Arqaly aqyn, halyqaralyq «Alaş» ädebi syilyǧynyŋ iegerı Serık Tūrǧynbekūlynyŋ tabany «Arqanyŋ kerbez sūlu Kökşetauyna» alǧaş ret osydan tura elu jyl būryn tidı. Sodan köl-kösır äser alyp, sol äsem körınıs qalamynan öleŋ bolyp tögılıp tüstı. Arada jarty ǧasyr uaqyt ötse de, Kökşe öŋırın qanşama ret körse de, janǧa jūpar taratatyn tabiǧat aqynǧa şabyt syilap kele jatyr. Sonyŋ jarqyn mysaly – dastanǧa bergısız «Burabai turaly balladalar» atty sikl öleŋderı. Jaqynda aqyn būl toptama öleŋderın redaksiianyŋ elektrondy poştasyna salyp jıberdı.
Burabaidy alǧaş ret körgende
(Erkeş İbragimnıŋ ruhyna!)
Jıgıtpın.
Jiyrmadaǧy ot – maŋaiy.
Köŋıldıŋ güldep tūrǧan kök toǧaiy
Alqynyp,
Almatydan ūşyp keldım.
1969 jyl
Köktem aiy.
Kökşetau,
Bır ǧajaiyp men körmegen,
Basqaǧa sūlulyǧyn teŋgermegen.
Jasymnan arman etken jerım edıŋ
Özımnıŋ Torǧaiymnan kem körmegen.
Äuelden aitqan sözge – sertım berık,
Samolet jelden jüirık – erkın kölık.
Tüskende esten tanyp «talyp» qaldym,
Keremet Kökşetaudyŋ körkın körıp.
Bılmeimın,
Qalai jettım, qalai keldım.
Älde būl,
Äuresı me, araily eldıŋ.
Kölbeŋdep – tau,
Şoqysy,
Orman,
Kölı,
Alaŋdap jan-jaǧyma qarai berdım.
Tūrǧanym aspan emes,
Jer tösı edı.
Qasymda qasterlı aqyn –
Erkeş edı.
Sol künı nu ormanda tünep şyqtym,
Dalamnyŋ jasyl aǧaş – körpesı edı.
Aqynnan saia taptym – ızgı jannan,
Şabytym tasqyn edı qūzdy jarǧan.
Qūr qalyp körgen joqpyn ol kezde de,
Köŋıldı köteretın – «jüz grammnan».
Kezınde jūtyp alyp taŋdai kepken,
Künder-ai,
Qiia-şyŋǧa samǧai ketken.
-Aqynnyŋ joly eşqaşan bolǧan emes,
Arnaiy Burabaiǧa barmai ketken.
Erkeştıŋ myna sözı zäremdı alyp,
Ornymnan qozǧalyppyn äreŋ baryp.
Erekeŋ şyn aqyn ǧoi,
Kelgen betten,
Qalypty jan syrymdy jäne aŋǧaryp.
Taŋsanyp tabiǧatty sezgenıŋmen,
Barǧan soŋ,
Küi keşesıŋ özge müldem.
Burabai tūnyp tūrǧan sūlulyq qoi,
Sūludy körgen jaqsy öz közıŋmen.
Aqynǧa būdan basqa ne tıptı artyq,
Dünie-ai,
Talai döŋnen öttık şalqyp.
«Bobikke» jūdyryqtai mınıp alyp,
-Burabai qaidasyŋ?! – dep kettık tartyp.
Auyl-el jürgen jerden tosyp alyp,
(Qyzyq qoi sol kezdegı osy halyq)
Jol boiy jäne soǧyp «Jamantūzǧa»,
Jas aqyn Nūrmiiaşty qosyp alyp.
Şalqyp bır,
Şabyttanyp kele jattyq.
Örekpıp söz söiledık,
Öleŋ aittyq.
Işıne qalyŋ orman enıp ketıp,
Şaraptyŋ tolqynyna jäne battyq.
Bolǧan soŋ tabiǧatqa özım ǧaşyq,
Bergendei köŋılıme sezım näsıp.
Bır sätke qalǧyp kettım…
Bırazdan soŋ –
Qaradym jan-jaǧyma közımdı aşyp.
Bılıptı jalyn – şabyt örterın kım?!
