Bauyrlas qala basylymdarynan
DUBAI: MİLLİON JASQA KODİNG TILIN ÜIRETPEK
The National.ae, 24 qazan
Bırıkken Arab Ämırlıkterınde bır millionǧa juyq jasty keleşektıŋ tılı – kodingke üiretetın oqu-aǧartu baǧdarlamasy bastaldy.
Mūndai bastamaǧa vise-prezident jäne Dubaidyŋ ämırşısı, şeih Mūhammed bin Raşid äl-Mahtumnyŋ jahandyq qory mūryndyq bolyp otyr. Osy maqsatta Dubai keleşek qory arnaiy ArabCoders.ae veb-portalyn aşty. Jobaǧa onlain-kurstar ūsynatyn «Udacity» servisı jäne Taiau Şyǧysta personal taŋdau qyzmetımen tanymal Bayt.som portaly qoldau bıldırmekşı.
Baǧdarlama aiasynda veb-sait qūrastyru, mobildı interfeis, Android qosymşalaryn jasau jäne mälımetterdı taldau (data analysis) boiynşa san-salaly onlain kurstar ūsynylady. Üş ailyq oqu baǧdarlamasynan ötkennen soŋ ülgerımı jaqsy 1000 studentke arnauly sertifikat pen şäkırtaqy tabystap, baǧdarlamaşylarǧa arnalǧan jarysqa qatysuǧa mümkındık berıledı. Kodtauşylar jarysynda 10 üzdıgı marapattalady. Bas jüldegerdıŋ syiaqysy – 1 million dollar, qalǧan toǧyzyna 50 myŋ dollardan yntalandyru syilyǧy berıledı. Jüldeden ūstazdar da qūr qalmaidy. Studentterdıŋ dauys beru nätijesınde anyqtalatyn üzdık ūstazdardyŋ ärqaisysyna 200 myŋ dollar syiaqy taǧaiyndaldy.
Jalpy, qazırgı taŋda Bırıkken Arab Ämırlıkterı mūnaiǧa täuelsız ekonomika qūru üşın bılım salasynda jaratylystanu, tehnologiia, injeneriia jäne matematikany oqytuǧa airyqşa küş salyp otyr. «Jobamyz arqyly Arab tübegındegı jastardyŋ ömırıne qamqorlyq tanytyp, olardyŋ keleşegıne ümıt syilaǧymyz keledı» deidı şeih Mūhammed ben Raşid. Düniejüzılık ekonomikalyq forum mälımetı boiynşa Taiau Şyǧys-Soltüstık Afrika aimaǧyndaǧy halyqtyŋ 65 paiyzy jasy 25-ke tolmaǧan jastar eken, alaida olardyŋ 27 paiyzy – jūmyssyz. Bayt.com byltyr taratqan esepke sensek, eŋbek naryǧyndaǧy qat mamandyqtar men jastardyŋ qazırgı käsıbi bılıktılık deŋgeiı säikespeidı. Al sifrly tehnologiia salasy keleşekte myŋdaǧan jūmys ūsynatyn alaŋ retınde eŋbek naryǧynda jaŋa trend qalyptastyrady.
RİGA: TURİST TARTUǦA TALPYNADY
Latviannews.lv, 7 qaraşa
Rigaǧa şeteldık prodiuserlerdıŋ nazaryn audaru üşın qala munisipalitetı 2018 jyly Berlinde ötetın Europa film naryǧy (Europa Film Market 2018) şarasyna qatyspaqşy.
«Mūndai maŋyzdy şaraǧa qatysu Riganyŋ, jalpy Latviianyŋ tartymdy film tüsıru alaŋy retınde halyqaralyq deŋgeide tanytyp, qalaǧa investisiia tartuǧa, turizmdı damytuǧa mümkındık beredı» deidı Riga qala konsuldyǧynyŋ damu jönındegı komissiia töraǧasy Maksim Tolstoi. Riga munisipalitetı Ūlttyq film ortalyǧy jäne Latviia film qauymdastyǧymen bırlesıp, atalmyş festivalde Rigany tanystyru üşın arnaiy qarjy közın qarastyryp otyr.
