Saiasi quǧyn-sürgın jäne aşarşylyq qūrbandaryn eske alu künı Säken Seifullin eskertkışınıŋ aldynda «Estelıkter eskırmeidı» atty jastar aksiiasy öttı.
1986 jylǧy Jeltoqsan uaqiǧasyna älı naqty baǧa berılmei keledı. Alaida, ol quǧyn-sürgınnıŋ soŋǧy tolqyny bolǧanyn keibır tarihşylar moiyndaidy. «Qazaq ūltynyŋ kösemı Älihan Bökeihan aitqandai, «halqyna, ūltyna, jūrtyna qyzmet etu bılımnen emes, mınezden». Aǧa buyn – bızder sol mınezdı jastarymyzdyŋ boiynan körgımız keledı» dedı «Naǧyz Jeltoqsan» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ töraǧasy Qūrmanǧazy Rahmetov.
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ «Şaŋyraq» studenttık teatry tarih ǧylymynyŋ doktory Jambyl Artyqbaevtyŋ zūlmat jyldardaǧy qazaq otbasynyŋ taǧdyry men tauqymetı beinelengen «Bır adamǧa ekı ölım joq» pesasynan üzındı körsettı. Qoiylym barysynda drama keiıpkerlerınıŋ bırı «Qazaqtyŋ jauy – qazaq» degen sözdı aitady. «Būl bızdıŋ ortamyzǧa sıŋırılgen kırme söz. Qazaq qazaqqa eşqaşan jau bolǧan joq» degen Jeltoqsan qaharmandary Abai Abdrahmanov pen Güljamal Bäimenova jastarǧa önege bolatyn sözderdı aitty.
Şyǧarma avtorynyŋ özı pesany bala kezınde estıgen äŋgıme negızınde jazǧanyn, onyŋ premerasy küzge josparlanyp otyrǧanyn jetkızdı. Saiasi quǧyn-sürgın men aşarşylyq jyldarynyŋ qasıretıne toqtaldy. «Sol zūlmat kezeŋderden aman qalǧan qazaq otbasylary kemde-kem. Pesamnyŋ negızgı maqsaty – repressiia bolyp jatqan uaqytta jaqyn aǧaiynǧa kömektese almai, amal joqtyqtan NKVD-ǧa ūstap beru dramasyn körsetu. HIH ǧasyrdyŋ jetpısınşı jyldary Radlov «Qazaqtar – Euraziiadaǧy, Ortalyq Aziiadaǧy rysarlyq qasietın saqtaǧan jalǧyz halyq» degen eken. Bız osy qasietten näubettıŋ kesırınen aiyrylyp qaldyq» dedı ol.
Jastar Maǧjan Jūmabaev syndy bozdaqtarymyzdyŋ öleŋderın oqydy. Eskertkışke gül şoqtaryn qoiyp, Säken Seifullin mūrajaiyn aralady.
Amanǧali QALJANOV