Kelgendei qaita ainalyp erke künım.
O, ǧajap!
Orman emes,
Arman – eles –
Işıne kettım be enıp ertegınıŋ?!
Köl kördım –
Kök aspandai tūnyp qalǧan,
Tas kördım –
Köl üstınde tūryp qalǧan.
Köŋılım alai-dülei,
Alas – küles,
Sezımım berer emes, yryq maǧan.
Özım de ne bolǧanyn tüsınbedım,
Qiialmen bärın somdap müsındedım.
Erkeşke aityp berdım körgen jaidy,
-Ereke osy körgen tüsım … dedım.
-Tüs emes, – dedı Erkeş, – būl öŋıŋde,
Körgen jai öleŋ boldy jüregıŋde.
Mynau -tau,
Mynau – orman,
Mynau – köldıŋ
Atauy –
Bır Burabai –
Būl öŋırde.
Būl ara –
«Burabai» dep atalady,
Tym näzık tabiǧaty, qatal ärı.
«Alaŋy Abylaidyŋ» mynau jatqan,
Abyzdan jastar kelıp bata alady.
Ataqty «Oqjetpes» qoi myna tūrǧan,
Maǧjandy dätı baryp kım oqyǧan?!
Jailanyp jatqan anau –
Jekebatyr,
Sau qalǧan, ne bır şaiqas – sūrapyldan.
Bärınen Burabaidyŋ qymbat bäsı,
Al, mynau,
Ainaköldıŋ «Jūmbaqtasy».
Aitpasaq, Säken änı – «Kökşetaudy»
Ai tuyp,
Belgılı ǧoi, kün batpasy.
Ärıde «Kenesary üŋgırı» bar,
Qūbylyp,
Qūlpyratyn kün nūry bar.
Aŋdasaŋ
Ainaköldıŋ tolqyndaryn,
Arudyŋ şolpysynyŋ syŋǧyry bar.
Samaly
Saryarqanyŋ qyrdan jetken,
Terbetıp jasyl taldy tūrǧan köpten.
Jeldırtıp Qūlagermen,
Buryltailap,
Būl jerden
Aqan da ötken,
Bırjan da ötken.
Küi kelıp, kümbır qaǧyp – ǧasyryŋnan,
Syr tartyp, ne bır ǧajap asylyŋnan.
Ataqty Baluan şolaq myna «üŋgırde»
Qyzymen gubernator jasyrynǧan.
Körmese – jyl ötkızıp, ai kütkendei,
Būl jerge kım tūrady qaityp kelmei.
-Ketpeisıŋ būl aradan, – dedı Erkeş,
Säkennıŋ «Kökşetauyn» aityp bermei…
Töbemde tuǧan üiım – şaŋyraǧym,
Sol ändı aityp tūryp aŋyradym.
Köŋılım bır rahat küi keşkendei,
Tapqandai jaŋa ǧana än yrǧaǧyn.
Qalyŋ el Kökşetaudy jaryp kelgen,
Būl jaidy öz közımen baryp körgen.
-Myŋ alǧys, aǧataiym, Erkeşıme,
Kökşege menı ertıp alyp kelgen!
Jas edım, saiaq ösken alys qyrdan,
Oiandy tūla boida namys tūnǧan.
Ainaldym äruaǧyŋnan
Aqan aǧa,
Mäŋgılık Burabaimen tabystyrǧan.
Men sonda söz söiledım jylap tūryp,
Janyma şabytymdy şyraq qylyp.
Azdan soŋ,
«Ainakölge» kettım süŋgıp,
Üstımde –
Köilegımdı laqtyryp.
Maltydym rahatqa şyn berıle,
Kezıgıp Kökşe degen bır kerımge.
Riza bop tūrdym sonda taǧdyryma –
Syilaǧan mol şapaǧat künderıme.
Jürgen soŋ süigen jarǧa kezıge almai,
Aqynnyŋ aŋsap aitqan sözı baldai.
Kök aspan –
Bauraiyndaǧy
Burabaiǧa,
Qaraidy künı-tünı közın almai.
Jelkıldep köŋılımde jelken ümıt,
Dünie ketkendeiın keŋ körınıp.
«Ainaköl» artta aqyryn qala berdı,
Kök aspan aidynynda töŋkerılıp.
