كەشە وتكەن استانا قالالىق ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتەن تىس سەسسياسىندا دەپۋتاتتارعا جاڭادان ازىرلەنگەن استانا قالاسىن باسقارۋ ءتاسىلى تانىستىرىلدى. سەسسياعا قاتىسقان قالا اكىمى اسەت يسەكەشەۆ اكىمدىك قۇرىلىمىن وزگەرتۋ قانداي ماقسات-مىندەتتەردەن تۋىنداعانىن ءتۇسىندىرىپ, ونىڭ ارتىقشىلىقتارى تۋرالى اڭگىمەلەدى.
بەس جىلدىق دامۋ جوسپارى جاسالدى
– ەلباسى ۇسىنعان 5 ينستيتۋتسيونالدى رەفورما, بىرىنشىدەن, مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن وزگەرتۋدى كوزدەيدى. ياعني, ونىڭ اشىقتىعى جوعارىلاپ, ءتيىمدى مودەلى قالىپتاسۋى قاجەت. جۇيەنى وزگەرتكەندە حالىقتىڭ مۇقتاجدىعى ەسكەرىلۋى ءتيىس. استانا اكىمدىگىنىڭ جاڭا قۇرىلىم مودەلى كوپ تالقىلاندى. قازىرگى تاڭدا بۇل ۇلگىنى ۇكىمەت پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگى قولدادى, – دەدى قالا باسشىسى.
استانا جىلدان-جىلعا ءوسىپ كەلەدى. اسەت يسەكەشەۆتىڭ سوزىنشە, قازىرگى تاڭدا ەلوردادا 1 ملن 30 مىڭ ادام رەسمي تۇردە تىركەلگەن. بيىل 200 مىڭ ادام ۋاقىتشا تىركەلدى. ونىڭ 100 مىڭى – شەتەلدىك ازاماتتار. الداعى جىلدارى دا حالىق كوبەيە تۇسپەسە, ازايمايدى. سوندىقتان قالا باسشىلىعى سوعان ساي قيمىلداۋى كەرەك. جاڭا ەكونوميكالىق مودەل دە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە سالماق تۇسىرمەي, جەكە ينۆەستيتسيالارعا, جاپپاي كاسىپكەرلىككە يەك ارتۋدى كوزدەيدى. بۇعان قوسا, بارلىق ۇدەرىستەر تسيفرلاندىرىلۋى ءتيىس. «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا دا اتقاراتىن جۇمىستار بار.
– اكىمدىكتىڭ قازىرگى قۇرىلىمى, نەگىزىنەن, ناتيجەلىگىن كورسەتىپ, تۇراقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتتى. بىراق بۇل قۇرىلىم الدىمىزعا قويىپ وتىرعان ماقساتتارعا سايكەس كەلمەي قالدى. ونىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. بىرىنشىدەن, ءبىز ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ پرينتسيپتەرىن ەنگىزبەكپىز. قازىر بيۋدجەتكە سۇيەنىپ, اتقارار جۇمىستارىمىزدى 1-2 جىلعا عانا جوسپارلايمىز. ال دامۋ جوسپارىن كەم دەگەندە 5 جىلعا جاساۋ قاجەت. ءبىز 2 ملن تۇرعىنعا شاقتالعان قالانى دامىتۋ جوسپارىن ازىرلەۋدى باستادىق. قاي اۋماقتارعا جولدار سالىنۋى كەرەك, قاي جەرلەرگە مەكتەپتەر, اۋرۋحانالار, پوليتسيا بولىمدەرى, ساياباقتار, گۇلزارلار ورنالاسۋى قاجەت – سونىڭ ءبارىن الدىن الا ەسەپتەپ الۋىمىز قاجەت, – دەدى استانا اكىمى.
مىسال رەتىندە ول سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدىڭ قازىرگى جۇيەسىن كەلتىردى. بۇگىندەرى قۇرىلىس باسقارماسى ەسىل وزەنى ارناسىن قايتا قۇرۋمەن اينالىسادى. كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسى نوسەر سۋلارىنىڭ كارىز جۇيەسى قۇرىلىسىمەن شۇعىلدانۋدا. بۇل جۇمىستاردا تابيعي رەسۋرستار جانە تابيعاتتى پايدالانۋدى رەتتەۋ باسقارماسىنىڭ دا ۇلەسى بار. اۋدان اكىمدىكتەرى دە تىس قالمايدى.
– بىزدە بۇل تاراپتا بىرىڭعاي باعدارلاما بولماعان ەدى. الەمدىك تاجىريبەنى زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسىندە سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋدىڭ بىرىكتىرىلگەن باعدارلاماسىن ازىرلەۋگە كىرىستىك. ازيا دامۋ بانكى وسى جۇمىسقا 1 ملن دوللار كولەمىندە گرانت ءبولدى. اتالمىش باعدارلاما ارقىلى سۋدى ۇنەمدەي الامىز. ونىڭ سەبەبى – كوكتەمدە سۋ تاسقىنىنا قارسى كۇرەسەمىز, جازدا, كەرىسىنشە, ساياباقتاردى سۋارۋعا سۋ ىزدەيمىز. ال ەگەر بەس جىلدىق جوسپارىمىز بولسا, مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك مەحانيزمدەرىن پايدالانا الامىز, – دەدى اسەت يسەكەشەۆ.
