رۋحانيات

كوبەلەك قاناتىنان شىققان دىبىس

ءوتىپ بارا جاتقان جىلى 30 جاسىندا قازاق پوەزياسى اسپانىندا جۇلدىزداي اعىپ وتكەن اسا كورنەكتى اقىن تولەگەن ايبەرگەنوۆتىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولدى. اقىننىڭ تويى ەل اۋماعىنان اسىپ, قاراقالپاقستاندا, ماسكەۋدە تويلاندى. تولەگەننىڭ قۇرداسى, ليريكا شەبەرى سابىرحان اسانوۆ ەسىمى, وكىنىشكە قاراي, ەلەنە قويمادى. ال بيىل الپىستىڭ اسقارىنا شىققان, جىرلارى قازىرگى جاس بۋىنعا ۇلگى ەسەنعالي راۋشانوۆتىڭ مەرەيتويى استانادان باستالىپ, ماڭعىستاۋدا قورىتىندىلاندى. العاشقى رەت وتكەن «رۋح» بايقاۋى ادەبي ومىردە جاڭالىق بولدى. بۇل بايقاۋدىڭ «پوەزيا: توپتاما ولەڭدەر» اتالىمىندا ىقىلاس وجايۇلىنىڭ اتى وزىپ كەلدى. استانادا جاستار اراسىندا ۇيىمداستىرىلعان بىرنەشە ءمۇشايرادا راۋان قابيدولدين توپ جاردى. ءبىز وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارى ولەڭ ولكەسىنە كەلگەن اقىندار مەن قازىرگى بۋىن اراسىنداعى ساباقتاستىق ءتىنىن ۇزبەي, بيىلعى مەرەيتوي يەلەرى مەن وسى جىلعى اقىندىق دودالار جەڭىمپازدارىنىڭ جىرلارىن جاريالاۋدى ءجون كوردىك.

تولەگەن ايبەرگەنوۆ

پەرزەنت جىرى

سەن مەنىڭ ماڭگىلىككە ولمەس اتىم,
اتىمدى اپ الىس جىلعا
جالعاساتىن.
اكەدە وسيەت بار ءومىر جايلى,
بالادا قاسيەت بار العا اساتىن.

سەن مەنىڭ ۇشار باسىم بيىكتەگەن,
جولىڭا تاپقانىمدى ءۇيىپ-توگەم.
سەن مەنىڭ دۇرسىلدەگەن جۇرەگىمسىڭ,
قاي نارسە سول جۇرەكتەن
سۇيىكتى ەكەن؟

سەن مەنى وسكەن سايىن ويلاندىرىپ,
زاڭدارىن تابيعاتتىڭ ويعا الدىرىپ.
ءبىر قادام باسقان سايىن ءوزىڭ مەنى,
باراسىڭ شەجىرەگە اينالدىرىپ…

سابىرحان اسانوۆ

جىل جاڭا, كەلە جاتقان
جىلىم جاڭا,
ارنالار وعان ءانىم, جىرىم جاڭا.
بۇل جىلدىڭ باسقا جىلدان ورنى بولەك,
بولسا دا جاڭا جىلدار بۇرىندا دا.

جىل جاڭا, كەلە جاتقان
جىلىم جاڭا,
ايتىلار وعان ويىم, سىرىم جاڭا.
بۇل كۇنى بايقاعانعا جاڭالىق بار,
ورماندى ويىمدا دا, قىرىمدا دا.

جىل جاڭا, كەلە جاتقان
جىلىم جاڭا,
شاشىلار وعان شۋاق, نۇرىم جاڭا.
تىپ-تىنىش ۇيقىم جاڭا,
كۇلكىم جاڭا,
تاپپايسىڭ ءبىر ەسكىنى ىرىمعا دا.

تاۋ جاڭا, باۋ دا جاڭا – ءبارى جاڭا,
اتقان تاڭ, باتقان كەشتىڭ
ءارى جاڭا.
توسىنەن جاڭا ارماندار ۇشىرادى,
قاشاننان سۇلىق جاتقان كارى دالا.
وسىنىڭ ءبارى – ءبارىن كورىپ تۇرعان,
كوڭىلىم ءارى بالا, ءارى دانا.

ەسەنعالي راۋشانوۆ

جاڭا جىلداعى ەسكى ولەڭ

كەرىم قىس. تايعاق دەمەي تابان
استىڭ,
كەلەدى الا قاشقىڭ, جاعالاسقىڭ.
اجەسى ارقالاعان اق بالاداي,
موينىندا ءبىر ۋىس قار قارا اعاشتىڭ.

