2000 jyldardyŋ basynda elordada 400 myŋ halyq bolsa, biyl bas qalada tūrǧyndar sany 1 mln 200 myŋnan asty. Halyq köbeigen saiyn soǧan sai barlyq salada sūranys ta artady. Elordalyq jūrttyŋ sol qajettılıkterı qanşalyqty qanaǧattandyrylyp otyr? Astananyŋ bügıngı äleumettık-ekonomikalyq damuy boiynşa osy jäne özge de körsetkışterı qandai? Būl turaly Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov «Memleket basşysynyŋ Joldauy aiasynda Nūr-Sūltan qalasynyŋ damuy turaly» degen taqyryppen ötken brifingte aityp berdı.
Ūjymdyq immunitet qalyptasty ma?
Jaz ailarynda «qyzyl» aimaqta bolǧan kezde elordada künıne 1600-den astam nauqas anyqtalyp otyrdy. Qazırgı uaqytta jaǧdai bırşama jaqsaryp, künıne 120-130 adamnan tırkelude.
«Qazır «sary» aimaqtamyz. Bızdıŋ oiymyzşa, būǧan ūjymdyq immunitettıŋ qalyptasuy septıgın tigızdı. Sebebı qazır bız 66 paiyzdan astam eresek azamattardy vaksinalaudan ötkızdık. Al ekınşı komponentpen josparlanǧan eresek azamattardyŋ 61 paiyzdan astamy ekpe aldy – 434 myŋ adam. Qaraşa aiynda revaksinasiia bastaldy. Äzırge 1177 adam revaksinasiiadan öttı» dedı qala basşysy.
Sondai-aq ol älemnıŋ ırı qalalarynda «Omikron» ştamynyŋ kesırınen şekteuler qaita küşeiıp jatqanyn eske saldy. «Sonymen bırge, özderıŋız bıletındei, «Omikron» ştamy paida bolǧaly virus mutasiiadan ötıp jatyr. Halyqaralyq arenada ırı qalalar men memleketterde qosymşa şekteuler ornatylyp jatyr. Osyndai qosymşa şekteuler ornatylmas üşın sanitarlyq normalardy qataŋ saqtauymyz qajet. Sonymen bırge vaksinasiiany ärı qarai jalǧastyramyz» dedı ol.
Mektep köbeise, sapasy arta ma?
Nūr-Sūltan qalasynda aldaǧy 5 jylda 70 mektep salynady. Al biyl qalada 15 mektep salyndy, būl şamamen 40 myŋ oquşy ornyn qūruǧa mümkındık berdı. Täuelsızdık künı qarsaŋynda elordada 20 myŋnan astam oquşy orny bar 7 mektep aşyldy. Halyqtyŋ jyl saiynǧy ösuın eskere otyryp, Nūr-Sūltan qalasy äkımdıgı oqu oryndarynyŋ qūrylysy boiynşa jüielı jūmys jürgızude. Jyl saiyn bırınşı synyp oquşylarynyŋ sany tülekter sanynan 3 eseden astam asady.
«Elordada jyl saiyn ışkı köşı-qon esebınen de, bala tuu esebınen de adamdar sany ösude. Būryn jylyna 6 mektepke deiın salsaq, qazır jyl saiyn 10-15 mektepke deiın aşu qajettılıgı tuyndady. Al aldaǧy jyly ony 20 mektepke deiın jetkızu josparlanyp otyr. Soŋǧy 10 jylda oquşylar sany 3 esege artty. Jyl saiyn bırınşı synyp oquşylarynyŋ sany tülekter sanynan 3 eseden astam asady. Mysaly, mamyr aiynda 7 myŋ tülek bolsa, bırınşı synypqa 25 myŋ oquşy keledı. 2030 jylǧa qarai Nūr-Sūltanda 400 myŋǧa deiın oquşy bolady dep oilaimyz. Ärine, būl tamaşa perspektivalar, sonymen bırge būl mektepterdıŋ belsendı qūrylysyn talap etedı. Biyl bız 15 mektep saldyq, būl 40 myŋ oquşy ornyn qūruǧa mümkındık berdı. Būl 2020 jylmen salystyrǧanda ekı esege köp, 2019 jylmen salystyrǧanda tört ese köp. Būl üş auysymdy mektepter sanyn bırneşe esege qysqartuǧa jäne oqytu rejimın qaita tyǧyzdauǧa mümkındık berdı» dedı Altai Kölgınov.
