەرىندە سوت شەشىمى بويىنشا جازاسىن وتەۋشى تۇلعا; ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورى مەن تەرگەۋ يزولياتورىنداعى تۇلعالار. اسكەري قىزمەتكەرلەر, ارنايى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرى جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جانە باسقالار اۋدارىمدار بوساتىلادى, بىراق ولاردىڭ مەديتسينالىق كومەككە قۇقىقتارى ساقتالادى. قازاقستانداعى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ نۇسقاۋىمەن جەتىلدىرىلدى. زاڭ ەكى جىل بۇرىن قابىلداندى, باعدارلامانىڭ ءتيىمدى, ءتيىمسىز جاقتارىن تارازىلاۋعا بولاتىنداي جەتكىلىكتى ۋاقىت ءوتتى. بۇكىل قازاقستان بويىنشا مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى اۋقىمدى اقپاراتتىق جۇمىستار جۇرگىزدى. 2017 جىلدىڭ 1 شىلدەسىنەن باستاپ مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا جارنالار تۇسە باستادى. جاڭا جاعدايلار تۋىندادى: مسق, بجزق,اسمق جارنالار حالىق ءۇشىن بىركەلكى تۇسكەن جوق. زتمو جۇيەسىندە جالدامالى جۇمىسشى رەتىندە تىركەلگەن جانە ولار ءۇشىن زەينەتاقى جارنالارى اۋدارىلاتىن بىرنەشە ميلليون ازاماتتار ءۇشىن قورعا اقشا تۇسكەن جوق.
بۇل دەگەنىمىز – جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ بەلگىلى ءبىر كاتەگورياسى كۇتۋ تاكتيكاسىن تاڭدادى دەگەن ءسوز. 2,7 ميلليون ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتۋشى قازاقستاندىقتاردىڭ بولۋى ساقتاندىرىلماي قالۋ قاۋپى ءتونىپ تۇرعان ادامدار ۇلەسىنىڭ كوپتىگىن بىلدىرەدى. مەملەكەت باسشىسى تۋىنداعان ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋگە جانە مۇمكىن بولاتىن قاتەرلەردى باعالاۋعا تاپسىرما بەردى. 2,7 ميلليون ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتۋشى ازاماتتارمەن بىرگە كوپتەگەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىستارى حالىقتى تسيفرلاندىرۋ ارقىلى بىرىكتىرىلدى: ىشكى ىستەر مينيسترلىگى, ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى, مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى, سالىق كوميتەتى, احاج, دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى. مەملەكەت باسشىسى اسىعۋدىڭ قاجەتى جوقتىعىن, احۋالدى مۇقيات ۇعىنىپ-ءتۇسىنۋ كەرەكتىگىن ايتقان بولاتىن. بىراق ول رەفورمانى توقتاتۋ كەرەكتىگىن ايتقان جوق. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ناۋقاستارعا مەديتسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگىنە كەپىلدىك بەرەدى. مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىق قۇقىعىن قورعايدى.
گ.ۋرازباەۆا,
شجق «№2 پەريناتالدىق ورتالىق» مكك باس دارىگەرى