Talaidan tabylǧan soŋ ızdegenım,
Bır emes, Burabaiǧa jüz kelemın.
Özıŋe arnap aitqan asyl sözım,
Özıŋe arnap aitqan ızgı öleŋım.
Riza bol,
Beu, Burabai,
Baq mekenım.
Erkeştei arqasy ǧoi,
Aq kökenıŋ.
Özıŋe kelgen saiyn,
Qairan ölkem,
Sezemın būl
Ömırdıŋ tättı ekenın.
Sezemın Burabaidyŋ qasietın,
Köterıp basqa tüsse qasıretın.
Bılgeisıŋ
Bır balaŋnyŋ bar ekenın,
Ardaqtap,
Qūdıretıŋe bas ietın!
Burabaida kım atty eken būǧyny!
Burabaida
Bolyp kettı
Bır sūmdyq,
Bır sūmdyqty – estıdık te kürsındık
Küiıgınen
Biıgıne şyǧa almai,
Tas töbede şyr ainalyp
Tūr Şyndyq.
Būl sūmdyqty
Men aitpasam el aitar,
El aitpasa,
Bebeulegen jel aitar.
Älı talai janymyzdy syzdatyp,
Älı talai qanymyzdy qaraitar.
Jeksūryn ba,
Jūrtyna joq jūǧymy,
Şaş etekten tabiǧattyŋ şyǧyny.
Tuǧan aiǧa ūqsatatyn aiauly,
Burabaida kım atty eken būǧyny?!
Aŋ men qūsty
Ardaqtaityn
Asyl ek,
Burabaida
Būl neǧylǧan qasıret!
Qap-qara bop şyǧa keldı äp-sätte
Qatar-qatar
Kökşetaudyŋ tasy kök.
Qasqyr emes,
Körıngenge ūrynyp,
Töŋıregı jatqan tügel qyrylyp.
Būǧy ǧoi ol,
Sūlulyqty qiia almai,
Burabaiǧa bır qarady būrylyp.
Atqan oǧyn
Ar-namysqa tigızıp,
Tūrdy jauyz,
Körıp mūny syi – qyzyq.
Jahannamǧa bara jatyp qūlady ol,
Bar Kökşenı janaryna syiǧyzyp.
Baiǧūs būǧy,
Jan tapsyrdy qansyrap,
Jatqan kım bar,
Qamqor bolyp, hal sūrap.
Basyn alyp,
Bastyqtarǧa syilaidy,
Terısın de,
Denesınen arşyp ap…
Oŋbas sırä,
Oq joldaǧan oǧan däl.
Onyŋ ısın pende barma baǧamdar.
Şybyn janyn
Şyrqyratyp qyspaqta,
Müiızınıŋ
Qanyn ıştı adamdar.
Kökşetauda
Keremet qoi kün közı,
Al, Burabai
Jetı peiış kümbezı.
Müiızınen airylǧany azdai-aq
Jalǧyz oqqa
Qūrban boldy endı özı.
Būl būǧyny
Burabaidyŋ törınen
Aqseleumen bırge baryp körıp em.
Qyzyl qanǧa
Qūmar bolǧan
Qūzǧynnyŋ
Qylyǧyna qarap tūryp jerınem.
Qaida barsa,
Öz oşaǧy Otannyŋ,
Qyzyl nūry –
Qyzyl qandai batar kün…
Burabaiǧa
Bauyr basyp ülgırdı,
Qaraǧaiyn qimasa da «Katonnyŋ».
Beu, Burabai!
Sūlulyqtyŋ sandyǧy,
Qandai jauyz
Aiaulyny aŋdydy.
Körgen kezde
Keremetın Kökşenıŋ
Adamnan da artyq sezer
Aŋ mūny.
Sorly būǧy,
Erekşe edı özgeden,
Jauyzdyqtyŋ
Jamanatyn sezbegen.
Būl künderde,
Adamdardan
Aŋ artyq,
Bärın baiqap,
Boljap bılgen közbenen.
Burabaiǧa kerek edı
Būǧylar.
Būǧylardyŋ qadırın kım ūǧynar?!
Bırte-bırte qūryp jatyr
Baiǧūstar,
Kelesısı –
Qaşan,
Qaitıp jyǧylar!