Äkım ırı gabarittı mektepter salu közdelıp otyrǧanyn jetkızdı. Iаǧni būryn mektepter 1200 orynǧa şaqtalyp salynsa, endı 2000 oryndyq bılım oşaqtary tūrǧyzylmaq.
Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy boiynşa oqu oryndarynyŋ qūrylysyna erekşe köŋıl bölınedı. 2022 jyly elordada taǧy 16 mektep salynady. Keşendı jospar aiasynda 5 jyldyq kezeŋge 70-ke juyq mektep salu josparlanǧan. Būl proseske jeke investisiialar da tartylady. Qūrylys kezınde mektepterdıŋ materialdyq-tehnikalyq jabdyqtaluy da eskerıledı: IT jäne STEM-kabinetterde oquşylar 3D-obektılerdı qūra alady, robottardy ülgılei alady, ǧylymi-tehnikalyq bılımderın bırden praktikada qoldana alady; inkliuziia, pedagogikalyq-psihologiialyq tüzetu kabinetterı jäne t. b. Oqu oryndaryna qajettılık bar audandarǧa nazar audara otyryp, bılım mekemelerı qalanyŋ barlyq audandarynda, sonyŋ ışınde tūrǧyn alaptarda salynuda. Oqu oryndarynyŋ qūrylysymen qatar, qoldanystaǧy oqu oryndaryna da tiıstı köŋıl bölınedı – 26 bılım beru nysany (mektep, balabaqşa, kolledj) jöndeldı.
Şet aimaqsyz qala
Elorda «Şet aimaqsyz qala» qaǧidaty boiynşa damyp jatqany belgılı. Qazır qalada 16 tūrǧyn alap bolsa, sol alaptarda qala halqynyŋ 25 paiyzy tūrady. Būl – ärbır törtınşı elordalyq jeke sektorda ömır süredı degen söz.
«Būl jaqtaǧy tūrǧyndardy ne tolǧandyrady? Bırınşıden, injenerlık infraqūrylym, jol sapasy, trotuarlar, abattandyru, jaryqtandyru, äleumettık nysandar, qoǧamdyq keŋıstıkter men aulalardy abattandyru, kögaldandyru jäne basqa. Osy alaptarda 305,6 km gaz taratu jelılerı tartylyp, 133 köşege tas jol töseldı, 30 qoǧamdy keŋıstık aşyldy, 20-dan astam aula abattandyryldy. 4 mektep pen 2 sport keşenı salyndy. Qazır taǧy 2 sport keşenı qūrylysy aiaqtaluǧa jaqyn. Būl tūrǧyn alaptardaǧy tūrǧyndardyŋ tūrmys sapasyn aitarlyqtai jaqsartady» dedı äkım.
Gazdandyru jalǧasa beredı
Elordany gazdandyru 2019 jyly bastaldy. Ol üş kezeŋnen tūrady. Bırınşı kezeŋ aiaqtaldy, ekınşı kezeŋ boiynşa jūmys jürude. Üşınşı kezeŋ 2023 jyldyŋ soŋyna deiın jalǧasady. Barlyǧy 650 km-den astam gaz taratu jelılerı salyndy. Sonyŋ basym bölıgı Almaty jäne Saryarqa audandarynda jürgızıldı. 9 tūrǧyn alapta gaz tartyldy. QR Tūŋǧyş Prezidentı künı qarsaŋynda elorda äkımdıgı «QazTransGaz Aimaq» AQ-pen bırlesıp, «İnternasionalnyi», «Michurino», «Küigenjar» tūrǧyn alaptaryna gaz taratu jelılerın jürgızdı. «Gazdandyru jobasy – Elbasynyŋ auqymdy jobasy. Qazırgı uaqytta gaz taratu jelılerı «Köktal-1», «Köktal-2», «Jeleznodorojnyi», «Promyşlennyi», «Agroqalaşyq», «Oŋtüstık-Şyǧys», «İnternasionalnyi», «Michurino», «Küigenjar» alaptarynda jürgızıldı. Iаǧni 1,5 myŋnan astam otbasy gazǧa köştı. Būl degenımız köptegen otbasy üilerın kömırmen jylytpaityn bolady. Al būl – ortaşa eseppen 20 myŋ tonna kömır. Būl, sözsız, qala ekologiiasyna jaǧymdy äser etedı. Taǧy 4600-den astam otbasy tehnikalyq jaǧdaiǧa ie boldy» dedı elorda äkımı.
