Elordada Saiasi quǧyn-sürgın jäne totalitarizm qūrbandaryn eske alu şarasy ötıp, 1932-1933 jyldardaǧy aşarşylyq qūrbandaryna arnalǧan eskertkış monumentke gül şoqtary qoiyldy.
Izgılık şarasyna Nūr-Sūltan qalasy äkımınıŋ orynbasary Erlan Qanalimov, qoǧamdyq ūiymdar men quǧyn-sürgındı basynan ötkızgen aǧa ūrpaq ökılderı qatysyp jazyqsyz qūrbandardyŋ ruhyna taǧzym ettı.
– Täuelsızdık alǧannan keiın alǧaş qabyldanǧan zaŋdardyŋ bırı – 1993 jyly 14 säuırdegı «Jappai quǧyn-sürgın qūrbandaryn aqtau turaly» zaŋ boldy. Al 1997 jyly Elbasynyŋ Jarlyǧymen 31 mamyr – Saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn eske alu künı bolyp bekıtıldı. Jyl saiyn osy künı elımızdıŋ barlyq aimaǧynda jazyqsyz quǧynǧa ūşyraǧan aǧa buyn eske alynyp, türlı ıs-şaralar ūiymdastyryluda. Osynau azaly künı XX ǧasyrdyŋ 30-şy jyldaryndaǧy quǧyn-sürgın jäne aşarşylyqtyŋ qūrbany bolǧan ata-babalarymyzdyŋ ruhyna mäŋgılık taǧzym etemız, – dedı qala äkımınıŋ orynbasary mitingte söilegen sözınde.
Abai men Respublika daŋǧylynyŋ qiylysyndaǧy monumentke jinalǧandardyŋ jüregın Qobyzdyŋ azaly saryny tebırenttı. Azaly ün ötken ǧasyr basyndaǧy näubettıŋ jaŋǧyryǧyn jetkızıp tūrǧandai äser berdı.
Būl jyldary, iaǧni 1929-1933 jyldar aralyǧynda 2 millionǧa juyq adam qaza bolyp, taǧy bır milliondai adam jan sauǧalap, elden bosyp kettı, saiasi ılıkpen 103 myŋ adam sottalyp, onyŋ 25 myŋy atu jazasyna kesılgen. Osy kezeŋde tek qazaq jerınde 11 jazalau lagerı qūrylyp, onda sottalǧandar men olardyŋ otbasylary adam tözgısız qiyn künderdı bastan keştı.