Bır bäleket
Sūlulyqqa sūǧynyp,
Qara tastyŋ tasasyna tyǧylyp,
Otyr äne, kezep qoiyp
Myltyǧyn –
Bır būǧyny atu üşın būǧynyp.
Qaruy bar,
Qarsy kelse jeŋbessıŋ,
Qasıretın közben körmei senbessıŋ.
…Būǧy bolyp
Būlaŋ qaqqan
Düniede,
Būl sūmdyqty
Estımesın endı eşkım!
Timeŋder, «Bişı qaiyŋǧa»!
Qūlaq sal,
Astamsyǧan
Alpauyttar,
Senderdıŋ sözderıŋde säl qauıp bar…
Tegınde «Bişı qaiyŋ» aman tūrsa,
Kögınde Kökşetaudyŋ än qalyqtar.
Ketkenbe sūlulyqtyŋ közı ırıŋdep,
Baptaudyŋ
Aialaudyŋ özı mındet.
Ainalyp bükıl dünie –
Aq qaiyŋǧa,
Tūrǧandai
Tabiǧattyŋ özı bilep.
Bileidı bır orynda,
Jürmeidı olar.
Jūlsaŋ da japyraǧyn güldeidı olar.
Aiamai –
Aq qaiyŋdy qūlatqandar,
Aqqudy
Atqanmenen bırdei bolar.
Künde atyp,
Aŋnyŋ özın,
Qūstyŋ özın,
Qūdaiym körsetpesın
Sūsty kezıŋ.
Qorqaudai dünienı qūrtyp bolyp,
Endı –
«Bişı qaiyŋǧa» tüstı közıŋ!
Ormanda –
Oŋaşada süiıskender,
Şärbatyn mahabbattyŋ jiı ışkender.
«Bişı qaiyŋ» –
Süiedı aialaudy,
«Bişı qaiyŋ» –
Kielı,
Tiıspeŋder!
Būl Burabai –
Ötemı –
Ata daŋqtyŋ,
«Bişı qaiyŋ» –
Mekenı mahabbattyŋ.
Joǧaltyp,
Jer betınen sūlulyqty,
Ot jaǧyp ortasynan
Otamaq kım?!
Būl dala –
Berılmeidı uaiym-zarǧa,
Bıraq ta,
Bişıkeşte toiym bar ma?!
Ataqty
Abylai han zamanynda
Bilegen
Adam tügıl
Qaiyŋdar da!
Kürmeuı şeşılmegen qiys – kereŋ,
Kım qaldy zaman zärın jiı ışpegen?!
Baiaǧy Abylaidyŋ zamanynda
Būl jerdıŋ talyna tiıspegen.
Bolsa da,
Özı – batyr,
Özı – mergen.
Eşkımnıŋ emes olar sözıne ergen.
Ejelgı el mekenı,
Ertegıdei –
Keşegı Kenesary közı körgen.
Taptyŋ ba,
Jemqorlyqtyŋ bır tölemın.
Aitsaŋşy,
Qaida baryp gül teremın…
Baiaǧy Qūlagerdı qūlatqandai,
Baltaŋdy sūlulyqqa sıltemegın!
Būl-daǧy sodan qalǧan
Bır belgı edı.
Kök taldy qūrtyp bolyp
Qyr – beldegı
Bilıktı
Bıreu
Qolǧa alǧannan soŋ,
Kilıktı
Sūrtaŋdaidyŋ sūr mergenı.
Tyiylyp –
Tızgınıŋdı
Tym ırıkpei,
Köktemnıŋ
Küige toly künı bıtpei…
Baltaŋdy qolyŋa ūstap,
Qaraisyŋ sen,
Betıne sūlulyqtyŋ şımırıkpei.
Qorlasaŋ sūlulyqty
Aqyn ǧarıp.
Jüregıŋ daualamai,
Jaqyn baryp…
Tabiǧat syiǧa tartqan
Sūlulyqty –
Qiiasyŋ
Qalai ǧana dätıŋ baryp!
HHH
Dünie – jalǧan
Aita berse –
Köp sebep,
Taqap qaldy,
Ajal şırkın ökşelep.
Qalǧan jerde
Bır Qūdaidan
Tılerım:
-Bar qyzyǧym –
Burabaida ötse…dep.
