ساياسات

ۋلانۋدان سوڭعى ۋ-شۋ

وتكەن اپتادا رەسەيلىك وپپوزيتسيا سەركەسى الەكسەي ناۆالنىيدىڭ ۋلانىپ قالعانى جونىندەگى اقپارات ءدۇيىم جۇرتتى ەلەڭ ەتكىزدى. تومسكىدەن ماسكەۋگە بارا جاتقان جولدا ول ءوزىن جايسىز سەزىنىپ, ۇشاقتى ومبى قالاسىنا شۇعىل قوندىرۋعا تۋرا كەلگەن. بۇرىن ەشقاشان دەنساۋلىعى سىر بەرمەگەن ساياساتكەردىڭ مۇنداي توسىن جاعدايعا ۇشىراعانىن ساياسي قاستاندىققا بالاعان ناۆالنىيدىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى كيرا يارمىش ناۆالنىي­دىڭ تومسك اۋەجايىندا ىشكەن تاڭعى شايىنا ۋ قوسىلعانىنا سەنىمدى. سونىمەن قاتار ول بىلتىر دا ناۆالنىيدى بىرەۋلەر ۋلاعانىن ەسكە سالدى.

44 جاستاعى الەكسەي ناۆالنىي – رەسەيدەگى ەڭ تانىمال وپپوزيتسيا­لىق ساياساتكەردىڭ ءبىرى. ول ماسكەۋ مەرى جانە رەسەي پرەزيدەنتى سايلاۋلارىنا تۇسپەك بولعان. بىراق بيلىك رۇقسات ەتپەگەن. تەك 2013 جىلى عانا ماسكەۋ مەرى ساي­لاۋىنا قاتىسۋ مۇمكىندىگىن العانمەن, جەڭە المادى. وسىدان كەيىن سايلاۋ دودالارىنان ۇنەمى شەتتەتىلىپ كەلەدى. قاماۋعا دا الىنىپ, تۇرمەدە دە وتىرعان. بىرنەشە رەت شابۋىلعا ۇشىراپ, كوزىنە زاقىم كەلگەن. ول رەسەي انتيكوررۋپتسيالىق قورىن قۇرىپ, ەلدەگى وليگارحتار مەن ساياسي ەليتانىڭ جاسىرىن بايلىعىن اشكەرەلەۋمەن اينالىسىپ كەلدى. ول ماسكەۋ جانە بۇكىل رەسەي حالقىن بىرنەشە رەت ميتينگىگە كوتەرگەن. ءىرى باسشىلار تۋرالى بىرنەشە فيلم جاريالاپ, ولاردىڭ كوررۋپتسيالىق جولمەن تابىلعان بايلىعىن اشكەرە قىلعان ول بۇل جولى كەلەسى ايدا وتەتىن جەرگىلىكتى سايلاۋ الدىندا وپپوزيتسيالىق ۇمىتكەرلەردى ۇيىمداستىرۋعا كومەكتەسۋ ءۇشىن سىبىرگە ساپار شەككەن. الايدا كۇتپەگەن جەردەن جانساقتاۋ بولىمىنەن ءبىر-اق شىقتى.
ەمحاناعا ەس-ءتۇسسىز حالدە تۇسكەن وپپوزيتسيونەردىڭ دەرتىن ومبىلىق دارىگەرلەر «جاعدايى تۇراقتى, بىراق ءحالى اۋىر» دەپ باعالادى. الدىن الا بولجامدار بو­يىنشا ناۆالنىي ءيىس تە, ءتۇس تە بولمايتىن «وكسيبۋتيرات ناتريادان» ۋلانعان. بىراق بۇل بولجام رەسمي تۇردە راستالعان جوق. ال ومبى دارىگەرلەرى بولسا ساياساتكەردىڭ دەنەسىنەن ەشقانداي ۋلى زات تابىلماعانىن مالىمدەپ, اعزاداعى زات الماسۋ بۇزىلعان دەپ ­دياگنوز قويدى. الايدا زات الماسۋىنىڭ بۇزىلۋىنا نە تۇرتكى بولعانى ايتىلمادى. بۇعان نارازىلىق تانىتقان ناۆالنىيدىڭ وتباسى مەن جاقتاستارى ونى شەتەلگە اپارىپ ەمدەتۋدى تالاپ ەتتى. دارىگەرلەر «ناۋقاس جولدى كوتەرمەيدى» دەگەندى جەلەۋ ەتىپ, بۇل تالاپتان باس تارتتى. وسىدان كەيىن ناۆالنىيدىڭ ايەلى كۇيەۋى جاتقان ومبىداعى №1 اۋرۋحاناعا سەنبەيتىنىن ايتىپ, دارىگەرلەر ناۆالنىيدى ەۋروپادا ەمدەۋگە رۇقسات بەرمەي وتىرۋىنداعى باستى سەبەپ ونىڭ اعزاسىنداعى حيميالىق زاتتىڭ جوعالىپ كەتكەنىن كۇتىپ وتىر دەپ مالىمدەمە جاسادى.
وسى جاعدايعا بايلانىستى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ كرەملگە نەمەسە دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيستر­لىگىنە ناۆالنىيدى شەتەلدىك ەمحاناعا جەتكىزۋدى جەڭىلدەتۋ تۋرالى ءوتىنىش تۇسسە, بيلىك ونى تەز ارادا قاراستىراتىنىن ايتتى.
