جاڭا قارقىنمەن ەكپىن العان بۇگىنگى قوعامنىڭ دامۋ دەڭگەيى كۇن ساناپ ءوسىپ كەلەدى. مۇنداي قوعام وزگەرىستەرگە جانە اشىق ديالوگ جۇرگىزۋگە دايىن مەملەكەتتىك اپپاراتپەن قاتار جۇرگەندە, كۇتتىرەتىن ءۇمىت تە از ەمەس. ەندەشە ماقسات پەن مىندەتتەر ازاماتتاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋعا جانە ولاردىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالۋى كەرەك.
ەلباسىنىڭ ساياسي ەرىك-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا, سونداي-اق سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ستراتەگيانى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى ەلىمىزدىڭ جەمقورلىققا قارسى ساياساتى دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە ءوتتى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋىنا ازاماتتاردىڭ ءوتىنىش-تىلەكتەرىن جەدەل ءارى ءتيىمدى قاراستىراتىن «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋدى مىندەتتەدى.
بۇگىنگى كۇنى قوعامدىق باقىلاۋدىڭ ءوسۋىن جانە الەمدىك دامۋ قارقىنىن ەسكەرە وتىرىپ, ازاماتتاردىڭ زاماناۋي تالاپتارىن قاناعاتتاندىراتىن مەملەكەتتىك باسقارۋ ادىستەرى جاڭارۋدا.
وزدەرىڭىزگە بەلگىلى, ەلوردامىزدا تۇرمىستىق جەمقورلىقتى جويۋ جانە ازاماتتارعا قولايلى جاعداي جاساۋعا باعىتتالعان «استانا – ادالدىق الاڭى» اتتى «بىرەگەي» جوبا قارقىندى قىزمەت اتقارۋدا. جوبا – قاراپايىم حالىق تاراپىنان كەڭ قولداۋعا يە بولدى. سونىمەن قاتار قوعام قايراتكەرلەرى مەن بەلسەندىلەر توبى ورتاق مۇددە ءۇشىن قارقىندى قىزمەت اتقارۋدا. ناتيجە دە از ەمەس.
ەلوردادا مەملەكەتتىك
ورگانداردىڭ قولجەتىمدىلىگىن جانە جوعارى ساپالى كەرى بايلانىس ورناتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.
قالامىزدىڭ «سارىارقا», «ەسىل» اۋداندارى اكىمدىكتەرىندە «Open space» فورماتىندا قىزمەت كورسەتەتىن فرونت كەڭسەلەرى جۇمىس ىستەيدى.
اكىمدىكتەر وpen space فورماتىندا ءتۇرلى قىزمەتتەردى «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا كورسەتەدى. تۇرعىندارعا جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعى, تۇرعىن ءۇي قورى, تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى, قازپوشتا جانە اۋدان اكىمدىگىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ساپالى كەڭەس بەرەدى. زالدا كىتاپحانا, بالالار بۇرىشى, كوفە-بار ورنالاستىرىلىپ كەلۋشىلەرگە ىڭعايلى جاعداي جاسالعان. سونىمەن قاتار ازاماتتاردى قابىلداۋ بولمەسى جابدىقتالعان.
سونداي-اق شاھار باسشىسى كەلەسى جىلدىڭ ءى توقسانىندا «الماتى» جانە «بايقوڭىر» اۋداندارىن اتالعان فورماتقا اۋىستىرۋدى تاپسىرعانىن اتاپ وتكەن ءجون.
12 جەلتوقساندا قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى ەلوردالىق دەپارتامەنتىنىڭ جاڭا عيماراتى مەن «ANTIKOR ORTALYGY» سەرۆيستىك ورتالىعى اشىلدى.
سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە اگەنتتىك توراعاسى اليك شپەكباەۆ, ەلوردا اكىمى التاي كولگىنوۆ, ديپلوماتيالىق كورپۋس, اقپاراتتىق ۇگىت-ناسيحات شتابىنىڭ وكىلدەرى, اۋدان اكىمدەرى, قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ باسشىلارى, ءماجىلىس دەپۋتاتتارى, «استانا-ادالدىق الاڭى» جوبا مەنەدجەرلەرى مەن ارنايى مونيتورينگتىك توپ جانە باق وكىلدەرى قاتىستى.
ورتالىقتىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا ازاماتتاردى قابىلداۋ بولمەسى, «استانا-ادالدىق الاڭى» جوبا كەڭسەسىنىڭ كابينەتى, ءباسپاسوز ورتالىعى, كاسىپكەرلەرگە ارنالعان كابينەت جانە بالالار بۇرىشى ورنالاستىرىلىپ6 «Open Space» فورماتىمەن جابدىقتالعان.
«ANTIKOR ORTALYGY» – بۇل قۇقىقتىق الاڭ. ازاماتتار جەدەل جانە قولايلى جاعدايدا بىلىكتى مامانداردان قىزىقتىرعان سۇراقتارىنا جاۋاپ الادى.
وتكەن جىلى «استانا – ادالدىق الاڭى» جوباسى ساۋلەت, قالا قۇرىلىسى جانە جەر قاتىناستارى ماسەلەلەرى بويىنشا ۇسىنىلاتىن قىزمەتتەردىڭ بيزنەس-پروتسەستەرىنە تالداۋ جاساعان بولاتىن.
جوبانىڭ ىقپالىمەن 1950 جىلدارى سالىنعان عيماراتتا جۇمىس جاساعان باسقارما ناۋرىز ايىندا «open space» فورماتىندا جابدىقتالعان جاڭا كەڭسەگە كوشىرىلدى.
سونىمەن قاتار مەديتسينالىق قۇجاتتاردى بۇرمالاۋمەن اينالىساتىن ادامداردىڭ زاڭسىز ارەكەتتەرىنە توسقاۋىل قويىلدى. قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىمەن بىرلەسىپ مەديتسينالىق قۇجاتتامانى تەكسەرۋدىڭ جاڭا قۇرالىن ەنگىزدى.
قالالىق ەمحانالار ۇسىناتىن «ۋاقىتشا ەڭبەككە جارامسىزدىق پاراعىنا» قۇجاتتىڭ ناقتىلىعىن تەكسەرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن QR-كود ەنگىزىلدى. اتالعان كود – SmartAstana ءموبيلدى قوسىمشاسىمەن QR-كودتى سكانەرلەۋ ارقىلى قۇجاتتى تەكسەرۋگە مۇمكىندىك بەردى. ءاربىر دارىگەر كابينەتىنىڭ ەسىگىندە QR-كودتارى بار تاقتايشالار ورنالاستىرىلدى. ەمدەلۋشىلەر سكانەرلەۋ ارقىلى ماماننىڭ جۇمىسىن باعالايدى. اتالعان باعاعا سايكەس دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى ءتيىستى شارالار قولدانادى.
جوبا اياسىندا جەمقورلىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا تاعى ءبىر مەكەمە قۇرىلدى. ماۋسىم ايىندا قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى نۇر-سۇلتان قالاسى اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ ەلىمىزدەگى العاشقى iQala قالالىق قىزمەتتەر ورتالىعىن اشتى.
مۇندا قالا تۇرعىندارىنا «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا ءتۇرلى قىزمەتتەر كورسەتىلەدى. بۇل ورتالىقتىڭ IQala دەپ اتالۋى ينتەللەكتۋالدىلىعىن بىلدىرەدى.
iQala – قالا بيلىگى مەن تۇرعىندارىنىڭ ارا-قاتىناسىنىڭ جاڭا فورماتى. اتقارۋشى ورگاندار مەن كوممۋنالدىق جانە مۋنيتسيپالدىق قىزمەتتەردىڭ, كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جانە قولداۋ ينستيتۋتتارىنىڭ قىزمەتتەرىن ءبىر جەرگە توعىستىرىپ, تۇرعىندارعا «ءبىر تەرەزە» نەگىزىندە قىزمەت كورسەتەدى.
