ءوتىپ بارا جاتقان 2017 جىلى جەر-جاھاننىڭ ساياسي اسپانىندا جارق ەتە تۇسكەن جاڭعىرىقتى وقيعالار از بولعان جوق. مەزگىل بەلەستەرى الماسىپ جاتقان قازىرگى ۋاقىتتا سولاردىڭ اراسىنداعى ەستە مەيلىنشە ەرەكشە قالعان ەلەۋلىلەرىن اتاپ ءوتۋدىڭ وزىنە ءتان ونەگەسى بار. بۇل ءبىر جاعى وتكەن جىلدىڭ جادىمىزدا نەسىمەن ەستە قالعانىن پايىمداۋعا مۇرسات بەرەدى.
جىل كۇنتىزبەسى اقش-تىڭ جاڭا پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ قىزمەتكە كىرىسۋىنەن باستالدى. وسىعان ارنالعان يناۋگۋراتسيا 25 قاڭتاردا ءوتتى. ول 2016 جىلعى 8 قاراشا كۇنى وتكەن سايلاۋدا 276 تاڭداۋشىنىڭ داۋىسىنا يە بولعان ەدى. بىراق قارسىلاسى حيللاري كلينتوننىڭ جاقتاستارى بۇعان كەلىسە الماي, ەلدىڭ 150-دەن استام قالاسىندا نارازىلىق شەرۋىن وتكىزدى. امەريكاداعى بەلگىلى ءبىر كۇشتەر ءتىپتى ترامپتىڭ سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەنىن… رەسەيدەن دە كوردى. ال مامىر ايىندا فبر-دىڭ ديرەكتورلىعىنان قۋىلىپ كەتكەن روبەرت ميۋللەر ارنايى پروكۋرور بولىپ بەلگىلەنىپ, سايلاۋ كەزىندە ترامپ كومانداسى مەن ماسكەۋدىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بولعانىن زەرتتەپ كوردى. امەريكا باسپاسوزىندە ترامپتىڭ يمپيچمەنتى ماسەلەسى دە كوتەرىلدى. الايدا, اق ءۇيدىڭ جاڭا قوجايىنى تاسقايراقتاي تاباندى بولىپ شىقتى.
فرانتسيادا 7 مامىردا وتكەن پرەزيدەنت سايلاۋى بۇدان دا توسىن جاڭالىق اكەلدى. شىنى كەرەك, «العا!» قوزعالىسىنىڭ ليدەرى ەممانيۋەل ماكروننىڭ جەڭىسكە جەتۋىن ءباسپاسوز قۇرالدارى سوندىقتان دا «كيندەرسيۋرپريز» دەپ باعالادى. ول ەكىنشى تۋردا 66 پايىز داۋىس جيناپ, باستى قارسىلاسى, «ۇلتتىق مايدان» پارتياسىنىڭ كوشباسشىسى مارين لە پەننەن ايتارلىقتاي وزىپ كەتتى. وسىلايشا ناۋقاندى ساۋاتتى ۇيىمداستىرا بىلگەن 39 جاستاعى ەكس-بانكير باسەكەلەستەرىنىڭ ساتسىزدىكتەرىن جاقسى پايدالانىپ كەتتى.
يسپانيانىڭ كاتالونيا اۆتونوميالىق قاۋىمىندا 1 قازان كۇنى تاۋەلسىزدىك ءۇشىن وتكەن رەفەرەندۋم جارتى الەمدى شۋلاتتى. وعان قاتىسقانداردىڭ 90 پايىزدان استامى ايماقتىڭ ەگەمەندىگىن قولداپ داۋىس بەردى. رەفەرەندۋم قورىتىندىسى بويىنشا اۆتونوميا پرەزيدەنتى كارلەس پۋچدەمون «كاتالونيا وكىلدىگىنىڭ دەكلاراتسياسىنا» قول قويدى. بۇل قۇجات ايماقتىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريا ەتتى. بىراق مادريد رەفەرەندۋم قورىتىندىسىن زاڭسىز دەگەن شەشىم شىعاردى. وسىدان كەيىن پرەزيدەنتتىڭ وزىنە ەلدەن قاشىپ كەتۋگە تۋرا كەلدى. ول ەۋرووداق استاناسى – بريۋسسەلگە بارىپ, ساياسي باسپانا سۇرادى. وسى ەكى ارادا اۆتونوميا پارلامەنتى تاراپ, جاقىندا ونىڭ دا سايلاۋى بولىپ ءوتتى.