Mūndai jerdı kım tabady,
O, tegı…
Būl Burabai –
Serılerdıŋ mekenı.
Ǧaşyǧyŋa qūmar bolsaŋ,
Dünie-ai,
Burabaiǧa –
Bır tüneseŋ,
Jetedı!
Oǧan mynau,
Körkem – kerbez
Jer sebep.
Hannyŋ taǧyn
Enşılegen –
El sebep.
Būdan bylai –
Bala-şaǧam,
Ūrpaǧym –
Burabaidyŋ bar qyzyǧyn
Körse!- dep.
Asyl jandar bolǧanmenen,
Qanşa köp.
Jaqsylyqqa aparatyn –
Jol sebep.
Tabiǧatqa tartyp tuǧan
Ūrpaǧym –
Burabaidai –
Erkın,
Erke, – bolsa! – dep.
Ärbır şyrşa – Kenesary tuyndai,
Kölın körseŋ
Tūra almaisyŋ juynbai.
Kümbezıne ūialaidy
Kün közı –
Saryaltynnyŋ şaşyraǧan buyndai.
Ata qonys –
Abylaidan bastalǧan,
Meken etken Kenesary has tarlan.
Būl Burabai –
Alqasyndai Allanyŋ
Qazaq üşın tastai salǧan aspannan.
Burabaida jürmın men…
HHH
Burabaida jürmın men,
Säuır aiy.
Jüz qūbylyp tūr eken –
Aua raiy.
Saryarqanyŋ tösınde bolsa-daǧy,
Alatauǧa ūqsaidy bauraiy.
Älsın-älsın
Töbeden qar ūşqyndap.
Qiialyŋdy
Qiiaǧa jarystyrmaq.
«Äu!» dep qalsaŋ,
Äuege ılıp alyp,
Äketuge daiyn tūr –
Ǧaryş taŋdap.
Keŋ dala tūr –
Köktemnıŋ gülın aŋsap.
Bola ma dep,
Jadyrap,
Jylynar şaq.
Alaŋdaidy tabiǧat
Tyŋdasam dep,
Aqan serı,
Bırjan sal ünın aŋsap.
Mahabbattyŋ özındei,
Ol da – mäŋgı.
Üzık-üzık ümıtıŋ jalǧanady
Būltpen bırge
Ainalyp kete almai jür,
Serılerdıŋ baiaǧy salǧan änı.
Qanat qaǧyp,
Qyltiyp – gül sabaǧy,
Şuaǧymen säuırdıŋ busanady.
Salǧan ännıŋ saryny
Saryarqada
Būltpen bırge jylaidy –
Mūŋ şaǧady.
Qamyqqandai qaraidy
Ol da – aspannan.
Jaŋbyr jaumai būlt joly bolmas tamam.
Jasyn tögıp alatyn
Busanǧanda –
Burabaidyŋ
Būlty da – joldas maǧan.
HHH
Bauraiy
Burabaidyŋ tūr mūnartyp.
Basyna qaramaidy kım qūmartyp.
Jalǧannyŋ tört būryşyn şarlasam da,
Ötkızgen özıŋdegı bır kün artyq.
HHH
Būl menıŋ
Būlttan asqan
Burabaiym.
Baq tılep –
Batqan künım,
Tuǧan aiym.
Tasyŋa aqyn bolyp öleŋ jazyp,
Basyŋa batyr bolyp,
Tu qadaiyn!
HHH
Tabiǧatta bolmai tūr
Tūraq mülde.
Qoiaryŋdy bılmeisıŋ sūraq kımge?
Keşe ǧana jadyrap, jainap tūrǧan,
Burabaiǧa –
Qar tüstı,
Bıraq künde!
HHH
Tänınen
Tabiǧattyŋ erık kettı.
Qar jaudy da,
Qaitadan erıp kettı.
Tünerıp,
Tūnjyraǧan qalpyn būzyp,
Quandym –
Jaŋa aşylǧan
Körıp köktı.
Arudyŋ kezıkkenmen
Qanşamasy.
Köŋıldıŋ sol sekıldı
Aŋsar asy.
Tuǧan Ai,
Şuaǧymen aimalaǧan,
Burabai –
Jürek sözı,
Jan saiasy.