Qazır «Qazaqauyl», «Aqbidai» şaǧyn audandarynda, sondai-aq qalanyŋ Potanin köşesındegı eskı bölıgınde gazdy ıske qosu üşın ıske qosu-jöndeu jūmystary jalǧasuda.
«Kömırden gazǧa köşudıŋ köptegen artyqşylyqtary bar: tūrǧyndarǧa kömırdı satyp alu, saqtau, sapasy turaly oilanudyŋ jäne künıne bırneşe ret üidı jylytu üşın ot jaǧudyŋ qajetı joq, qalanyŋ ekologiiasy jaqsarady, būl qalalyqtarǧa jaǧymdy äser etedı. Gazdandyru atmosferaǧa ziiandy zattardyŋ şyǧaryluyn bırneşe ese azaituǧa mümkındık beredı» dedı äkım. Qalany gazdandyru – Memleket basşysynyŋ baqylauynda.
Äleumettık päterler köbeie beredı
2021 jyly Nūr-Sūltanda 10 myŋ äleumettık päter salyndy. Sondai-aq Elbasynyŋ bastamasymen qolǧa alynǧan «Jūmys ısteitın jastarǧa jalǧa berıletın tūrǧyn üi» baǧdarlamasy jalǧasyn tapty. Täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧynda elordada jastarǧa arnalǧan «Elorda Jastary» arnaiy tūrǧyn üi baǧdarlamasy ıske qosyldy.
«Tūrǧyn üi mäselesı – basym baǧyttyŋ bırı. Pandemiiaǧa qaramastan, ötken jyly elordada 3 mln şarşy metrden astam tūrǧyn üi salyndy. Onyŋ 80 paiyzy – jeke investisiialar. Memleket basşysy jeŋıldıkpen berıletın tūrǧyn üi kölemın ūlǧaitu mäselesın erekşe baqylauda ūstaidy. Mysaly, 2018 jyly 1100 äleumettık päter, 2019 jyly 2900 jeŋıldıktı päter salynsa, 2020 jyly 7 myŋnan astam äleumettık päter salyndy. Būl körsetkış biyl 10 myŋ päterge deiın ūlǧaityldy» dedı elorda äkımı Altai Kölgınov.
Osy aida 2,5 myŋ äleumettık päterge arnalǧan 6 köppäterlı tūrǧyn üi keşenı (qoljetımdı tūrǧyn üi) paidalanuǧa berıledı. Elorda äkımı Altai Kölgınovtıŋ tapsyrmasy boiynşa tūrǧyn üi sertifikattarynyŋ somasy 1 mln teŋgeden 1,5 mln teŋgege deiın ūlǧaityldy, tūrǧyn üi sertifikattaryn aluşylardyŋ sanaty keŋeitıldı jäne t. b. 2022 jyly qalada jeŋıldıkpen berıletın taǧy 10 myŋ päter salynady. Memleket basşysynyŋ tapsyrmasymen elordada qoljetımdı baspana 3 ese artty.
Üleskerler mäselesı şeşımın tabuda
Nūr-Sūltanda 16 myŋ üleskerdıŋ 13 myŋynyŋ mäselesı şeşıldı. 2018-2019 jyldary 16 myŋnan astam otbasy üleskerler qatarynda boldy. Bügınge deiın memlekettıŋ qoldauymen 12900 üleskerdıŋ mäselesı şeşıldı. Biyl elordada taǧy 57 tūrǧyn üi qūrylysy aiaqtalady, osylaişa 7 myŋnan astam 500 ülesker otbasynyŋ mäselesı şeşıledı. 2022-23 jyldary qalǧan köpqabatty üilerdı aiaqtau josparlanuda.
«Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy boiynşa qūrylysy ūzaqqa sozylǧan nysandardyŋ qūrylysyn aiaqtau boiynşa auqymdy, jüielı jūmystar jürgızılude. 2019 jyldyŋ jazynda 52 nysan ūzaq qūrylys retınde eseptelgen edı, būl degenımız – 150 köppäterlı tūrǧyn üi keşenı. 2019-2020 jyldary bız 33 köppäterlı tūrǧyn üi keşenın salyp, paidalanuǧa berdık. 5 myŋnan astam ülesker otbasy ūzaq jyldar boiy kütken päterlerın satyp aldy. Biyl taǧy 57 köppäterlı tūrǧyn üi keşenın aiaqtaimyz. 2022 jyly taǧy 40 köppäterlı tūrǧyn üidı, 2023 jyly 20 tūrǧyn üi saludy josparlap otyrmyz. Osylaişa 2023 jyly elordadaǧy üleskerler mäselesın tolyq şeşudı josparlap otyrmyz» dedı Altai Kölgınov.
Elorda äkımı qaladaǧy keibır üilerdıŋ qūrylysy 15-16 jylǧa sozylǧanyn aitty. Ülestık qūrylystyŋ barlyq nysandarynda är türlı körınıs boldy: bır jerde tek şūŋqyr, bır jerde qaŋqasy (karkas) köterılgen, endı bır jerde qūrylys kompaniiasy bır päterdı 4-5 adamǧa satqan. Degenmen ärbır ūzaq qūrylys boiynşa qadamdyq ıs-şara jospary bar. Sonymen qatar elordada tūrǧyn üi keşenın jöndeu, apatty jäne eskı üilerdı būzu jūmystary jürgızılude.
Oŋaltu ortalyqtary jelısı keŋeitıldı
Qalada oŋaltu ortalyqtarynyŋ jelısı aitarlyqtai keŋeitıldı. Elorda äkımdıgı erekşe qajettılıkterı bar azamattardy oŋaltu üşın jaǧdai jasau jūmystaryn jüielı negızde jürgızıp jatyr.
«Erekşe qajettılıkterı bar azamattardy äleumettendıru jäne oŋaltu üşın jaǧdai jasauǧa erekşe nazar audaramyz. Mysaly, biyl jazda köru qabıletı būzylǧan balalarǧa arnalǧan mamandandyrylǧan balabaqşa aşyldy (Kenesary köşesı, 9/1, Saryarqa audany). Balabaqşada pedagogtarmen qatar medisina qyzmetkerlerı de balalarmen ainalysady. Būl balanyŋ fizikalyq, psihikalyq damu erekşelıkterın, jeke mümkındıkterı men qabıletterın eskere otyryp, balanyŋ jeke basyn jan-jaqty qalyptastyru, balalardyŋ mektepke daiyndyǧyn qamtamasyz etu. Mekemede fizioterapiia, logoped-defektolog, oftalmolog jäne t. b. kabinetter bar» dep atap öttı Altai Kölgınov.
Qala audandarynda 29 «Üi maŋyndaǧy därıger» nysany aşyldy, invataksi sany 2 esege artty. Jaŋa üilerdıŋ bırınşı qabatynda «qadamdyq qoljetımdılık» qaǧidaty boiynşa balalarǧa arnalǧan şaǧyn ortalyqtar, oŋaltu ortalyqtary, balabaqşalar, medisinalyq ortalyqtar jäne t. b. aşylady. Būdan basqa, ötken jyly elordada BSP, autizm, Daun sindromy jäne t. b. diagnozy bar balalardy oŋaltumen ainalysatyn bırqatar ırı oŋaltu ortalyqtary aşyldy, mysaly, «Asyl miras» jaŋa autizm ortalyǧy (Ş.Uälihanov köşesı) autistık spektrdıŋ aurulary bar balalardy 50 paiyzǧa köbırek qamtuǧa mümkındık berdı. Būl joba B.Ötemūratov qorymen bırlesıp ıske asyryldy. Sol üide taǧy bır oŋaltu ortalyǧy BSP, autizm diagnozy jäne basqa da bırqatar aurulary bar balalarmen ainalysady. №1 qalalyq balalar auruhanasy bazasynda Tūŋǧyş Prezident qory men «Samūryq-Qazyna» qoldauymen ötken jyldyŋ küzınde «Qamqorlyq» oŋaltu ortalyǧy aşyldy. Būl BSP diagnozy bar 600-ge juyq balany jyl saiyn qosymşa tegın medisinalyq kömekpen qamtuǧa mümkındık beredı.