جىل ىشىندە كۇللى الەمنىڭ نازارىن وزىنە ايرىقشا اۋدارعان ەلدەردىڭ قاتارىنان كحدر دا تابىلدى. ول وسى كەزەڭدە بىرنەشە رەت يادرولىق سىناقتار جاساپ, جالعاننىڭ جارعاق قۇلاعىن جاستىققا تيگىزبەدى. قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا سولتۇستىك كورەيا قۋاتى 50-دەن 120 كيلوتونناعا دەيىن جەتەتىن سۋتەگى بومباسىنا جارىلىس جاسادى. تروتيلدىك ەكۆيۆالەنتى بويىنشا ول حيروسيماعا تاستالعان يادرولىق بومبادان شامامەن 8 ەسە كۇشتى شىقتى. سىناق الەمنىڭ ءارتۇرلى قيىرىندا ماگنيتۋداسى 5,7-6,4 بالل بولاتىن جەراستى دۇمپۋلەرىن تۋعىزدى.
سپورت الەمىندە دوپينگ جانجالى دا بۇرىن-سوڭدى بولماعان دارەجەگە جەتتى. ونىڭ كوش باسىندا تۇرعان رەسەي سپورتشىلارى 2018 جىلى وڭتۇستىك كورەيانىڭ پحيونچحان قالاسىندا وتەتىن قىسقى وليمپيالىق ويىندارعا جىبەرىلمەيتىن بولدى. بۇل جونىندەگى شەشىمدى حالىقارالىق وليمپيالىق كوميتەت كوميسسياسى 5 جەلتوقسان كۇنى وتكەن ماجىلىسىندە قابىلدادى. جوعارىداعى شەشىمگە سايكەس, رەسەي وليمپيالىق كوميتەتىنىڭ حوك-قا مۇشەلىگى ۋاقىتشا توقتاتىلدى. بۇل ەلدىڭ ويىنعا قاتىسا الاتىن «تازا» سپورتشىلارى حوك تۋى استىندا جارىس جولىنا شىعاتىن بولدى.
تامىزدىڭ سوڭى مەن قىركۇيەكتىڭ باسىندا ميانمانىڭ (بۇرىنعى بيرما) باتىس قاپتالىندا ۇكىمەت اسكەرلەرىنىڭ مۇسىلمانداردى قىرىپ تاستاۋى الەم جۇرتشىلىعىن ءدۇر سىلكىندىرگەن وقىس وقيعالاردىڭ ءبىرى بولدى. ول روحيندجالاردىڭ كەك قايتارۋ ءۇشىن 30 اسكەري نىسان مەن پوليتسيا ۋچاسكەلەرىنە شابۋىل جاساپ, 15 ادامدى ولتىرۋىنەن باستالدى. بۇعان ىلە جاۋاپ قايتارعان بيلىك بىردەن جۇزدەگەن روحيندجانى قاماۋعا الدى. ال 1 قىركۇيەك كۇنى وسى وپەراتسيا بارىسىندا شامامەن 400 سودىر مەن 17 بەيبىت تۇرعىننىڭ وققا ۇشقانىن مالىمدەدى.
اقپان ايىنىڭ ورتاسىندا استانادا وتكەن سيرياداعى جاعدايدى رەتتەۋگە ارنالعان كەلىسسوزدىڭ ەكىنشى راۋندىنىڭ قورىتىندىسىندا مونيتورينگتىك توپ قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ناۋرىزدىڭ ورتاسىنداعى ءۇشىنشى راۋندتا ۇستەل باسىنا جينالعان وكىلدەر سوعىس كەزىندە قولعا تۇسكەن تۇتقىنداردى بوساتۋ, قۇلاتىلعان ەسكەرتكىشتەردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە سيريانىڭ جاڭا كونستيتۋتسياسىنىڭ جوباسىن دايىنداۋ سياقتى ماسەلەلەردى تالقىلادى. ال 4-5 شىلدەدەگى كەلىسسوزدە سيريانىڭ ءال-كۇنەيترا, داراا, ءاس-سۋۆەيدا اۋداندارىندا وق اتۋدى توقتاتۋ تۋرالى كەلىسىمدەر جاسالىپ, دەسكالاتسيالىق ايماقتار قۇرىلعان. وسىنىڭ ناتيجەسىندە بۇل ەلدەگى قانتوگىس دەڭگەيى ءبىراز تومەندەدى.