HHH
Tappadym bır-bırıne razy jan,
Baz keşıp tırşılıktıŋ tūraǧynan.
Bügıngı Aqan serı men bolaiyn,
Köŋılımnıŋ Kökşetauy qūlazyǧan.
HHH
Kökşetaudyŋ
Qūzyna ǧaşyqpyn –
Qaşan basyna şyǧar ekem?
Kökşetaudyŋ
Qyzyna ǧaşyqpyn –
Qaşan janymdy ūǧar eken?!
HHH
Köŋılım älı künge alaŋ qanşa,
Jazuǧa jalyqpas em,
Qalam bolsa.
Mäŋgılık sūlulyqty ızder edım,
Kökşetau jer betınde jaralmasa.
Kökşetau –
Mäŋgılıkke ol tūraǧym.
Aqynǧa dem beretın
Dertı qalyŋ.
Armansyz
Aman – esen jüreiın dep,
Auaŋdy kökıregıme toltyramyn.
HHH
Kökşetau –
Jerūiyqtyŋ mekenınde.
Alaŋdap
Künde osylai ötemın be?!
Arman ne,
Bar syryŋdy bılıp alsam,
Būqpanyŋ
Būǧyp alyp etegınde!
HHH
Sen – şyŋsyŋ,
Sol şyŋdaǧy
Sen şynarsyŋ.
Egızdei bölınbegen
Enşı qalsyn.
Armandap bır
Arudy jüruşı edım,
Sol aru,
Beu, Burabai,
Sen şyǧarsyŋ!
Ūmtylsam qol jetpeitın şynardaisyŋ,
Körmeseŋ taǧy şydap tūra almaisyŋ.
Arudai
Arbaisyŋ da,
Qūmar qylyp,
Äiteuır,
Qūşaǧyŋnan şyǧarmaisyŋ.
Keudeŋdı
Keulep kırıp
Esken jelı,
Burabai tüsırmeidı eske nenı?!
Öitkenı –
Alty ai qysta –
Saǧyndyryp
Köktemı Burabaidyŋ
Keş keledı!
HHH
Burabai –
Bosaǧam da,
Törım de sen,
Körkıŋdı künde
Körsem erınbes em.
Aru qyz –
Qiialymnan ketpei jürgen
Kelıstı –
Kerbez de sen,
Kerım de sen!
HHH
Tabiǧi –
Tylsymyŋdy ūqqym kelıp,
Bailanyp sūlulyqqa tūtqyn bolyp.
Men özım –
Burabaiǧa barsam boldy
Tūrady –
Bır biıkke şyqqym kelıp.
Alasyŋ tılın tapsaŋ
Tastan da aqpar.
Qanatyŋ sau tūrǧanda aspandap qal.
Basyna Oqjetpestıŋ şyǧam deseŋ
Tūr äne,
Qatpar-qatpar baspaldaqtar.
Kök beles, aman bolsa,
Küreŋ belım.
Zaiaǧa ketpes menıŋ būl eŋbegım.
Kördım men,
Şen-şekpenın kiıp alyp
Tösıŋde –
Şeneunıktıŋ şırengenın.
Şetınen öŋşeŋ jemqor,
Ūry-qary.
Qūdaiym aulaq qylsyn
Türın ärı.
Äzırşe, sairan salyp jürgenmenen,
Bır künı –
Belgılı ǧoi ūrynary.
Burabai
Jetkızuge alǧysymdy
Kezemın
Jasyl – jailau,
Qarly şyŋdy.
Qolyma qalamymdy qaru qylyp,
Qorǧaimyn
Qorqaulardan
Aŋ – qūsyŋdy!
Burabaidyŋ būlttary
Jäi jürmeidı jūrt – daǧy,
Än tiegın aǧystap…
Burabaidyŋ būlttary
Būiyǧy emes,
Şabytty!
Qaster tūtam öz basym,
Taudy jäne dalany.
Keide tıptı köz jasyn
Tögıp-tögıp alady.
Jylamaidy egılıp,
Sūramaidy keşırım.
Qabyrǧasy sögılıp,
Qaiǧy jūtpas osy kün.
Kök tolqynmen terbelıp
Samal jelı jiı ūryp.
Burabaiǧa kelgen būlt
Tūra bermes tüiılıp.
