دوڭىز جىلى نەسىمەن ەستە قالدى؟ 2019 جىلدىڭ ەڭ ايتۋلى وقيعاسى – ەل استاناسى اتاۋىنىڭ نۇر-سۇلتان بولىپ وزگەرۋى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا ەلوردامىزدىڭ اتاۋىن نۇر-سۇلتان دەپ وزگەرتۋگە ۇسىنىس جاسادى. سول كۇنى پارلامەنت باس قالانىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى زاڭدى ەكى وقىلىمدا ماقۇلدادى. بۇعان دەيىن 6-شاقىرىلىمداعى استانا قالالىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتتارى 46-كەزەكتەن تىس قۇرىلتاي وتكىزىپ, ۇسىنىستى ءبىراۋىزدان ماقۇلدادى. 23 ناۋرىزدا پرەزيدەنتتىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – استانا قالاسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – نۇر-سۇلتان دەپ قايتا اتاۋ» تۋرالى جارلىعى شىقتى. بۇل – تاريحتا قالاتىن كۇن.
نۇر-سۇلتان – الەم نازارىندا
16-17 مامىر كۇندەرى ەلوردادا «ىنتالاندىرۋشى ءوسىم: ادامدار, قالالار, ەكونوميكالار» دەگەن تاقىرىپپەن وتكەن XII استانا ەكونوميكالىق فورۋمىندا الەمدىك ەكونوميكا مەن ساياساتتىڭ, زاماناۋي يننوۆاتسيالار مەن ينۆەستيتسيالاردىڭ ەڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرى تالقىلاندى. بۇل باسقوسۋعا الەمدەگى 74 مەملەكەتتەن 5,5 مىڭعا جۋىق دەلەگات قاتىستى. 30 ەلدىڭ جۋرناليستەرى فورۋمنان اقپارات تاراتتى. ەكى كۇندە ۇزىن-ىرعاسى 50-دەن اسا سەسسيا مەن ءىس-شارا ءوتتى. بۇل – استانا ەكونوميكالىق فورۋمىنىڭ تاريحىنداعى رەكوردتىق كورسەتكىش.
29 مامىردا تاۋەلسىزدىك سارايىندا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ جوعارى ورگانى – جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ ءماجىلىسى ءوتىپ, 5 مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ۇيعارىمىمەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆقا
ەەو-نى قۇرۋعا قوسقان تاريحي ۇلەسى ءۇشىن جەەك-ءتىڭ قۇرمەتتى توراعاسى اتاعى بەرىلدى. 4 شىلدەدە استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىندا (احقو – AIFC) بيىل ەكىنشى رەت وتكىزىلگەن Astana Finance Days قارجىلىق كونفەرەنتسياسىندا وڭىرلىك جانە جاھاندىق قارجى نارىقتارىنداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەر اشىق تالقىلاندى. Astana Finance Days الەمدىك دەڭگەيدەگى ساياساتكەرلەرگە, قارجى ساراپشىلارىنا, بيزنەستىڭ, مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ جانە
عىلىمي قاۋىمداستىقتىڭ وكىلدەرىنە ەسىگىن ايقارا اشتى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ اعىلشىن قۇقىعى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن احقو-نىڭ سوتى مەن حالىقارالىق اربيتراجدىق ورتالىقتى رەسمي تۇردە اشتى. پرەزيدەنت عيماراتتاردىڭ اشىلۋى ەلىمىزدەگى ەكونوميكالىق جانە قارجىلىق رەفورمالاردىڭ ءبىر بولىگى بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.
14 شىلدەدە باس قالادا ترياتلوننان IRONMAN 70.3 ASTANA حالىقارالىق ءتۋرنيرى جالاۋىن جەلبىرەتتى. الەمدەگى 50 ەلدەن 1400-دەن اسا ادام قاتىسقان شارانى ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين مەن ەلوردا اكىمى التاي كولگىنوۆ اشتى. قالا باسشىسىنىڭ ءوزى 21 شاقىرىم قاشىقتىققا جۇگىرىپ, نۇرسۇلتاندىقتارعا بۇقارالىق سپورتتى ناسيحاتتاۋعا كەرەمەت ۇلگى بولدى. سونداي-اق بيىل باس قالادا حوككەيدەن, گرەپپلينگتەن, كيوكۋشينكاي كاراتەدەن, پارا پاۋەرليفتينگ, گرەك-ريم, ەركىن جانە ايەلدەر كۇرەسىنەن الەم چەمپيوناتتارى ءوتتى. ەۋروپا ليگاسىنىڭ توپتىق كەزەڭى شەڭبەرىندە «استانا» – «مانچەستەر يۋنايتەد» كوماندالارى اراسىنداعى ويىنعا 2 مىڭنان اسا شەتەلدىك جانكۇيەر جينالدى. بۇقارالىق-سپورتتىق شارالارعا 15 مىڭ شەتەل ءتۋريسى تارتىلىپ, قالا بيۋدجەتىنە 1,9 ملرد تەڭگە تىكەلەي تابىس ءتۇسىپتى.
