«Astana – qauıpsız qala» dep jiı ūrandatamyz. Al sol qauıpsızdık qalai saqtalady? Osyny bılmek nietpen polisiiamen bırge tüngı qalany barlauǧa şyqtyq.
«İRGİZ» AVTOPATRULI JARADY
Bızdı Astana qalasy IID Jol-patruldık polisiia polkınıŋ №3 rota komandirı Säken Şaharov qarsy aldy.
Elordanyŋ tüngı toruylyna 46 avtopatrul, iaǧni 92 tärtıp saqşysy şyǧady eken. Olar jol qauıpsızdıgın ǧana emes, qoǧamdyq tynyştyqty da qadaǧalaidy. Tıptı, oqiǧa ornyna şūǧyl jetıp, qylmystyŋ betın bırınşı aşatyn da – jol-patruldık polisiia qyzmetkerlerı. Rota komandirı fototılşı ekeumızdı polk «eŋ-eŋ» dep maqtan tūtatyn jıgıtterdıŋ patrul ekipajdaryna qosyp beretın boldy.
Negızı jūmys künderı qala tynyş. «Qyzyqtyŋ kökesı» jūma, senbı, jeksenbıde bolady deidı pogon taqqan myrzalar. Desek te, polisiiamen ergen bır tünnıŋ ışınde naǧyz ekşn-film körgendei äser aldyq…
Täuelsızdık daŋǧyly boiymen qozǧalyp kele jatqanbyz. Joldyŋ qarsy betınde jol-kölık oqiǧasy oryn alypty. Ekipajymyz dereu sonda būryldy. Aq tüstı «Honda accent» jürgızuşısı şamasy 30-35 jastaǧy er kısını qaǧyp ketıptı.
Europalyq näsıldegı jäbırlenuşı es-tüssız qansyrap jatyr. Jedel järdem jetıp ülgergen eken, ıle-şala alǧaşqy medisinalyq kömek körsetude. Baqytymyzǧa orai, adam tırı eken, tek azdaǧan jaraqat alypty.
Jürgızuşı şoktan abdyrap qalǧan. «Oida-joqta aldymnan jügırıp şyqty. Toqtap ülgermedım» deidı. Kuägerler körgenderın jasyrmady. Söitse, maşina astyna tüsken adam mas küiınde belgılenbegen jerden jügırıp ötpek bolǧan. Därıgerler de oqiǧa aldynda onyŋ araqqa sylqiia toiyp alǧanyn rastady.
Polisiia qyzmetkerlerı «kınälı jaqty kesıp aitu erte» deidı. Būl köşede beinebaqylau joq. Oqiǧanyŋ ara-jıgın ajyratudyŋ öz amaly bar. Rota komandirı avtokölık döŋgelekterınıŋ tūsyn, adamnyŋ jügırıp şyqqan jerı men ūşyp tüsken ornyn aq boiaumen belgılep şyqty. Endı ıstı kelıp jetken kezekşı bölımnıŋ jyljymaly polisiia tobyna tapsyrdy.
Olar kölıktıŋ qozǧalys baǧytyn, jaŋaǧy belgıler boiynşa maşinanyŋ jyldamdyǧyn anyqtap, jazbalardy tırkeidı. Oqiǧa ornyndaǧy adamdardy polisiia bölımşesıne jetkızedı. Odan keiıngı şaralar legı ret-retımen jüredı. Kınälıler men olardyŋ jazasy sot şeşımımen anyqtalady.
«İrgiz-71» ekipajyna auysqan bız ary qarai kettık.
ÜŞ ŪRYNY ÜŞ MİNUTTA ŪSTADY
– Tapsyrma alǧan boida mejelengen jerge eŋ ūzaǧy – 7 minutta jetuımız kerek. Şūǧyl şaqyrtular üstı-üstıne tüsıp, būl uaqyttan keşıgetın kezder de bolyp qalady. Rūqsat etılgen maksimaldy jyldamdyǧymyz – saǧatyna 120 şaqyrym. Qylmyskerler jantalasa qaşqan kezde jeldei ūiytqyp qua jönelemız. Negızı bızdıŋ jūmys kino ǧoi! Joq, kinony bızdıŋ jūmysqa qarap tüsıredı, – dep äzıl-şyny aralas äŋgımeledı polisiia aǧa leitenanty Äbılseiıt Äbdımälıkov. Osy kezde rasiiadan habar berıldı:
– «Şymkent» dämhanasynyŋ aldynda kısı tonaldy. Alystan kördık. Qaşqan ekeuı sūr tüstı «Audi 80»-ge otyrdy. «Tūlpardyŋ» artyna būryldy. Seifullin-Uälihanov köşesınde. «Artem» jaqqa kettı. Joq, būl emes. Avtomobil kody: 11, – dep Jedel basqaru operatorynyŋ kezekşı inspektory är aqparatty jyldam ärı anyq jetkızıp jatyr. Bızdıŋ ekipaj qaraqşylardyŋ ızıne tüsudı közdep keledı. Rasiiadaǧy dauys qaita estıldı:
«Beitanys adamdar jıgıttıŋ jelkesınen qiqyndyra ūstap, ekınşısı qaltasyn tıntıp, bırdeŋe jūlyp äkettı. Ne ūrlanǧany belgısız. Memlekettık nömırı – 623». Ainaldyrǧan 3 minutta «İrgiz-41!» delındı rasiiadan.