بيزنەستى قولدايتىن قۋاتتى قۇرىلىم قۇرىلادى
قازىرگى باسقارۋ جۇيەسى بويىنشا بيزنەس وكىلدەرىمەن ءۇش باسقارما جۇمىس ىستەيدى. بۇل – بازارلارعا, ازىق-تۇلىك جاعىنا جاۋاپ بەرەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى, كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ, سونداي-اق, ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ باسقارمالارى.
– قالادا بيزنەس اسا ءىرى ەمەس. ءۇش باسقارمانىڭ باعدارلامالارى دا, تەتىكتەرى دە ءارتۇرلى. العاشقى كەزەڭدە بۇل وتە جاقسى. بىراق بيزنەستى قولدايتىن قۋاتتى قۇرىلىم قۇرۋىمىز كەرەك. بۇل بيزنەس وكىلدەرى ءبىر جەردەن بارلىق باعدارلامالارمەن تانىسۋ ءۇشىن قاجەت. ال ءۇش ءارتۇرلى باسقارما مۇنى بىردەن ۇيلەستىرە المايدى. كەلەر جىلى يننوۆاتسيالار بويىنشا ءتيىمدى قادامدار جاسايمىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. بيىل ءبىز نازارىمىزدى, نەگىزىنەن, «Smart City» جوباسىنا اۋداردىق, – دەدى استانا اكىمى.
جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا ساياساتى ازىرلەنەدى
قالا باسشىسىنىڭ سوزىنشە, قازىر اكىمدىك «نۇرلى جەر» باعدارلاماسى اياسىندا قولجەتىمدى باسپانا بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتىر. مۇنىڭ بارىسىندا قالادا تۇرعىن ءۇي ساياساتى جوق ەكەنى انىقتالدى.
«تۇرعىن ءۇي ساياساتىن ازىرلەۋ كەرەك ەكەنى انىق. ەلباسى الدىمىزعا قويىپ وتىرعان مىندەتتەر مەن ۇكىمەت جۇمىسىنا سۇيەنىپ, بىرىنشىدەن, مۇعالىمدەر مەن دارىگەرلەردى ويلاپ وتىرمىز. بۇگىندەرى قالادا مۇعالىمدەر جەتىسپەي جاتىر. الدا 40-تان استام مەكتەپ سالامىز دەپ جوسپارلاپ قويدىق, بىزگە ۇستازدار قاجەت» دەدى استانا اكىمى.
جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا ساياساتى دا ازىرلەنەدى. ونىڭ سەبەبى – قالاعا سىرتتان كەلەتىن ادام كوپ. ال ءتيىستى باسقارمانىڭ ەسەبىنشە, بۇگىندەرى قالادا 8 مىڭ بوس جۇمىس ورنى بار. سىرتتان كەلەتىندەردىڭ كوبىسى قۇرىلىس نىساندارىندا, بازارلاردا ناپاقاسىن تاۋىپ وتىر. استانا اكىمىنىڭ ايتۋىنشا, وقىتۋ مەن الەۋمەتتىك پاراقتار جۇيەسى جاڭا ماماندىق العىسى كەلەتىن بارلىق ادامعا بەيىمدەلۋى ءتيىس. ول ءۇشىن كەشكى جانە جەكسەنبىلىك كۋرستاردى ەنگىزۋ قاجەت. اكىمدىك قايتا وقىتۋدىڭ باعدارلاماسىن دا جاساماق.
تۋريستىك باعدارلاما اياسىندا سپورتتىق جانە مادەني نىساندار دا بەيىمدەلەدى. كەلەر جىلى قالادا قازاق تەاترىنىڭ قۇرىلىسى باستالادى. ەلباسى وسىنداي تاپسىرما بەردى.
مەملەكەتتىك ورگاندار سانى قىسقارادى
«ءبىز ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە جوبالىق مەنەدجمەنت پرينتسيپتەرىن ەنگىزەمىز. سول ارقىلى باسقارما باسشىسىنان باستاپ ءار قىزمەتكەر ءوز جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىنە سايكەس جالاقى الادى» دەدى قالا باسشىسى.
سونىمەن, قالادا مەملەكەتتىك ورگاندار سانى 30-دان 21-گە قىسقارادى. مەملەكەتتىك فۋنكتسيالاردى 17 باسقارما مەن اۋداننىڭ 3 اكىمدىگى اتقارادى. ءبىلىم, دەنساۋلىق ساقتاۋ, جۇمىسپەن قامتۋ, ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ, تىلدەردى دامىتۋ باسقارمالارى ساقتالىپ, جۇمىستارىن قالپىنشا ىستەيدى.
تابيعي رەسۋرستار مەن تابيعاتتى پايدالانۋ باسقارماسىنىڭ اتاۋى قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە تابيعاتتى پايدالانۋ باسقارماسىنا, ال اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى مەن ازىق-تۇلىك ساپاسىن باقىلاۋ باسقارماسىنا اۋىستىرىلادى.
قازىرگى مەملەكەتتىك ورگاندار بازاسىندا فۋنكتسيالار مەن وكىلەتتىكتەردى تاپسىرۋ جولىمەن ستراتەگيالىق, بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ جانە قارجى; اكتيۆتەر مەن مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ; قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي ساياساتى; كولىك جانە جول-كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ; ساۋلەت, قالا قۇرىلىسى جانە جەر قاتىناستارى; جانارماي-ەنەرگەتيكالىق كەشەن جانە كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق; مادەنيەت جانە سپورت; قوعامدىق كەلىسىم; ينۆەستيتسيالار جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ, ت.ب. باسقارمالار قۇرىلادى.
امانعالي قالجانوۆ