Sūlulyqty äspettep,
Jūpar şaşyp azyraq
Şyǧa keler äp-sätte
Künnıŋ közı jadyrap.
HHH
Esımde,
Es tandyrǧan –
Erke künım.
Bälkım, ol,
Serılıgım – serkelıgım.
Bılmeimın, kelsem saǧan
Beu, Burabai
Işıne enıp ketem ertegınıŋ.
Altyn kün taramasa nūry jūrtqa,
Aq köŋıl,
Aqyn jany syr ūǧyp pa?
Men senıŋ sūlulyǧyŋdy körıp tūryp,
Qalaişa bas imeimın –
Ūlylyqqa!
HHH
Körıŋder Burabaidy küz kezınde,
Alaida aŋdamaimyz bız kezınde.
Kölderı tamyp tüsken jas sekıldı,
Mölt etıp tūnyp tūrǧan qyz közınde.
HHH
Burabaidyŋ bır künı,
Bükıl älem tırlıgı.
Bütın jatqan sekıldı,
Bükıl dünie qūrlyǧy.
Bärın közben körseŋ ǧoi,
Qolyŋa alyp dürbını.
Jüregıŋnen jauǧanda –
Jypyrlaǧan
Jyr gülı!
Bölektau
(Qasym Täukenovke)
Jamylǧan torǧyn körpe,
Jelek bauy,
Kökşenıŋ
Közge tüser
Bölek tauy,
Tūrǧandai däl qasyŋda körıngenmen,
Jaiaulap jol jüresıŋ ejeptäuır.
Ūşyrǧan qiiasyna qūsyŋ jetse,
Tylsymyn qūlşynasyŋ tüsınbekke.
Töbesı asa biık bolmasa da,
Körıner qaraǧanda –
Bükıl Kökşe.
Baǧzydan
Bastau alǧan
Jol basyndai.
Baiaǧy bız bılmegen sol ǧasyrdai.
Asqary –
Arqarlardyŋ mekenındei,
Tastary –
Qūiyp qoiǧan qorǧasyndai.
Bölektau
Qalai taǧam atyŋa syn.
Aspannan bır perışte baqylasyn.
Körgende köz aldyma elestettım,
Basynda –
Qasym aǧa taqiiasyn.
Taqiia bolǧannan soŋ qasiettı,
Kietın
Kielı jan –
Asyl tektı.
Abylai,
Kenesary jürgen jerde,
Qanşama sodan berı – ǧasyr öttı.
Şynynda qanşa zaman ozǧan bastan,
Mız baqpai sol qalpynan qozǧalmastan.
Tıgısı taqiianyŋ sögılmegen –
Jer tügıl, odan berı –
Tozǧanda aspan.
Jaz tügıl,
Dauyl tynyş – qys ta mūnda,
Köktemde tötep berer
Küştı aǧynǧa.
Bolsa da bas kiımnıŋ neşe türı –
Mäsele –
Taqiiaǧa ūqsauynda.
Bılemın Bölektaudy jer tösı dep,
Jalǧasqan jan-jaǧynda örkeşı köp.
Köp ūldyŋ ışındegı – jalǧyz qyzdai,
Körıner barlyq taudyŋ erkesı bop.
Jiegı zerlegendei jasyl jelek,
Şertetın şejıresınen ǧasyr derek.
Qadırın taqiianyŋ bılu üşın,
Bızderge asyl aǧa –
Qasym kerek.
Qyrandar qiiasyna ūia salǧan,
Jasyryn altyn kömbe jiia salǧan.
Kökşenıŋ serılerıne täbärık qyp,
Tabiǧat özı bızge qiia salǧan.
Būl taudyŋ jazy – jaisaŋ,
Qysta – jaily.
Tarihy san ǧasyrdy nūsqalaidy.
Taulary Burabaidyŋ
Bölek – bölek,
Nätınde, bır-bırıne ūqsamaidy.
Tas emes,
Tūla boiy qūryş şyǧar.
Keremet –
Keudeŋ toly yrys şyǧar.
Özıŋşe –
Oiǧa tüsıp, mūŋǧa batyp,
Qosylmai tūrǧannan soŋ basqa tauǧa,
«Bölektau» atalǧany dūrys şyǧar.
Serık TŪRǦYNBEKŪLY