ورتالىقتا 25 كومپانيا توپتاستىرىلىپ, بارلىعى 130 قىزمەت كورسەتىلەتىن بولادى. iQala جوباسىنىڭ اياسىندا ارنايى ينتەرنەت-پورتال جانە ءموبيلدى قوسىمشا جۇمىسىن باستاپ, ولاردىڭ كومەگىمەن قالا قىزمەتتەرىن online رەجيمدە الۋعا مۇمكىندىك تۋادى.
الەۋمەتتىك نىساندار مەن بيۋدجەتتى پايدالانۋ تيىمدىلىگىن باقىلاۋ ماقساتىندا «اشىق بيۋدجەتتىڭ ينتەراكتيۆتى كارتاسى» (publicbudget.kz) ازىرلەندى.
ازاماتتار كارتا ارقىلى قالالىق نىسانداردىڭ قۇرىلىسى جانە جوندەۋ جۇمىستارى ءۇشىن بولىنگەن بيۋدجەت قاراجاتى تۋرالى مالىمەتتى باقىلاي الادى. كەز كەلگەن ازامات تاۋلىگىنە 24 ساعات بويى انىقتالعان بۇزۋشىلىق تۋرالى حابارلاي الادى.
قوعامنىڭ ماڭىزدى ينستيتۋتى سانالاتىن وتباسىلىق قارىم-قاتىناستار دا ءبىزدىڭ نازاردان تىس قالعان جوق. ماسەلەن, كوپبالالى وتباسىلار نەمەسە جالعىزباستى انالاردى قولداۋ ماقساتىندا, ولاردى قىسقا مەرزىمدى كۋرستان وتكىزىپ, مامان اتانۋىنا جاعداي جاساۋ ءۇشىن اكىمدىكپەن «جانۇيا» ورتالىعى اشىلدى.
ورتالىق قالا تۇرعىندارىنا «ءبىر تەرەزە» قاعيداسى بويىنشا 70-تەن استام مەملەكەتتىك قىزمەت ءتۇرىن كورسەتەدى. جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي, بۇل جەردە تۇرعىندار اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋ, ءبىلىم الۋ, جۇمىسقا ورنالاسۋ, ءوز ءىسىن اشۋ, بالالاردى كەزەككە قويۋ, تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارىنا قاتىسۋ جانە ت. ب. سۇراقتارعا جاۋاپ الا الادى.
قازىرگى تاڭدا اگەنتتىكتىڭ باستاماسىمەن ادالدىق, ادىلدىك جانە پاراساتتىلىق قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا جۇمىستار اتقارىلۋدا. ناسيحات جۇمىستارى قوعام وكىلدەرىمەن بىرلەسىپ جۇرگىزىلەدى.
«ادالدىق الاڭى» جوباسى اياسىندا پاراساتتىلىقتى ناسيحاتتايتىن لەكتورلىق توپ جەتەكشىسى بولىپ ەلىمىزگە بەلگىلى ەتنوديزاينەر, «قۇرمەت» وردەنىنىڭ جانە «التىن ساپا» سىيلىعىنىڭ يەگەرى ىرزا تۇرسىنزادا تاعايىندالدى. ال ەلوردالىق دەپارتامەنت جانىنداعى شتاب جەتەكشىسى – قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, جازۋشى سادىبەك تۇگەل. جانە شتاب مۇشەلەرى قاتارىنا بەلگىلى ازاماتتار ەربول ىرگەباي, شىڭعىسحان قوجاحمەتوۆ, ەرنار جۇماتاەۆ, ەرىك جولجاقسىنوۆ, التىنشاش تابۋلدينا, ەۆگەني نەدەلسكي قابىلداندى.
اتالعان جاڭاشىلدىقتاردىڭ بارلىعى تۇرمىستىق جەمقورلىقتى جويىپ, ازاماتتارعا قولايلى جاعداي جاساۋمەن قاتار, ادالدىق, ادىلدىك, سەنىم قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتاۋعا ىقپال ەتەدى.