تاعى دا تاۋدان اسىپ تاڭ كەلەدى,
تاڭ كەلىپ ساندەنەدى, بالدەنەدى.
ەسكى اندەي (قايىرماسى ەسىڭدە جوق),
جادىڭا سالعىسى كەپ الدەنەنى.

پانالاپ قۋ جاپىراقتى
تورعاي قوندى.
بۇل وعان قامقا سارى تونداي بولدى.
قىسسا دا توڭبايدى ەندى قىرىق
كۇن اياز,
(شىن باتىر ولگەن سوڭ دا
قورعايدى ەلدى).

جازعىرما قىس دەيتۇعىن
«كارى قۋدى»,
جۇتقانداي تازارماق بوپ
تاعى دا ۋدى,
مۇز شايناپ, قار تۇكىرىپ
قابارىپ تۇر,
كىم ايتتى وپ-وڭاي دەپ ارىلۋدى.

جاڭا جىل. جاڭا بۋىن. جاڭا ءداۋىر.
ءبىز عوي ول – جاڭارمايتىن
قارا باۋىر.
سونداي ءبىر كەر كەزەڭگە
كەلىپ تۇرمىن.
سىرتى ءبۇتىن, ال ءىشى الا داۋىل.
ءسىز شە؟

ىقىلاس وجايۇلى

         ولەڭ

«ايقاي سالىپ, الاسارتپا
شىندىقتى…»
(جۇمەكەن)
ايقاي مەن ۇرانداردان
تاماعى ىسكەن,
وبال دەپ… ويلامادى-اۋ,
ولەڭدى ەشكىم.
كوبىكتەن ءسوز قايناتقان سول ماڭايعا
مىرس ەتىپ, كۇلەمىن دە قويام ىشتەن.

اۋەزى اۋليەمەن بولعان تۋىس,
وي دەگەن – ول عارىشتان ۇشقان
سىبىس,
مىسالى, دۇنيەنى كوبەلەك تە
قارا ولەڭ…
سول كوبەلەك قاناتىنان
دىرىلدەپ دۇنيەگە شىققان دىبىس.

قيالدىڭ مۇنى سەزگەن زاڭعارلىعى,
ماڭدايدىڭ وسى ەمەس پە جانعاندىعى.
قارا ولەڭ… سول اۋەزدىڭ سوزگە
اينالىپ,
ءمولت ەتىپ قالامساپقا تامعان ءتۇرى.

تاڭعى شىق تىلىندەگى ماعىنانى,
سەزسەم عوي… سەنىم كەرەك وعان ءالى.
جورگەكتىڭ جۇپارىنداي
كۇنادان پاك,
جازا الماي… سول ولەڭدى كەلەم ءالى.

راۋان قابيدولدين

اسپاننان تۇسكەن مەنىڭ التىن وردام

ادامزات, ساناڭ – سارساڭ,
ويىڭ – الەك,
سويقانعا سالسا داعى مويىماپ ەك.
التى الاش اڭ-تاڭ قالىپ
قاراپ وتىر,
ابدىراپ قاراوتكەلدىڭ بويىنا كەپ.

جات جۇرتقا ەسىمى – ەرەك,
ەلەسى – ارمان,
ءدىن – دىڭگەك قاعىپ سەندە كەڭەسە العان.
اسپاننان تۇسكەن مەنىڭ
التىن وردام,
اللانىڭ ءوزى كوكتەن بەرە سالعان.

كورە الماي شاعىلىسىپ كوزىمە كۇن,
كەرەمەت كۇندەرىممەن كەزىگەمىن.
ەلوردا – ەركىندىكپەن ەگىز ۇعىم,
اپىر-اي, ازاتتىقتىڭ ءوزى مە ەدىڭ؟

قاناتىن قاعىپ-قاعىپ قومداسا ەلى,
سامۇرىق قۇستاي كورەم سوندا سەنى.
ەمىنىپ ەركىندىك دەپ ايتامىز-اۋ,
ەركىندىك – ەلورداسىز بولماس ەدى.

التى الاش – الەمدە جوق
مۇنداي حالىق,
كورگەن جوق كىرپىگىمە مۇڭ بايلانىپ.
استانا – ازات ەلدىڭ الداسپانى,
سۇيەمىن,
سۇيەم سەنى كۇنگە اينالىپ!

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button