– Ūstaldy! – dedı polisiia aǧa leitenanty Törehan Bikenov. İä, «İrgiz-41» nebärı üş minutta ūrylardy «Tūlpardyŋ» aldynda qolǧa tüsırdı. Köp ūzamai bız de sol jerge jettık. Barsaq, azan-qazan. Qaşyp qūtyla almaǧandar iiu-qiiuy kelmeitın sözderdı jarysa aiqailap, tüngı qalany basyna köterdı:
– Kım tekserdı? Bızde nelerıŋ bar?
– Men ışıp alǧanmyn, būlardy tanymaimyn! Ekeuı de «taksist».
– Erteŋ motor alam degen özımnıŋ 120 myŋ aqşam bar…
Söitse, būl ūstalǧandardyŋ jiı qoiatyn «spektaklı» eken. Özderın aqtap, polisiiany şatastyryp, öz degenderıne sendırudı qalaidy.
Qaltalaryn qarap şyqty. Eşteŋe tabylmady. Qoldaryna kısen salynǧan küdıktıler patrul ekipajyna otyrǧyzyldy. Bızge ne ūrlanǧany belgısız. Osy sätte bır qyzyq bolmasy bar ma? Fotokorrespondentımız Sūltan Seiıtov küdıktılerdıŋ kölıgınıŋ astynda jyltyraǧan bır zatty baiqaidy. Jaqyndasa, iPhone eken.
– Mässaǧan, bıreudıŋ telefony tüsıp qalypty ǧoi, – dep ūstai bergende polisiia qyzmetkerı «Tiıspeŋız, sausaǧyŋyzdyŋ ızı qalyp qoiady» dep qolyn kerı iterıp ülgerdı. Tonalǧan zat – iPhone bolyp şyqty. Ūrylar polisiiany körgende esıkten şyǧa bere bıldırtpei telefondy döŋgelektıŋ astyna syrǧyta salypty. Gazetımızdıŋ qylmystyŋ aşyluyna kömegı tidı dep mäz bop qaldyq.
BEINEKAMERANYŊ KÖMEGI KÖP
Eŋ qyzyǧyn jäbırlenuşıden estıdık:
– «Şymkent» dämhanasynda syra ışıp otyrǧanmyn. Şylym tartuǧa syrtqa şyqqanymda, osy ekı jıgıtpen söilesıp kettık. Üige qaitar jolda «balansymyz joq, qoŋyrau şalaiyqşy» dep telefonymdy sūrady. Berdım. Menıŋ közımşe habarlasty. Eşkım kötermedı. «Endı telefonymdy qaitar» degenım sol edı. «Bauyrym, bızge senıŋ sotkaŋ bır tiynǧa da kerek emes» dep boqauyz sözderdı jaudyra bastady da, jelkemnen şap berıp, ekınşısı qaltamdaǧy «Aifondy» alyp, ekeuı tūra qaşty.
– Sosyn? Polisiiaǧa habarlastyŋyz ba?
– Joq. Özımnıŋ bırer jarty alyp qoiǧanym bar. Polisiiaǧa mastyǧym tarqaǧan soŋ habarlasam dep edım. Salym suǧa ketıp üige bara jatqanymda jol-patruldık polisiiasy däl janyma kelıp toqtady. Şoşyp kettım. «Tonalǧan adam sız ǧoi?» dedı. «İä!» dedım tükke tüsınbei. Söittı de bır jıgıttıŋ basyn kötere maǧan körsettı. Däl özı! Tonap ketken osy ǧoi! Taŋǧaldym. Men polisiiany şaqyrǧan da joqpyn. Qaidan bılıp qoidy? – dep älgı jäbırlenuşı älı de sebebın taba almai dal bolyp otyr.
Mıne, būl bızdıŋ qauıpsız qala! Būzaqylar bärın jasyryn jasaimyz dese de, Astananyŋ tükpır-tükpırındegı sūŋǧyla beinekameralar eşteŋenı qalt jıbermeidı. Olardyŋ sany bügınde 800-ge juyqtaidy.
Taŋǧa deiın 23 äkımşılık qūqyzbūzuşylyq anyqtaldy, 3 qylmystyŋ betı aşyldy. Maşinany aidap äketken azamat qolǧa tüstı, bır naşaqor esırtkımen ūstaldy, bıreuden zaŋsyz qaru-jaraq tabyldy…
P.S: Qoǧamdyq tynyştyqty küzetetın poliseilerdıŋ arqasynda astanalyqtar alaŋsyz ömır süredı. Kündız külkı, tünde ūiqy körmeitın batyr jıgıtterdıŋ barynda bas şahar eşteŋeden qoryqpas…
Mädina JAQYP