9-12 قازاندا ەلوردادا بۇكىلالەمدىك تۋريزم ۇيىمىنىڭ (UNWTO) قالا ءتۋريزمى جونىندەگى VIII جاھاندىق ءسامميتى ءوتتى. وسى جيىندا قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ ءسوز سويلەپ, شەتەلدىك مەيماندارعا ءتۋريزمدى دامىتۋدىڭ ءۇش باعىتى, «اقىلدى» قالا جوباسى تۋرالى اڭگىمەلەدى. نۇر-سۇلتان اكىمدىگى مەن بۇۇ-نىڭ UNWTO تۋريستىك ۇيىمى ۇيىمداستىرعان جاھاندىق دەڭگەيدەگى فورۋمعا 80 مەملەكەتتەن 1600 دەلەگات كەلدى. سامميت اياسىندا ەلورداعا ات باسىن بۇرعان انكارا, يسلاماباد, تاللين, ۇلان-باتىر, تاشكەنت, سامارقاند, قازاننىڭ مەرلەرىمەن ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ماڭىزدى كەلىسىمدەر جاسالدى.
جاڭا اكىمگە جاڭا مىندەتتەر جۇكتەلدى
13 ماۋسىمدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قالالىق ءماسليحاتتىڭ كەزەكتەن تىس وتىرىسىنا قاتىسىپ, دەپۋتاتتارعا نۇر-سۇلتاننىڭ جاڭا اكىمى التاي كولگىنوۆتىڭ كانديداتۋراسىن ۇسىندى. دەپۋتاتتار پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسىن ءبىراۋىزدان قولدادى. پرەزيدەنت شاھار اكتيۆىمەن كەزدەسۋدە بۇرىنعى اكىم باقىت سۇلتانوۆتىڭ اتقارعان جۇمىسىنا جوعارى باعا بەرىپ, جاڭا اكىمنىڭ الدىندا ماڭىزدى مىندەتتەر قويدى. «نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى بولىپ التاي كولگىنوۆ تاعايىندالدى. ول – ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتى مەن بىلىكتىلىگى جوعارى جاس مامان. باتىس قازاقستان وبلىسىندا بىرنەشە جىل تابىستى ەڭبەك ەتىپ, جەرگىلىكتى حالىقتىڭ الدىندا زور بەدەلگە يە بولدى. ونىڭ ءبىلىمى مەن تاجىريبەسىن ەسكەرە وتىرىپ, نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى قىزمەتىنە تاعايىنداۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىم» دەدى مەملەكەت باسشىسى.
8 قازاندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلوردانى ودان ءارى دامىتۋ جونىندە جيىن وتكىزدى. باسقوسۋدا ەلوردامىزدىڭ سوڭعى جىلدارداعى جەتىستىكتەرىمەن قاتار, قالا تىرشىلىگىنە قاتىستى قوردالانىپ قالعان, شۇعىل شەشۋدى قاجەت ەتەتىن وزەكتى, وتكىر ماسەلەلەر ورتاعا سالىندى. التاي كولگىنوۆ پرەزيدەنتكە ءتور قالانىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى, ستراتەگيالىق جوسپارى, تۇرعىنداردى مازالايتىن نەگىزگى تۇيتكىلدى ماسەلەلەر جونىندە باياندادى. پرەزيدەنت قالا باسشىسىنا كوپتەگەن ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ناقتى تاپسىرمالار بەردى.