AMMAN: DÜNİEJÜZILIK FORUM ÖTTI
Alghad.com, 10 qaraşa
Osy aptada İordaniia astanasy – Ammanda Düniejüzılık ǧylym forumy öttı. «Beibıtşılık jolyndaǧy ǧylym» taqyrybymen ötken forumǧa älemnıŋ 120 elınen kelgen ǧalymdar men Nobel syilyǧynyŋ laureattary, investorlar, saiasatkerler qatysty.
Forum 1999 jyldan berı IýNESKO men Halyqaralyq ǧylymi keŋesınıŋ bastamasymen ūiymdastyrylyp keledı. Aitalyq, 2015 jyly Budapeştte ötken forum klimattyŋ özgeruı, qaterlı ısık, tehnogendık apat sekıldı XXI ǧasyrdyŋ syn-qaterlerın keŋınen talqylady. Al İordaniiada ötken forum ǧalymdardy tūraqty damu jäne beibıtşılık saiasatyna qatystyru, azyq-tülık qauıpsızdıgı jäne agroşaruaşylyq, qaterlı ındetke qarsy küres, t.b. özektı mäselelerdı ortaǧa saldy.
MÄSKEU: «HRUŞEVKALARMEN» QOŞ AITYSADY
«Moskovskii Komsomoles», 8 mausym – 3 qaraşa
Biyl köktemde Mäskeu meriiasy 1957-1968 jyldary salynǧan eskı bes qabatty «hruşevkalardy» sürıp tastap, ornyna jaŋa päterler ūsynatyn «Renovasiia» baǧdarlamasyn qabyldaǧan edı. Resei astanasyndaǧy tūrǧyn üi qoryn jaŋǧyrtu jobasy öte auqymdy: 2032 jylǧa deiın 5177 üi būzylady nemese şamamen bır milliondai mäskeulık jaŋa qonysqa köşedı. «Astana aqşamy» bauyrlas qalanyŋ bıregei jobasynan 5 derek berudı jön kördı.
1. Qonystanu bölme sanyna qarai «bır päterge – bır päter» qaǧidasymen jü- zege asady. Alaida jaŋa päterler äldeqaida keŋ bolady.
2. «Renovasiia» baǧdarlamasyna qatysu – erıktı. Tūrǧyndar arnauly saitta dauys beru nemese tūrǧyndardyŋ jalpy jinalysyn jasau arqyly öz yqtiiaryn bıldırdı. Tıptı jaŋa üige köşu turaly kelısımşartqa qol qoimastan būryn kez kelgen uaqytta baǧdarlamaǧa qatysudan bas tartuǧa bolady.
3. Basynda eskı üiden jaŋa üige köşetınder kırıs salyǧy retınde 13 paiyz baǧa aiyrmaşylyǧyn töleu qajet boldy. Alaida Memlekettık Duma zaŋǧa tüzetu engızıp, tūrǧyndardy salyqtan bosatty. Sondai-aq, baǧdarlamaǧa ılıkken tūrǧyndar jyl saiyn kürdelı jöndeuge jinalatyn alymnan da bosatyldy. Üiler äbden būzylǧanşa, olardyŋ apattyq jaǧdaiyn qadaǧalap tūrudy Mäskeu meriiasy öz moinyna aldy.
4. Alǧaşqy kezeŋge 210 alaŋ taŋdap alyndy. Ol jerde jiyny 568 bes qabatty üi ornalasqan. Tūrǧyndar sany – 119,5 myŋ. 2017-2019 jyldary 59 üi salynyp, 36,1 myŋ jan jaŋa baspanaǧa köşedı. Al jappai qonystanu 2020-2021 jyldary bastalady. Aita ketu kerek, tūrǧyndarǧa päter üirenşıktı audannan, tıptı özı tūratyn oramnan berıledı.
5. Jaŋa tūrǧyn üi keşenderı men päterler standarty bekıtıldı. Päterler komfort klass sanatynda bolady. Tūrǧyndardyŋ küdıgın seiıltu üşın päterdıŋ ışkı intererın körsetetın arnaiy «şou rum» aşyldy. Tūrǧyndar būrynǧysynan keŋırek üige köşkısı kelse, artyq şarşy metrdı öz aqşasyna satyp aluyna bolady.
Daiyndaǧan: Ädılbek JAPAQ