تاعى ءبىر ماڭىزدى وقيعا – رەسەي اسكەري توبى سيريادان شىعارىلا باستايدى. وسى مالىمدەمەنى جەلتوقسان ايىندا ۆ. پۋتين سيريا جەرىندە جاسادى جانە سودىرلارمەن كۇرەس ناۋقانى تابىستى بولعانىن اتاپ ءوتتى.
اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ 6 جەلتوقسان كۇنى يەرۋساليم قالاسىن ءيزرايلدىڭ استاناسى دەپ اتاپ كورسەتتى دە, سول بويدا امەريكانىڭ تەل-اۆيۆتەگى ەلشىلىگىن وسىندا كوشىرىپ اكەلۋگە بۇيرىق بەردى. ترامپتىڭ بۇل مالىمدەمەسى الەم قاۋىمداستىعى اراسىندا دەمدە دۇرلىگىس تۋعىزىپ جىبەردى. پالەستينانىڭ حاماس توبىنىڭ باسشىلارى اراب الەمىن يزرايلگە قارسى ءۇشىنشى ينتيفاد, ياعني كوتەرىلىس جاساۋعا شاقىردى. ال جاقىندا بۇۇ-نىڭ باس اسسامبلەياسى يەرۋساليمدى ءيزرايلدىڭ استاناسى دەپ تانۋدىڭ زاڭسىز ەكەنىن ايعاقتاعان قارار قابىلدادى. بىراق سوعان قاراماستان, اقش-تىڭ بۇۇ جانىنداعى وكىلى ءوزىنىڭ ەلشىلىگىن اتالعان قالاعا اۋداراتىنىن مالىمدەدى.
قازاننىڭ 18-ءى مەن قازاننىڭ 5-ءى ارالىعىندا بەيجىڭدە قىتاي كومپارتياسىنىڭ بۇكىلقىتايلىق XIX سەزى قانات جايدى. سەزد دەلەگاتتارى پارتيا جارعىسىنا دا وزگەرىستەر ەنگىزدى. سونىڭ باستىسى تاعى بەس جىلعا پارتيا باسشىسى بولىپ سايلانعان سي ءتسزينپيننىڭ كوزى تىرىسىندە بۇرىنعى كوسەمدەر ماو تسزەدۋنمەن جانە دەن سياوپينمەن ءبىر قاتارعا تۇرىپ, وسى ماڭىزدى قۇجاتقا ەنگىزىلۋى بولدى.
قاراشانىڭ 5-ىندە ساۋد كورولى 11 حانزادا مەن ونداعان قازىرگى جانە بۇرىنعى مينيسترلەردى قاماۋعا الۋعا بۇيرىق بەردى. ولاردىڭ اراسىندا ءوزىنىڭ جيەنى, الەمدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ ءبىرى, Citigroup كومپانياسىنىڭ, 21st Century Fox جانە Disney كينوكومپانيالارىنىڭ, Twitter الەۋمەتتىك جەلىسىنىڭ جانە باسقا دا الەمدىك برەندتەردىڭ يەسى ءال-ۋاليد تە بار. بۇلاردىڭ ءبارى ەلدە جۇرگىزىلگەن جەمقورلىققا قارسى ناۋقاننىڭ قۇرباندارىنا اينالدى.
قاراشا ايىنىڭ ورتاسىندا زيمبابۆە ەلىندە ورىن العان اسكەري توڭكەرىس تە ەل قۇلاعىن ەلەڭدەتكەن ەرەسەن وقيعالاردىڭ قاتارىنان تابىلدى. ول 93 جاستاعى پرەزيدەنتى روبەرت مۋگابەنى تاقتان تايدىرۋ ءۇشىن جاسالدى. ەلدى 1980 جىلى تاۋەلسىزدىك العالى بەرى باسقارىپ كەلە جاتقان افريكانىڭ ەڭ باي, جازيرالى القابىن وسىنشاما جىلدىڭ ىشىندە تاقىرعا وتىرعىزىپ, حالىقتى ابدەن تيتىقتاتىپ ءبىتتى. اقىرى اسكەريلەر شىدامادى. بۇل سونىمەن بىرگە تاريحتاعى بىردە-ءبىر ادامنىڭ قانى توگىلمەگەن بەيبىت سيپاتتاعى اسكەري توڭكەرىس بولدى.
سەرىك ءپىرنازار