LRT qūrylysy qaşan aiaqtalady?
Elordadaǧy LRT qūrylysyn aiaqtauǧa qajet qarjyny 3,25 paiyzdyq nesie arqyly jabu közdelıp otyr. «LRT jobasy öte kürdelı ekenın, ülken kapitaldy qajet etetının bılesızder. Bıraq bastalǧan ıstı aiaqtauymyz kerek. 2016 jyly konsorsiummen jäne banktermen kelısımşart bekıtılgen. Kelısımşartqa qol qoiylǧanmen, keibır banktermen problemaǧa bailanysty joba uaqytşa toqtatylǧan bolatyn. Qazır bankter arqyly investisiia tartu boiynşa jūmys jalǧasyp jatyr. Jobany aiaqtauymyz kerek. Tolyq aqparat bereiın. Jobanyŋ qūny 1,8 mlrd dollar tūrady. Onyŋ ışınde 347 mln dollar qazırdıŋ özınde igerılıp qoiǧan. O basta nesie 4,9 paiyzben Qytai damu bankınen alynǧanyn bılesızder. Keiın bız ünemdeu turaly şeşım qabyldadyq» dedı äkım. Sondai-aq ol jobany qaita qarau kezınde qanşa qarajat ünemdelgenın atady:
«Öz elımızdegı ekınşı deŋgeilı bankterden 3,25 paiyzben obligasiialyq qaryz alu boiynşa jūmys ıstep jatyrmyz. Iаǧni būl 4,9 paiyzdan äldeqaida az. Onyŋ üstıne qaryzǧa qyzmet körsetu boiynşa 800 mln dollar ünemdeitın edık. Odan bölek, EPC kelısımşarty boiynşa 200 mln dollar ünemdedık. Stansalar men vagondardyŋ sanyn qysqartu arqyly 150 mln dollar ünemdeldı» dedı Altai Kölgınov.
Qala basşysy jobany aiaqtau üşın 1 mlrd dollar kölemınde qarjy tartu kerek ekenın taǧy bır eske saldy. LRT-nyŋ qazırgı küiı qalanyŋ säuletıne sän kırgızıp tūr deu qiyn. Būǧan deiın qanşama qarjy salyndy… Keleşekte qalanyŋ qoǧamdyq kölıgın damytu üşın, ekologiialyq taza kölıkpen qamtu üşın būl qajet. Tūrǧyndardyŋ sany ösıp kele jatqanyn da eskeru qajet. Qazır qalada 1 mln 200 myŋ adam bar. Aldaǧy 10 jylda 2 mln adamǧa jetuı mümkın.
«Jobany tübı aiaqtaimyz. Qazır banktermen jūmys ıstep jatyrmyz. Solardyŋ ötınışı boiynşa naqty qandai bank ekenın aita almaimyz. Kelısımşartqa qol qoiylǧan kezde ǧana aqparatyn beremız. Naqty aitsaq, bankter konsorsiumymen jūmys ıstep jatyrmyz. Solardyŋ ötınışı boiynşa jariialamaimyz. Kelısım mynadai mazmūnda jürıp jatyr. Būǧan deiın bır qaryzdan bas tarttyq qoi. Onyŋ mölşerlemesı 4,9 paiyz bolsa, būl joly 3,25 paiyz bolady» dedı elorda basşysy.
Kölık jüktemesın azaitatyn köpırler
Memleket basşysy elordada köpırler men kölık jolaiyryqtaryn saludyŋ maŋyzyn atap öttı. Qaraşa aiynda Esıl özenı arqyly Täuelsızdık daŋǧylyndaǧy köpırdıŋ qūrylysy bastaldy. Būryn qūrylys merzımın keşıktırgen sot prosesterı bolǧan. Qazırgı uaqytta barlyq proseduralyq sätter şeşılıp, köpır qūrylysy bastaldy.
«Būl köpır Täuelsızdık daŋǧyly, jaŋa temırjol vokzaly audany, Äzıret Sūltan meşıtınıŋ audany, Qoşqarbaev daŋǧyly, Näjımedenov, Baitūrsynov, Qordai, Ainaköl köşelerı, Momyşūly daŋǧylynyŋ sol jaǧalauymen qosymşa bailanysty qamtamasyz etuge mümkındık beredı» dedı äkım. Onyŋ aituyna qaraǧanda, Täuelsızdık daŋǧylyndaǧy köpır paidalanuǧa berılgennen keiın Mäŋgılık el daŋǧylyndaǧy jükteme 20 paiyzǧa deiın tömendeidı. «Köpırdıŋ qūrylysyn 2023 jyly aiaqtaudy josparlap otyrmyz» dedı Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov.
Sonymen qatar qala basşysy Ūly dala daŋǧylynda köpır salynyp jatqanyn atap öttı. Onyŋ paiymynşa, Esıldıŋ oŋ jäne sol jaǧalauyn jalǧaityn köpır Mäŋgılık el daŋǧylynyŋ, J.Näjımedenov, A.Baitūrsynov, R.Qoşqarbaev köşelerınıŋ, Nova city audanynyŋ, «Myŋjyldyq» alleiasynyŋ jüktemesın azaitady. Jaŋa «Nūrly jol» vokzalynyŋ, «Telman» tūrǧyn alabynyŋ, «Metro» gipermarketı audanynyŋ, «Promyşlennyi» tūrǧyn alabynyŋ, Jūmabaev daŋǧylynyŋ, Jürgenov köşesınıŋ jäne t. b. qoljetımdılıgın arttyrady.
«Sonymen qatar keiıngı ekı jylda elordada 300 köşe salynyp, jöndeldı. Olardyŋ jartysynan köbı tūrǧyn üi alaptarynda ornalasqan. Sondai-aq jaŋa baǧyttar, avtobus jolaqtary ıske qosyldy, avtobus parkı jaŋartyluda. Mūnyŋ bärı qala tūrǧyndaryna qala ışınde yŋǧaily jüruge, jol uaqytyn qysqartuǧa jäne qalany mobildı etuge mümkındık beredı» dedı Altai Kölgınov.
Jaŋa tartylys nüktelerı
Elordada şöleit jerler, tastandy uchaskeler men batpaqty jerler aitarlyqtai azaidy. Olardyŋ oryndaryna qala tūrǧyndary men qonaqtary üşın jaŋa tartylys nüktelerı salyndy. Elordada alǧaş ret Ä.Mämbetov köşesınde «Demalys Promenade» demalys künderınıŋ alǧaşqy köşesı, «Teatralnyi» jaiau jürgınşıler bulvary («Jastar» saraiynan Jas körermenderdıŋ muzykalyq teatryna deiın), «NS street life» köşe sportynyŋ kolizeiı jäne t. b. aşyldy. Osy jyly 200-ge juyq aula men qoǧamdyq keŋıstık (saiabaq, skver, bulvar) abattandyryldy.
«Nūr-Sūltan – qolaily qala» master-jospary aiasynda bız jüielı negızde aulalarymyz ben qoǧamdyq keŋıstıkterımızdı abattandyrudy, qala tūrǧyndarynyŋ uaqytyn ötkızu üşın jaŋa tartylys nüktelerın qūrudy jalǧastyramyz. Jaiau jüru belsendılıgın yntalandyru üşın «Demalys Promenade» jaiau jürgınşıler köşelerı men «Teatralnyi» bulvary qūryldy. Jaiau jürgınşılerdıŋ jaŋa köşelerın ūiymdastyru Nūr-Sūltannyŋ tarihi ortalyǧyndaǧy qoǧamdyq keŋıstıktı jandandyruǧa alyp keldı jäne marşrutty qalalyq jaǧalaumen bailanystyrdy. Sondai-aq Esıl özenı jaǧalauynyŋ boiyndaǧy saiabaq, «Atyrau» köpırınıŋ astynda jäne «Atatürık» atyndaǧy saiabaqta skeit-alaŋdar salyndy» dedı Altai Kölgınov.
Memleket basşysynyŋ būqaralyq sportty nasihattau jönındegı tapsyrmasy aiasynda biyl Studentter saiabaǧynda «NS street life» köşe sportynyŋ kolizeiı ornatyldy, Esıl özenınıŋ jaǧalauynda Triatlon saiabaqta basseinderı bar jasandy jaǧajai salyndy. Ol özenge qaraityn oqşaulanǧan aralda jabdyqtalǧan.
