Keşe «Ekspo» qalaşyǧyndaǧy Energiia holynda körme keşenınıŋ būdan keiıngı paidalanu jospary tanystyrylyp, bırqatar pavilondar turisterge saltanatty türde qaita aşyldy. Jiynǧa Memlekettık hatşy Gülşara Äbdıqalyqova,
«EKSPO-2017» Ūlttyq kompaniiasynyŋ basqarma töraǧasy Ahmetjan Esımov, elorda äkımı Äset İsekeşev bastaǧan lauazymdy tūlǧalar qatysty.
Alǧaşqy bop söz alǧan «EKSPO-2017» ūlttyq kompaniiasynyŋ töraǧasy Ahmetjan Smaǧūlūly 93 künge sozylǧan körmenıŋ nätijesıne şolu jasap, onyŋ tek eldıŋ imidjın köteretın halyqaralyq şara emes, ekonomikaǧa, aimaqtarǧa serpın bergen bıregei joba bolǧanyna toqtala kettı. Airyqşa atap öter jait, Elbasy körmede qoiylǧan üzdık tehnologiialardy jan-jaqty igeruge tapsyrma bergen bolatyn. Sonyŋ negızınde Energetika ministrlıgı – 150, Auylşaruaşylyq ministrlıgı 60-qa juyq jobany ırıktep alyp, olardy är salada engızudıŋ «jol kartasyn» daiyndap jatyr. Ekspoda qoiylǧan jobalarǧa biznes-orta da, aimaqtar da qyzyǧuşylyq tanytty. Mysaly, Astanada fin tehnologiiasy negızınde aua raiyn baqylaityn modeldı stansa synaqtan ötkızılude. Oblystarǧa kelsek, Qaraǧandy oblysy – 30, Pavlodar – 20, Aqtöbe – 20 jobany özderınde engızuge talaptanyp jatyr.
Ahmetjan Smaǧūlynyŋ aituynşa, köptegen elderde mūndai auqymdy şaralardan keiın qūrylys nysandary būzylady nemese kommersiialyq nysandarǧa berıledı. Mysaly, 2015 jylǧy Milanda ötken Ekspo körmesınen keiın Qazaqstan öz pavilonyn būzyp alǧan bolatyn. Al Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev balamaly quat közderı taqyrybyna arnalǧan «Ekspo-2017» filosofiiasyn odan ärı jalǧastyru, körme qalaşyǧy nysandaryn tiımdı paidalanu ideiasyn qoldady. («Ekspo» nysandary körmeden keiın qandai maqsatta qoldanylatyny, qandai nysandar ornalasatyny gazetımızdıŋ ötken №133 (3638) sanynda egjei-
tegjeilı jazylǧan bolatyn – red)
Ahmetjan Smaǧūlūlynyŋ būl oiyn odan keiın söz alǧan Astana qalasynyŋ äkımı Äset İsekeşev jalǧady. Äset Örentaiūlynyŋ aituynşa, Ekspoǧa daiarlyq arqasynda qalada auqymdy jūmystar atqaryldy. Jaŋa äuejai terminaly men temırjol vokzalyn aitpaǧannyŋ özınde, Astanada 11 jaŋa köşe salyndy, jüzdegen şaqyrym joldar men magistraldy qūbyrlar jöndeldı. «Eger EKSPO-ǧa deiın qalada 165 qonaq üi bolsa, körmeden keiın olardyŋ sany 200-den asty. Qalada 2000-ǧa juyq beinekamera qoiylyp, tırkelgen qylmystyŋ sany 20%-ǧa azaidy. Osynyŋ arqasynda Astana – Şanhai Yntymaqtastyq Ūiymyna müşe elderdıŋ ışındegı eŋ üzdık şaharlardyŋ bırı atandy. Äset Örentaiūly: «Ekspo qalaşyǧynda oryn tebetın Qarjy ortalyǧy – investisiia men qarjynyŋ tartylys ortasy bolady. Al, «NūrÄlem» plazasy qalamyzdyŋ betkeūstar jaŋa körnekı nysanyna ainaldy. Astana qalasy äkımdıgı 2020 jylǧa deiın turizm salasyn damytudyŋ tūjyrymdamasyn äzırledı. Soǧan säikes, jylyna 2 million «sapaly» turist tartudy josparlap otyrmyz» dep aldaǧy josparlarymen de bölıstı. Körmenıŋ maŋyzy men märtebesıne L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ rektory,
«Ekspo-2017» qoǧamdyq keŋesınıŋ töraǧasy, Erlan Sydyqov ta toqtala kettı. Saltanatty şara barysynda Erlan Bättaşūly Ekspo kompaniiasynyŋ töraǧasy Ahmetjan Esımovke 1936 jyly Mäskeude ötken Qazaq ädebietı men önerınıŋ onkündıgınen tüsırılgen tarihi fotony tabys ettı. «Eger qazaq delegasiiasyna Mäskeudegı Sovet halyqtarynyŋ memlekettık etnografiialyq muzeiınde nebärı 170 şarşy metr oryn tise, 80 jyldan keiın täuelsız el retınde 170 gektar jerde halyqaralyq körme ūiymdastyrdyq. Būl – ülken jetıstık» dep tarihi derekter arasynda keremet analogiia jasady.
P.S: Däl qazır «Ekspo» alaŋynda qatysuşy elderdıŋ ekspozisiialaryn demontajdau aiaqtaldy. Endı pavilondar rekonstruksiialanyp, kelesı jyldyŋ basynan qonystanatyn «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧy, IT-tehnoparkı taǧy da basqa ırılı-ūsaqty nysandarǧa oryn daiyndalady. Al «Nūrälem», ekı qazaqstandyq taqyryptyq pavilon, üzdık täjıribeler aimaǧy jäne Energiia holy kelem deuşılerge bügınnen bastap esıgın aiqara aşady. Bügın, erteŋ kıru – tegın. Biletter satylymǧa
14 qaraşadan bastap tüsedı.
Ädılbek Japaq
