Dertten saqtanu öz qolyŋda
Bügıngı taŋdaǧy özektı tüitkılderınıŋ bırı – SPİD dertın tudyratyn VİCh infeksiiasy. Belgılı mälımetter süiensek qoǧamda paida bolǧannan berı epidemiia 30 mln astam adamnyŋ ömırın jalmaǧan eken. Osy dertpen kün saiyn älemde 5500 adam köz jūmatyn körınedı. Sondyqtanda qazırgı qoǧamǧa jūqpanyŋ taraluynyŋ aldyn alu – bügıngı küngı basty mındetterdıŋ bırı bolyp otyr. Osy tūrǧysynan da qoǧamnyŋ nazaryn audartu üşın belgılı bır künder belgılengen. Solardyŋ bırı – JİTS-n qaza bolǧandardy eske alu künı. Osy sala mamandarynyŋ aituynşa būl kün 1983-jyldan berı mamyr aiynyŋ üşınşı jeksenbısı älemdık deŋgeide belgılenetın aituly künderdıŋ bırı bolyp esepteledı. Maqsaty – negızı maqsaty AİTV/JİTS-ŋ taraluyna qoǧamnyŋ nazaryn audaru, tūrǧyndarǧa, onyŋ taralu joldary turaly tolyqqandy aqparat beru. Jäne AİTV-jūqtyrǧandardy äleumettık qorǧau, aurudy emdeu jäne aldyn alu» dep toqtalyp öttı Astana qalasy JİTS ortalyǧynyŋ Bas därgerınıŋ orynbasary Saltanat Berıkqyzy. Osy aituly künge orai ortalyq mamandarynyŋ ūiymdastyruymen «Turan» kolledjınde auqymdy ıs-şara ötkızıldı. Oǧan qatysuşylar mamandar keŋesın tyŋdap, adamnyŋ qanynda AİTV-nyŋ bar-joǧyn jedel anyqtaityn ekspress-testılerden öttı. «Men būl şara turaly kezdeisoq estıp keldım, mıne, jedel testden ötıp qan qūramymdy anyqtatym, kökeide jürgen saualdaryma jauap aldym. Bız siiaqty qarapaiym tūrǧyndar üşın osyndai jūmystar köptep atqarylsa eken»-dep tılegın bıldırdı şaraǧa qatysuşy qala tūrǧyny B.Bozjigitova. Rasymen de dauasy joq derttıŋ aldyn aludaǧy basty şaranyŋ bırı būqaraǧa SPİD-tıŋ zalaly men jūǧu joldary turaly aqparat beru ekenın eskersek, osyndai kezdesuler jiı ötkızılgenı abzal der edık. Al mamandardyŋ aituynşa kün bügın ǧana emes, öz bolaşaǧyna alaŋdaityn kez kelgen tūrǧynnyŋ qalalyq JİTS Ortalyǧyna kelıp qalaǧan uaqytynda AİTV-ǧa tekserıluıne jäne mamandardan keŋes alularyna jaǧdai jasalynǧan. «Är kez esıgımız aşyq » deidı. Bügınde Astanada osy derttke şaldyqqandar sany 762 adamǧa jetken eken. 2014 jyldyŋ ötken tört aiy ışınde qalamyzda AİTV infeksiiasyn jūqtyrudyŋ jaŋadan 52 jaǧdaiy tırkelıptı. Būl körsetkış mamandardy alaŋdatuda. Köŋılge bır medeu bolatyny – qazırgı taŋda öz erıkterımen kelıp, qan qūramdaryn teksertıp mamandardyŋ keŋesıne jügınetın tūrǧyndar sany köbeigen.
Q. Toqtamūrat