Qoǧamdyq keŋıstıkter qatary artady
2019-2021 jyldar aralyǧynda elordada 103 qoǧamdyq keŋıstık aşylsa, sonyŋ ışınde 32-sı tūrǧyn alaptarda salyndy. Osy aralyqta 407 aula abattandyrylyp, balalar oinaityn alaŋdar ornatyldy. Qala tūrǧyndarymen kerı bailanys kezınde qoǧamdyq keŋıstıkter olardyŋ köŋılınen şyǧyp jatqany baiqalady. «Nūr-Sūltan – jaily qala» master-jobasy aiasynda būl baǧytta köptegen jūmys jasaldy.
«Bos jatqan jerge jasyl jelek egıp, sport nysanyn nemese balalar oinaityn alaŋ salyp, abattandyryp, jaryqtandyryp jatsaŋyz, ol, ärine, adamdardyŋ bos uaqytyn ötkızetın demalys jaiyna ainalady. Būl – ülken qalalar üşın öte qajet joba. Al azamattardyŋ qatysuymen bolatyn biudjettık joba da qazırgı zamannyŋ talaby dep aituǧa tolyq negız bar. Sebebı qala tūrǧyndaryna öz aulasynda qandai joba ıske asyrǧany özderıne kerek. Sondyqtan būl jūmystar jyl saiyn jalǧasa beretın bolady» dedı äkım tılşı sūraǧyna jauap berıp.
Nöserde su baspaidy
QR Prezidentı tapsyrmasymen nöserge arnalǧan kärız jüiesı mäselelerın şeşu boiynşa şaralar qabyldandy. Sonyŋ ışınde tazalau qūrylǧylaryn jobalau boiynşa jūmystar bar. Elordada Taha Husein köşesınen bastap Täşenev köşesıne qarai kollektorlar tazartylyp, Täşenev köşesı boiynşa qūbyrlar 30 myŋ tonna qoqys tazartyldy. Sonymen qatar elordadaǧy eŋ özektı mäsele – su basyp qalatyn B.Momyşūly men Täuelsızdık daŋǧyldary, A.Baraev pen Ş.Uälihanov köşelerı, sonymen bırge Tūran men Ūly dala daŋǧyldary boiyndaǧy mäseleler de şeşımın tapty.
«B.Momyşūly köşesındegı qūbyrlardyŋ diametrı tym kışkentai bolǧan, olardyŋ 70 paiyzy tolyp qalǧan. Qūbyrlar diametrın ekı esege keŋeittık. Būryn būl jūmystardy jürgızetın naqty käsıporyndar bolmady. Qazır olar bar jäne jüielı jūmys jürgızude» dedı äkım.
Elorda – eldıŋ lokomotivı
Atalǧan brifingte äkım Täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧy aiasynda qala tarihyndaǧy eŋ eleulı oqiǧanyŋ bırı retınde Elbasynyŋ el astanasyn auystyru şeşımın atap öttı. «Täuelsızdıktıŋ alǧaşqy kezeŋınde, qiyn jyldarda Elbasy, köp adamnyŋ qarsylyǧyna qaramastan, saiasi şeşım qabyldady. Qazır sol şeşımı qanşalyqty köregendık bolǧanyn körıp otyrmyz» dedı äkım. Ol el astanasy Aqmolaǧa köşırılgen kezde qalada 270-280 myŋ halyq bolsa, qazır tūrǧyndar sany 1 mln 200 myŋǧa jetkenın atady. «Astanamyzda älemdık deŋgeidegı halyqaralyq şaralar ötıp tūrady. Mysaly, Qazaqstan EQYŪ-ǧa töraǧalyq ettı. Iаǧni halyqaralyq deŋgeide moiyndaldy deuge bolady. Älemdık dästürlı dınderdıŋ sezın de ūmytpaiyq. Qazaqstan beibıtsüigış el retınde beibıt şeşımder qabyldau üşın bas qosatyn oryn bola alatynyn körsettı. EXPO körmesı siiaqty halyqaralyq deŋgeidegı şaralar men strategiialyq maŋyzdy şeşımderdı erekşe atauǧa bolady. Özım öŋırde jūmys ıstegen kezde astanaǧa qarap boi tüzeuge tyrysatynbyz. Osy baǧyttardy atauǧa bolady» dedı Altai Kölgınov.
