التى اي اقىرعان قىس بولاتىن استانادا ارقا تۇگىل, تۇتاس قازاقستان تەرريتورياسىندا وسپەيتىن اعاشتار اقپان ايىندا بۇرشىك جارىپ, جەمىس سالا باستادى.
استاناداعى بوتانيكالىق باقتا تروپيكالىق اعاشتار – بانان مەن اپەلسين العاش رەت جەمىس سالدى. سونىمەن قاتار تسيترۋستىق كۋمكۆات ءۇشىنشى رەت جەمىس بەردى. وتكەن جىلى شىلدە ايىندا وتىرعىزىلعان اعاشتاردىڭ اراسىنان الدىمەن جەمىس سالعان بانان اعاشى يتاليادان اكەلىنگەن. «عىلىمي ادىسپەن باسقارىلىپ, تەمپەراتۋراسى اۆتوماتتى رەتتەلەتىن جىلىجايدا شەتەلدەن اكەلىنگەن اعاشتاردىڭ الدى 6-7 ايدا جەمىس سالا باستادى. ولاردىڭ ءوسىپ-ونۋىنە قاجەتتى شارت-جاعداي جاسالعاننان كەيىن, ۆەگەتاتسيالىق ۋاقىتى بويىنشا جىل بويى جەمىس سالا بەرەدى» دەدى استانا قالالىق بوتانيكالىق باقتىڭ كىشى عىلىمي قىزمەتكەرى اينۇر بولاتبەكقىزى.
وسىمدىكتەر ءبىر مەزگىلدە وتىرعىزىلعانىمەن, ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ جاراتىلىستىق ەرەكشەلىگى مەن جەرسىنۋ جاعدايىنا بايلانىستى ۇقساس اعاشتاردىڭ بۇرشىك جارۋى, جەمىس سالۋى ءبىر-بىرىنە ۇقسامايدى ەكەن. كەيبىر اعاشتار باياۋ كوكتەسە, كەيبىرى ماۋەلەپ ءوسىپ, جەمىستى دە ۇلكەن ەتىپ سالعان. «بانان اعاشىن وتىرعىزعان كەزدە وتە كىشكەنتاي بولدى. ال قازىر ەكى ەسەگە دەيىن ۇلكەيدى. ءبىز ولاردىڭ بۇتاقتارىن بولەك الىپ, كوبەيتىپ جاتىرمىز» دەدى ول.
بوتانيكالىق باقتى سۋارۋ, كليماتتى قاداعالاۋ جۇيەلەرى تۇگەلدەي اۆتوماتتاندىرىلعان. «تروپيكالىق اعاشتاردىڭ ءبىر قالىپتى كوكتەۋى ءۇشىن تەمپەراتۋرا 24 گرادۋستان, ىلعالدىلىق 70 پايىزدان تومەن تۇسپەۋى كەرەك. تسيترۋستىق كۋمكۆات جەمىسى سەگىز ايدا ءۇشىنشى رەت جەمىس بەرىپ وتىر. بۇل – جوعارى دەڭگەيلى كۇتىم مەن ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى» دەدى بوتانيكا جانە فيتوينترودۋكتسيا ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى گۇلنار سيتپاەۆا.
بوتانيكالىق باق قىزمەتكەرلەرى باق جانىنان جارتىلاي وندىرىستىك جىلىجاي اشۋدى دا جوسپارلاپ وتىر. ياعني قالا تۇرعىندارىنا تروپيكالىق وسىمدىكتەردىڭ قالەمشەلەرىن كوشىرىپ اپارىپ ءۇي ىشىندە ءوسىرۋ مۇمكىندىگى بەرىلمەك. ءساۋىر ايىنان باستاپ قالا تۇرعىندارىنىڭ جىلىجايلاردى تاماشالاۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ دا جوسپارلانعان.
2018 جىلى ەلوردانىڭ 20 جىلدىعى قارساڭىندا اشىلعان بوتانيكالىق باقتا 2 جىلىجاي بار. ونىڭ ءبىرى تروپيكالىق جانە سۋبتروپيكالىق وسىمدىكتەرگە ارنالسا, ەكىنشىسى سۋككۋلەنتتەرگە ارنالعان. الدىڭعىسىندا 70-تەن ارتىق تروپيكالىق جانە سۋبتروپيكالىق وسىمدىك تۇرلەرى وتىرعىزىلعان. سۋككۋلەنتتەر بولىمىندە كاكتۋس پەن الوە وسىمدىكتەرىنىڭ 60-تان اسا ءتۇرى بار.
