Keşe elordada «Närestenıŋ densaulyǧyna integraldy qarau» atty taqyrypta ǧylymi konferensiia öttı. Konferensiiany qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasy ūiymdastyrdy. Oǧan elordadaǧy barlyq emdeu mekemelerınıŋ jetekşılerı, salamatty ömır saltyn qalyptastyru ortalyqtarynyŋ ökılderı qatysty. Şaradan soŋ atalǧan auruhananyŋ bas därıgerınıŋ medisinalyq qyzmet sapasyn qadaǧalau jönındegı orynbasary Roza Ötegenovamen az-kem sūhbattasqan edık.
– Konferensiianyŋ köterıp otyrǧan taqyryby qanşalyqty maŋyzdy?
– Jaz mezgılınıŋ bastalǧanyna da bırşama uaqyt boldy. Osy oraida, äsırese, balalar arasynda jūqpaly derttıŋ örşıp ketetını bar. Būl basqosudyŋ sız aitqan maŋyzdylyǧy da, salmaǧy da osynda. Konferensiiada jaŋa tuǧan säbi men 5 jasqa deiıngı balalar arasyndaǧy jūqpaly aurulardy tiımdı emdeu men ölım-jıtımdı azaituǧa baǧyttalǧan jaŋa baǧdarlamanyŋ nätijesı turaly baiandamalar jasalyp, olardyŋ qoldanyluy haqynda täjıribe bölısu şaralary jüzege asty.
– Taǧy da keŋırek toqtalyp ötseŋız…
– Jiyn barysynda därıgerler soŋǧy jyldary jinaqtalǧan täjıribelerımen bölısedı. Ärıptester arasynda onyŋ oŋ şeşım tapqan tūstaryn keŋeitıp aitady, körsetedı. Tıptı, ata-analarǧa da keŋes beru üşın arnaiy qabyldanǧan baǧdarlama aiasynda em-domnyŋ maŋyzy turaly jan-jaqty baiandap beremız. Būl täjıribenı bız 2008 jyldan bastap qoldanysqa engızdık. Endı sonyŋ naqty nätijelerınıŋ qandai ekenın körsetkımız keledı.
– Nätije köŋıl quantatyn bolar?..
– Ärine, osy sekıldı jiyndardyŋ, basqosulardyŋ, täjıribe almasulardyŋ arqasynda bala ölımı 2007 jylmen salystyrǧanda ötken jyly 13 paiyzǧa deiın azaidy. Būl az körsetkış emes.
– Därıgerler tarapyna jūrtşylyqtan aitylar syn az emes. Balalar därıgerı qandai bolu kerek?
– Syrqattyŋ qauıptı belgılerıne der kezınde baǧa bere alu – därıgerdıŋ eŋ bırınşı qasietı bolu tiıs. Ol – adam janynyŋ araşaşysy. Sondyqtan, ol öz bılıktılıgınıŋ joǧarylyǧyn balanyŋ nauqasyn dūrys tanuymen körsete alady. Balany dūrys tamaqtandyrudy ata-anasyna şegelep aityp jıberu de maŋyzdy. Meiırımdılık te därıgerdıŋ bolmysynan anyq baiqaluy kerek. Mūnyŋ barlyǧynyŋ da bala densaulyǧyna tigızer oŋ äserı mol. Osylar em nätijelerın özgertıp, jaqsy körsetkışterge qol jetkızuge mümkındık tudyrady.
Şynar ÄBILDA