جاستاردىڭ بويىنداعى ادالدىق پەن ادىلدىك, سەنىم مەن قايىرىمدىلىق قۇندىلىقتارىن وياتىپ, ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا مەكتەپ وقۋشىلار اراسىندا «ادال ۇرپاق» جانە كوللەدج ستۋدەنتتەرى اراسىندا «سانالى ۇرپاق» جوبالىق كەڭسەسى جانە «پاراساتتىلىق ساعاتتارى» جۇيەلى جۇرگىزىلۋدە.
ادامدى تاربيەلەۋ – دەمەك ونىڭ ەرتەڭگى قۋانىشقا يە بولاتىن كەلەشەك جولىن تاربيەلەۋ. قالامىزداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىندا بولاشاق جاس مامانداردى پاراساتتىلىققا تاربيەلەيتىن «ادەپ» كەڭسەسى دە اشىلدى.
جوبا اياسىندا اتقارىلعان ناتيجەلى جۇمىستار بۇگىندە كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىعۋدا دەسەك ارتىق ايتپايمىز. بۇل – حالىقتىڭ قاجەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا جاسالعان جۇمىستار جوبا قىزمەتكەرلەرىنىڭ تىڭ يدەياسى, بەلسەندىلىگى جانە ءوزىمىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قوعامدى ىلگەرى دامىتۋعا قوسىپ جاتقان ۇلەسىنىڭ ارقاسى. ناقتى دالەل كەلتىرسەك: قاي سالادا بولماسىن اكىمشىلىك كەدەرگىلەر ايتارلىقتاي تومەندەدى. تۇرمىستىق سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ كورىنىستەرى ازايىپ, كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى جاقساردى. ادەپ نورمالارىن ساقتاۋ قاتاڭ باقىلانۋدا, اشىقتىق ەلەمەنتتەرى جوسپارلى تۇردە ەنگىزىلۋدە, ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەني دەڭگەيى كوتەرىلىپ, مەملەكەت پەن ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارى اراسىندا سىندارلى ديالوگ قۇرىلۋدا. دامىعان ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋعا بۇل ەڭسەلى جۇمىس ەكەنى داۋسىز.
تاعى ءبىر ەسكەرەرلىك جايت, تەحنولوگيا قارىشتاپ دامىعان زاماندا جۇمىس, قارىم-قاتىناستى سمارتفون مەن كومپيۋتەرسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. قازىر ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ ارقاسىندا بارلىعى اشىق ءارى قولجەتىمدى. بۇگىندە تسيفرلىق تەحنولوگيا كۇندەلىكتى ومىرمەن ەتەنە جاقىن بايلانىس ورناتتى. جوبا جۇمىستارى دا بۇل باعىتتا ودان ادا ەمەس. بارلىق ءىس-شارالار ونلاين-ترانسلياتسيالار ارقىلى الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالانادى. كەز كەلگەن مۇددەلى ازامات كەڭسەگە كەلىپ, باقىلاۋشى رەتىندە قاتىسىپ, قابىلدانعان شارالارعا باعا بەرە الادى.
بۇگىنگى تاڭدا نۇر-
سۇلتان – قازاقستانداعى يننوۆاتسيالار مەن تسيفرلاندىرۋدىڭ ۇلگىسى بولىپ تابىلادى, ال «استانا – ادالدىق الاڭى» جوباسى سەرۆيستىك مەملەكەتتى دامىتۋ جولىندا جاڭا باعىتتار ورناتۋعا جانە ازاماتتاردىڭ سەنىمىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى.
سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىنە قارسى ءىس-شارالار جالعاساتىن بولادى. الايدا ءوزىمىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قوعامدى بارىنشا قولايلى ءارى قاۋىپسىز ەتۋ – ارقايسىسىمىزدىڭ مىندەتىمىز. «كوپ جۇمىلسا – كۇش» دەمەكشى, ءبىز ازاماتتاردىڭ تاراپىنان كەلىپ تۇسكەن ۇسىنىس-تىلەكتەردى نازارعا الىپ, شەشۋ جولدارىن قاراستىرامىز.
جازيرا جىلقىشيەۆا,
قر سىبايلاس جەمقورلىققا
قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ
نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا
دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ
ءبىرىنشى ورىنباسارى
