Jüsıpbek ÄJIǦŪLOV, Astana qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasynyŋ bas därıgerı: BIZDE RESPUBLİKAMYZDYŊ BASQA AIMAQTARYNAN KELGEN BALALAR DA EMDELEDI
Astana qalasyndaǧy «Qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasy» MKQK uaqytyly diagnostika men em jürgızu üşın qajettı zamanaui medisinalyq jabdyqtarmen jabdyqtalǧan. Mūnda jūmys ısteitın joǧary bılıktı mamandar jūqpaly aurumen auyrǧan balalar men 15-ke deiıngı jasöspırımderge mamandandyrylǧan medisinalyq kömek körsetedı. Seisenbı künı atalmyş medisinalyq mekemenıŋ bas därıgerı Jüsıpbek Äjıǧūlov elorda tūrǧyndarymen tıkelei bailanysta bolyp, osy jäne özge de mäseleler töŋıregınde äŋgıme örbıttı.
– Men – Aijan Sansyzbaeva, aldyŋǧy jyly 3 jasar balammen sızderdıŋ stasionarlaryŋyzda jatqan bolatynmyn. Onda menıŋ tamaǧym da, tösek–ornym da tegın edı, biyl 1 jarym jasar balammen jatqanymda tamaǧyma aqy töledım jäne menıŋ qasymda 4 jasar balasymen jatqan kelınşek tamaǧyna da, tösek–ornyna da aqy tölep jatty. Būl jaǧdaiǧa qandai tüsınık berer edıŋız. Jalpy, osy dūrys pa?
– «Qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasy» memlekettık mekemesı 2011 jylǧy 1 şıldeden bastap «Qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasy» memlekettık kommunaldyq qazynalyq käsıporny dep qaita ataldy. Osy uaqyttan bastap stasionar jartylai aqyly qyzmet körsetu qūqyǧyna ie boldy.
Halyq densaulyǧy men densaulyq saqtau jüiesı turaly Qazaqstan Respublikasy Kodeksınıŋ «Bala qūqyǧy» dep atalǧan 89-babynyŋ 2-tarmaǧynda bylai delıngen: «Balalardy stasionarda emdeu kezınde: därıgerdıŋ qorytyndysy boiynşa qosymşa kütımdı qajet etetın üş jasqa deiıngı, sondai-aq jasy ülken, bıraq nauqasy auyr balalardy kütu anasyna (äkesıne) nemese balany kütudı jüzege asyruşy basqa da tūlǧanyŋ balamen bırge medisinalyq ūiymda boluyna rūqsat etıledı jäne qajetıne qarai uaqytşa eŋbekke jaramsyzdyq paraǧy berıledı. Al, bır jasqa deiıngı balasyn emızuşı analar medisinalyq ūiymdarda bolǧan kezeŋınde aqysyz tamaqpen qamtamasyz etıledı.
Joǧaryda körsetılgen baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 2-tarmaqşasyna säikes, «Qalalyq balalar jūqpaly aurular auruhanasy» MKQK-da 2011 jyldyŋ 1 şıldesınen bastap balalaryn emızbeitın analar nemese nauqas balany kütudı jüzege asyruşy basqa da tūlǧalar kelısım-şarttyŋ negızınde auruhana taǧamymen aqyly türde qamtamasyz etıledı.
– Astana qalasyndaǧy balalar jūqpaly aurular auruhanasynyŋ stasionarlarynda qanşa jasqa deiıngı balalar em qabyldai alady?
– Bızdıŋ stasionar – Astana qalasy boiynşa balalardyŋ jūqpaly aurularyn emdeuge rūqsatnamasy bar, arnaiy mamandandyrylǧan medisinalyq qyzmet körsetetın jalǧyz medisinalyq mekeme. Sondyqtan, bızdıŋ stasionar 1 ailyq näresteden bastap jasy 14 jas 11 ai 28 kün bolatyn jasöspırımderge stasionarlyq qyzmet körsetedı.
– Sonda stasionarlaryŋyz qanşa orynǧa arnalǧan?
– Balalardyŋ jūqpaly aurularyn emdeuge arnalǧan stasionarymyz 161 tösek-orynǧa eseptelgen. Bızdıŋ auruhanada Astana qalasynyŋ balalary ǧana emes, respublikamyzdyŋ basqa da aimaqtarynan respublikalyq ǧylymi-medisinalyq ortalyqtarǧa emdeluge kelgen balalar da emdeledı. Sondyqtan, bız üşın 161 tösek-oryn ärine az.
2011 jylǧy esep boiynşa bızdıŋ qalamyzdyŋ balalaryna 370 tösek-oryn qajet, osyǧan bailanysty balalardyŋ jūqpaly aurularyn emdeuge arnalǧan auruhananyŋ jaŋa ǧimaratynyŋ qūrylysy jürıp jatyr.
– Jüsıpbek Qasymbekūly, sızderde bır kündık tamaqtyŋ ortaşa baǧasy qanşa? Auruhananyŋ aqyly tamaǧynan bas tartyp, üiden tamaq aldyruǧa bola ma?
– Bızdıŋ stasionarda bır künde 4 ret tamaqtanudyŋ baǧasy – 880 teŋge. Nauqas balany kütu üşın auruhanada boludyŋ bır künı – 1600 teŋge, mūnda tamaqtanuy qosa eseptelgen.