ساياساتكەردىڭ جاعدايى ەۋروپا ەلدەرىنىڭ باسشىلارىن, حالىقارالىق ۇيىم­داردىڭ, اقش-تىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارىن دا بەيجاي قالدىرعان جوق. گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل مەن فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون ساياساتكەرگە مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى بولسا ناۆالنىي­دى الدەكىمدەردىڭ ۋلاعانى راستالسا, تاراپتاردى تولىق تەرگەۋ جۇرگىزۋگە شاقىردى. اقش-تىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەڭەسشىسى روبەرت «رەسەي بيلىگىنىڭ وسى وقيعاعا قاتىسى بار بولسا, بۇل اقش پەن رەسەيدىڭ الداعى قارىم-قاتىناسىنا اسەر ەتۋى مۇمكىن» ەكەنىن ەسكەرتتى.
كوپ وتپەي, ياعني 22 تامىز كۇنى ءالى ەسىن جيماعان ساياساتكەردى گەرمانيادان ارناۋلى كەلگەن ۇشاق بەرلينگە الىپ كەتتى. 24 تامىز كۇنى بەرليندەگى «شاريتە» كلينيكاسىنىڭ دارىگەرلەرى الەكسەي ناۆالنىي «ينگيبيتور حولينەستەراز» توبىنا جاتاتىن ۋلى زاتتان ۋلانعان» دەپ مالىمدەدى. نەمىس دارىگەرلەرىنىڭ حابارلاماسىندا «تاۋەلسىز زەرتحانالاردا جۇرگىزىلگەن تالداۋلاردا ناۆالنىيدىڭ اعزاسىنان حولينەستەراز بىرنەشە رەت تابىلعانى» اشىپ ايتىلدى. ينگيبيتور حولينەستەراز – اتسەتيلحولينەستەراز فەرمەنتتەرىنىڭ جۇمىسىن باياۋلاتاتىن حيميالىق زات. بۇل زات ادام اعزاسىنا تۇسسە جۇيكە جۇيەسىنىڭ, ميدىڭ جۇمىسىنا كەرى اسەر ەتەدى. بۇل توپقا «نوۆيچوك» ۋى دا كىرەدى, 2018 جىلى سەرگەي سكريپال مەن قىزى يۋليا سكريپال دا ءدال وسى زاتتان ۋلانعان بولاتىن. وسىدان كەيىن گەرمانيا پوليتسياسى الەكسەي ناۆالنىي جاتقان اۋرۋحانانىڭ كۇزەتىن كۇشەيتتى. گەرمانيا ­كانتسلەرى انگەلا مەركەل جانە ­سىرتقى ىستەر ­مينيسترى حايكو مااس بولسا دۇيسەنبى كۇنى رەسەي بيلىگىن وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر الەكسەي ناۆالنىيعا ۋ بەرگەندەردى تاۋىپ, جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا شاقىردى.
اقش تا گەرمانيا دارىگەرلەرى تاراتقان مالىمدەمەگە الاڭداپ وتىرعانىن جەتكىزدى. ەگەر حابارلاما راستالسا, اقش وقيعانى جان-جاقتى زەرتتەۋگە شاقىرعان ەۋرووداقتىڭ ۇسىنىسىن قولداپ, زەرتتەۋگە اتسالىسۋعا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى. ءتىپتى ناۆالنىيعا بايلانىستى رەسەيگە سانكتسيا سالۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەونىڭ 25 تامىزدا «ناۆالنىيدىڭ وتباسى جانە رەسەي حالقى جان-جاقتى جانە اشىق زەرتتەۋ جۇرگىزىپ, قاتىسى بار ادامداردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا لايىق. ءبىز الەكسەي ناۆالنىي وتباسىمەن بىرگەمىز جانە ول تولىق جازىلىپ شىعادى دەپ ۇمىتتەنەمىز» دەپ مالىمدەمە جاسادى. الايدا كرەمل ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ الەكسەي ناۆالنىي­دىڭ جاعدايىنا بايلانىستى ءىس قوزعاۋعا ازىرگە نەگىز جوق دەدى.
گەرمانيالىق دارىگەرلەردىڭ سوزىنشە, ناۆالنىي ءالى دە جانساقتاۋ بولىمىندە ەس-ءتۇسسىز جاتىر, دەگەنمەن ومىرىنە قاۋىپ جوق. «دياگنوزعا ساي, ناۋقاسقا انتيدوت اتروپين بەرىلەدى. دەرتتىڭ قالاي اسەر ەتەتىنى بەلگىسىز, جۇيكە جۇيەسىنە ۇزاق ۋاقىت اسەر ەتۋى دە مۇمكىن» دەيدى دارىگەرلەر.
قىسقاسى, باتىس ەلدەرى الەكسەي ناۆالنىيدىڭ ۋلانۋىنا رەسەي بيلىگى كىنالى دەپ اشىپ ايتپاعانمەن, بارلىعىنىڭ كوكەيىندە سونداي ءبىر كۇماننىڭ بار ەكەنى انىق. الايدا ناقتى دالەل جوق بولعاندىقتان, ەندىگى قادام بەيمالىم.

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button