حالىق سوزىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا بەرگەن تاپسىرماسىنا وراي قالا باسشىلىعى بىرنەشە ومىرشەڭ جوبانى جۇزەگە اسىردى. ماسەلەن, بيىل ەكى اۋدان «اشىق اكىمدىك» قاعيداتىن ەنگىزدى, ءتورت اۋداندا «اشىق ەسىك كۇندەرىن» وتكىزدى. بۇل جۇمىس جۇيەلى تۇردە جالعاسادى. تۇڭعىش رەت جەر كوميسسياسى, ۇلەستىك قۇرىلىس بويىنشا ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا, بيزنەس-جوبالارعا گرانت بەرۋ جونىندەگى كوميسسيا جانە ت. ب. وتىرىستارى ونلاين-تارتىپپەن وتكىزىلىپ, الەۋمەتتىك جەلىلەردەن تىكەلەي كورسەتىلدى. سارىارقا اۋدانىندا «اشىق بيۋدجەت» قاناتقاقتى جوباسى ىسكە قوسىلىپ, وعان 100 ملن تەڭگە ءبولىندى. تۇرعىندار ءوز جوبالارىن ۇسىنىپ, جۇزەگە اسىرۋ جولدارىن دا وزدەرى تاڭدادى. بۇدان بولەك, «I-Qala», «IKomek» ورتالىقتارى, «استانا – ادالدىق الاڭى» جانە قالالىق اكسەلەراتور جوبالارى دا بيلىك پەن بۇقارانىڭ اراسىن جاقىنداتا ءتۇستى. قالالىق اكسەلەراتورعا 38 بەلسەندى تۇرعىن, 20 كومپانيا مەن ۇيىم قاتىستى. ولار پيك, سانيتارلىق تازالاۋ جانە قوعامدىق كولىك ماسەلەلەرىن تالقىلاپ قانا قويماي, كەيبىر ماسەلەلەردى تولىقتاي شەشۋ جولدارىن تاپتى.
بيىلعى جىلدىڭ تاعى ءبىر جاعىمدى وقيعاسى – «جانۇيا» وتباسى ينستيتۋتىن قولداۋ ورتالىعىنىڭ اشىلۋى. بۇل ورتالىقتا قازىر 12 مەملەكەتتىك ورگان 70-تەن اسا قىزمەت تۇرلەرىن حالىققا ۇسىنادى. 14,5 مىڭ سۇراق بويىنشا 7 مىڭ ادام ورتالىققا ارىزدانىپ, سونىڭ ىشىندە 11,4 مىڭىنا قۇزىرلى مەكەمەلەر كەڭەس بەرگەن. ال 3 مىڭنان اسا ادامنىڭ ماسەلەسى سول جەردە شەشىلگەن. ايتارلىعى, التاي سەيدىرۇلى 4 ايدا 600-گە جۋىق ادامدى قابىلدادى.
وزەكتى ماسەلەلەر شەشىمىن تاپتى
جىل بويى تۇرعىنداردىڭ كوپتەگەن تۇيتكىلدى ماسەلەلەرى شەشىلدى. اكىمدىكتىڭ باستاماسىمەن «نۇرلى جەر» باعدارلاماسىنا وزگەرىس ەنگىزىلىپ, ۇلتتىق قوردان بولىنەتىن قاراجاتتىڭ ءارتۇرلى باعىتتارعا (جەر ۋچاسكەسىن ساتىپ الۋ, ۇيلەردى بۇزۋ, جاڭا نىسان سالۋ, الدىن الا قارجى ءبولۋ
ت. ب.) جۇمسالۋى «ساقالدى» قۇرىلىستاردىڭ تامىرىنا «قان جۇگىرتۋگە» جول اشتى. ءسويتىپ ۇلەستىك قۇرىلىستاعى سالىنىپ بىتپەگەن ۇيلەردىڭ سانى 52-دەن 42-گە ازايدى. 2,5 مىڭ ۇلەسكەر زارىعىپ كۇتكەن باسپاناسىنا قول جەتكىزدى. جىل باسىنان بەرى ءساتتى جۇزەگە اسىرىلعان «نۇرلى ەرتىس» باعدارلاماسى اياسىندا نۇر-سۇلتاننان ەكىباستۇزعا 235 وتباسى (1303 ادام), «ەڭبەك» باعدارلاماسى ارقىلى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا 104 وتباسى (364 ادام) كوشىرىلدى.
تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە وراي ۇلكەن اينالما اۆتوكولىك جولىن تولىقتىراتىن تاس جول ۋچاسكەسىنىڭ 34 شاقىرىمى ىسكە قوسىلدى. جولدىڭ بۇل بولىگى تاۋلىگىنە 15 مىڭنان اسا (سونىڭ 20 پايىزى – اۋىر جۇك تيەلگەن اۆتوكولىكتەر) اۆتوكولىكتى وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