Stasionarda bolǧan kezeŋınde auruhana tamaǧynan bas tartqan jaǧdailarda Qazaqstan Respublikasy Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ 2002 jylǧy 8 säuırdegı «Emdeu-aldyn alu ūiymdarda emdık taǧamdardy ūiymdastyru turaly» būiryǧyna säikes, paidalanuǧa rūqsat etılgen taǧamdardan üide daiyndalǧan tamaqty paidalanularyna bolady.
Auruhanada körsetıletın aqyly qyzmettıŋ preiskuranty körsetıletın qyzmetterge jūmsalatyn qarjynyŋ kölemımen bailanysty. Osyǧan qatysty qūjatty 2011 jylǧy 21 şıldede Astana qalasynyŋ densaulyq saqtau basqarmasy bastyǧynyŋ kelısıuımen stasionar bas därıgerı bekıtken bolatyn.
– Jaqynda ǧana balamyzben Astanadaǧy balalar jūqpaly aurudar auruhanasyna jatyp, emdelıp şyqtyq. Ärine, balam barǧandaǧydan äldeqaida jaqsaryp, densaulyǧy tüzelıp qaldy. Būl, söz joq, därıgerlerdıŋ arqasy. Tek, bıleiın degenım: sızderdıŋ stasionarlaryŋyzda balalarǧa arnalǧan oiyn bölmelerı, teledidar nelıkten qarastyrylmaǧan?
– Qazaqstan Respublikasy Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ 2010 jylǧy 20 tamyzdaǧy «Densaulyq saqtau nysandaryna qoiylatyn sanitariialyq-epidemiologiialyq talaptar» sanitariialyq erejesın bekıtu turaly №533 būiryǧyna säikes, jūqpaly aurular auruhanasynyŋ palatalarynda teledidar, t.b. tehnikalyq qūrylǧylar qoiuǧa rūqsat berılmeidı, ärine sondai-aq, nauqas balalar bır-bırımen qarym-qatynasqa tüspeulerı üşın olardyŋ ortaq orynda şoǧyrlanularyna da rūqsat etılmeidı.
– Men sızderdıŋ auruhanalaryŋyzdyŋ qabyldau–diagnostikalau bölımınde balammen stasionarlyq emdeude boldym. Sol kezde bızdıŋ jeke basymyzdyŋ gigienasyna qatysty mäsele boldy. Osy bölım mülde duşpen qamtamasyz etılmegen. Osynyŋ sebebı ne?
– Bızdıŋ stasionar tiptık negızde salynbaǧandyqtan äuel basta stasionardyŋ osy bölımınde duş qarastyrylmaǧan. Bıraq basqa bölımderdıŋ barlyǧynda keste boiynşa jūmys ısteitın jäne är boksta jeke-jeke duş bar.
Qazırgı uaqytta qalamyzda 250 oryndyq jaŋa tiptegı stasionar qūrylysy jürgızılude. Ol stasionardyŋ qūrylystyq jobasynda jeke bas tazalyǧyn qamtamasyz etuge qajettı barlyq jaǧdailar qarastyrylǧan.
– Astanadaǧy balalar jūqpaly aurular auruhanasynda UDZ, rentgen, zerthanalyq taldaular jasatu siiaqty qyzmetterdı syrttan kelıp aqyly türde paidalanuǧa bola ma?
– 2011 jylǧy 21 şıldede Astana qalasy Densaulyq saqtau basqarmasy bastyǧynyŋ kelısuımen Aqysyz medisinalyq kömektıŋ kepıldı şeŋberıne enbegen medisinalyq qyzmet preiskurantyn bekıttık. Osy qūjatqa säikes, bakteriologiialyq jäne klinika-diagnostikalyq zerthanalardyŋ tızımge engen türlerı men rentgen jäne UDZ, sondai-aq infeksionist därıgerlerdıŋ qyzmetı stasionar emdeuınen tys jügıngen balalarǧa aqyly türde körsetıledı.
– Jüsıpbek Qasymbekūly, aityŋyzşy, sızderde stasionar qyzmetkerlerı üi-jaimen qamtamasyz etıle me?
– Ökınışke qarai, qazırgı uaqytta bastarynda baspanasy joq qyzmetkerler sany öte köp. Olardyŋ barlyǧyn sözsız baspanamen qamtamasyz etu jaǧdaiy qarastyrylmaǧan. Alaida, üi alu kezegıne tūrǧyzyp, kezegı kelgende qamtamasyz etılıp otyrady. Bıraq bır jylda 1-2 pätermen qamtamasyz etıp otyru būl mäselenı şeşpeitını anyq. Sondyqtan, bolaşaqta mümkın osy mäselenı jıtı şeşu qarqyny artar dep ümıttenemız.
– Menıŋ balam gepatitpen auyryp, qalamyzdaǧy eresekterge arnalǧan jūqpaly aurular auruhanasyna joldandy. Sol sät menı «ol nelıkten balalar stasionaryna jıberılmedı eken?» degen oi mazalady. Osyǧan jauap bere alasyz ba?
– Ärine, bızdıŋ stasionar äuel basta qūrylǧan kezınde gepatit aurularyn emdeuge eseptelmegen. Ondai aurulardy emdeu üşın olar basqa jūqpaly aurulardan oqşau ornalasuy kerek, al eresekterge arnalǧan stasionarda olar üşın arnaiy bokstar qarastyrylǧan. Qūrylysy jürıp jatqan jaŋa auruhana ǧimaratynda gepatit aurularyn emdeitın balalarǧa arnalǧan arnaiy bölım bolady.
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY
