Qazır balabaqşaǧa baratyn balaqailardyŋ qauıpsızdıgı degen tüitkıldı mäselege bızdıŋ qoǧam da basyn qatyra bastady. Öitpegende qaitedı, ekı künnıŋ bırınde teledidardaǧy jaŋalyqtardan balabaqşadaǧy balaǧa jasalǧan qastyq, zorlyq-zombylyq, zaŋsyzdyq ıs-äreketterdı köremız. Şyny kerek, būl – är otbasyn alaŋdatyp otyrǧan mäsele. Tıptı ai men künnıŋ amanynda balasyn balabaqşaǧa, mektepke, kolledjge nemese universitetke jıberetın ata-analar artynan ülken üreimen şyǧaryp salatyndai jaǧdaiǧa jettık. Sebebı BAQ-tardaǧy jantürşıgerlık oqiǧalar azaiǧannyŋ ornyna, kerısınşe, köbeiıp barady.
Därethanada zorlanǧan bala, Almatydaǧy balabaqşa tärbieşısınıŋ bır balany ūrlamaq bolǧany, Qostanaidaǧy qazan aiyndaǧy eldı dürlıktırgen oqiǧa dep tızbektelıp kete beredı. Rasynda da, Qostanaidaǧy №6 balabaqşada bolǧan soraqylyq jūrttyŋ jaǧasyn ūstatty. Söitse, älgı zaŋsyzdyqqa barǧan öte täjıribelı tärbieşı eken. Özınıŋ zeinet demalysyna şyǧuyna 1,5 jyl uaqyt qalǧan. Aitpaqşy, balany tömpeştegen tärbieşınıŋ «qylyǧy» kışkentai balaqailardyŋ özderı ata-anasyna aitypty. Söitıp, ata-analar balabaqşa basşylyǧynan beinejazbany sūraǧanda oqiǧanyŋ anyq-qanyǧyna jetken. Nätijesınde, jazylǧan şaǧymǧa säikes, bala ūrǧyş tärbieşı jūmysynan quyldy. Soǧan qaramastan, ata-analar prokuraturaǧa jügınıp, balabaqşaǧa onlain-kamera ornatudy ötındı. Äkımdıktegı mamandar ol üşın normativtık qūjattardyŋ elımızde joqtyǧyn tılge tiek etıptı. Al endeşe!
Balabaqşadaǧy balalardyŋ qauıpsızdıgı mäselesın juyrda Mäjılıs deputattary da jabyla köterdı. Halyq qalaulylarynyŋ paiymdauynşa, bügıngı künnıŋ eŋ özektı mäselesınıŋ bırı – balabaqşalardy beinejazba jüielermen jabdyqtau. Deputat Äbdımanap Bektūrǧanov äuelde balabaqşaǧa terroristerdıŋ kırmeuı üşın ornatylǧan beinekameralardyŋ qazır balany «qyzuqandy» tärbieşılerden qorǧaityn qūralǧa ainalǧanyn jasyrmai aitty. «Basynda mūndai beinekameralar antiterrorlyq qauıpsızdık şaralary üşın ornatyldy. Alaida täjıribe körsetkendei, būl qūral balalardy ūratyn keibır tärbieşılerdı anyqtauǧa kömektesude» dedı ol Ükımet basşysynyŋ orynbasary Berdıbek Saparbaevtyŋ atyna joldaǧan saualynda.
Aitpaqşy, Ūlttyq ekonomika ministrlıgınıŋ Statistika komitetı ūsynǧan resmi mälımet boiynşa, biyl elımızde 10314 balabaqşa bolsa, sonyŋ ışınde 6565-ı ǧana – memlekettık, al qalǧan 3749-y jekemenşık eken. Būl balabaqşalardyŋ barlyǧy beinejazba jüiesımen qamtamasyz etılmegenı aidaq anyq. Deputattar 6565-tıŋ tek 2465-ınde ǧana beinekameralar ornatylǧanyn, olar negızınen aula aumaǧynda, dälızderde jäne jalpy zaldarda ǧana qoiylǧanyn mälım ettı. Al balalarǧa qatysty neşe türlı zaŋsyzdyqtar boi körsetetın toptarda ondai tehnika qoiylmaǧan. Nege būlai? Būǧan eşkım jauap bermesı anyq. Tıptı balabaqşa basşylyǧy keibır jaǧdailarda tärbieşılerdıŋ zaŋsyz ıs-qimyldaryn jasyru üşın ädeiı qoiǧyzbauy da mümkın.
Ata-analardy alaŋdatyp otyrǧan taǧy bır jait – balabaqşadaǧy küzettıŋ älsızdıgı. Şetelderde mūndai nysandardy bes qaruyn sailaǧan qūqyq qorǧau qyzmetkerı küzetedı. Öitkenı adam ömırı, onyŋ ışınde balanyŋ qauıpsızdıgı – ūlttyŋ qauıpsızdıgı. Bıraq bızde äzırge mūndai ūstanym da, ūmtylys ta joq. Sonyŋ dälelı şyǧar, keibır memlekettık balabaqşalarda küzetşı keipındegı «jai» adamdar kırgen jandardyŋ aiaǧyna bahil kigen-kimegenın ǧana qadaǧalap otyrady.
Juyrda ǧana körşı elde bolǧan qaiǧyly oqiǧa eldı dürlıktırdı. Aqyl-esı tüzu emes bır adam balabaqşaǧa kırıp ketıp, oiran salyp, jazyqsyz balany öltırdı. Iаǧni jamanşylyqtan sabaq aluymyz kerek. Är balanyŋ amandyǧyn oilasaq, qauıpsızdıktı balabaqşadan bastaiyq.
Şyny kerek, balabaqşa men mekteptegı küzettı būryn jasy egde tartqan apa-äjeler atqaruşy edı. Solardan artyq senımdı, adal küzetşı bolmaityn. Qazır bır «Sergek» kameralaryn jer-kökke syiǧyzbai maqtap jürmız. Endeşe nege barlyq ata-analarǧa osy «Sergektı» kez kelgen uaqytta qarap, öz balasynyŋ qauıpsızdıgıne köz jetkızıp otyratyn jaǧdai tuǧyzbaimyz. Būl mäselenı äuelı Parlamentte zaŋdy türde bekıtuımız kerek. Jäne deputattar aitqandai, barlyq balabaqşalarǧa kameralar ornatyp, ony ärbır topqa qosyp qoiu qajet. Sol kezde belgılı bır nätije şyǧady.
Ūqsas jaŋalyqtar
Leave a Reply