پرەزيدەنتتىڭ حالىققا جولداعان جولداۋىندا قوعاممەن اشىق بايلانىس ورناتۋ, حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋ ماسەلەسى, ەكونوميكالىق-الەۋمەتتىك باعىت-باعدارى ايتىلدى. «مىقتى مەملەكەت بولۋ ءۇشىن ساياسيمەن بىرگە ەكونوميكالىق وزگەرىستەر قاتار ءجۇرۋى كەرەك» دەدى مەملەكەت باسشىسى. سونداي-اق قاسىم-جومارت توقاەۆ ءتيىستى مەكەمەلەرگە ناقتى تاپسىرمالار مەن مىندەتتەر جۇكتەدى. باستىسى جولداۋدا ايتىلعان باستامالاردىڭ ىسكە اسۋ مەرزىمى دە ايتىلدى.
ەل پرەزيدەنتى اۋەلى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتۋ جولىندا جاسالىپ جاتقان بىرقاتار شارالارعا توقتالدى. حالىققا زەينەتاقى جيناعىنىڭ ءبىر بولىگىن پايدالانۋ مۇمكىندىگى بەرىلدى. ناتيجەسىندە ميلليونعا جۋىق ادام وسى جوبانىڭ يگىلىگىن كوردى.
«نەبارى ءبىر جارىم جىلدىڭ ىشىندە كوپتەگەن وزگەرىس جاسالدى. وعان بارشاڭىز كۋا بولدىڭىزدار, رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بەلسەندى تۇردە جۇمىس ىستەدىڭىزدەر.قولعا العان شارالار ناتيجەسىندە بيلىك تارماقتارى اراسىندا ءتيىمدى تەپە-تەڭدىك ورنادى. باسقارۋ جۇيەسى ىقپالدى پارلامەنتى بار پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكا ۇلگىسىنە كوشتى. ەلىمىزدە «كۇشتى پرەزيدەنت – ىقپالدى پارلامەنت – ەسەپ بەرەتىن ۇكىمەت» تۇجىرىمداماسى بارىنشا ورنىقتى. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قاعيداتىن ناقتى ىسكە اسىرۋىمىز قاجەت, – دەدى جولداۋدا قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قازىر الەمدە گەوساياسي احۋال ۋشىعىپ تۇرعانىن ايتتى. سوعان قاراماستان, ەل ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى بويىنشا كورسەتكىشتەر ءوستى دەپ اتاپ ءوتتى پرەزيدەنت.
بىلتىر قازاقستاننىڭ ىشكى جالپى ءونىمى 104 تريلليون تەڭگە بولدى. ەلىمىزگە 28 ميلليارد دوللار تىكەلەي شەتەل ينۆەستيتسياسى تارتىلدى. بۇل – رەكوردتىق كورسەتكىش. سىرتقى ساۋدا-ساتتىق بۇرىن بولماعان دەڭگەيگە, ياعني 136 ميلليارد دوللارعا جەتتى. ونىڭ 84 ميللياردى – ەكسپورت. سىرتقى قورىمىز 100 ميلليارد دوللارعا جۋىقتادى.
«بۇل, ەڭ الدىمەن, ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعىمىزدىڭ اسا ماڭىزدى كەپىلى ەكەنى ءسوزسىز» – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
جولداۋدا بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى دە ايتىلدى. پرەزيدەنت كامەلەتكە تولماعاندارعا جاسالعان زورلىق-زومبىلىقتىڭ كەز-كەلگەن تۇرىنە قاتىستى جازانى كۇشەيتۋدى تالاپ ەتتى.
قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرى وسەتىنىن دە تىلگە تيەك ەتتى. 2024 جىلدان باستاپ ول 85 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە بەكىتىلدى.
«ءبىز بۇعان دەيىن ۋادە بەرگەنىمىزدەي, ۇكىمەت ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىن بىرتىندەپ وسىرە بەرەدى.ازاماتتاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋ ءۇشىن 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى مولشەرىن 85 مىڭ تەڭگەگە كوتەرۋدى تاپسىرامىن. وسىلايشا, ءبىز ەڭبەكاقىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرىن ءۇش جىل ىشىندە ەكى ەسە كوبەيتتىك, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
بۇل شارا 1 ميلليون 800 مىڭ ادامنىڭ, ونىڭ ىشىندە بيۋدجەت سالاسىندا ەڭبەك ەتەتىن 350 مىڭ ازاماتتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
جولداۋ بارىسىندا پرەزيدەنتىمىز ۇلتتىڭ جاڭا ساپاسىن قالىپتاستىرۋ اسا ماڭىزدى مىندەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل ءبىرىنشى كەزەكتە جاستارعا باعىتتالىپ وتىرعانى راس. ونىڭ دالەلى – «كەلەشەك» اتتى بىرىڭعاي ەرىكتى جيناقتاۋ جۇيەسىنىڭ ەنگىزىلۋى.
«ەلىمىزدەگى دەموگرافيالىق ءوسىم بىلىمگە دەگەن سۇرانىستى ارتتىرادى. مەملەكەتتىڭ ءبىلىم سالاسىنا قاتىستى جۇمىسىندا تۇتاستىق, ياعني جۇيە جوق. ءتىپتى, ءوزارا بايلانىس جوق دەۋگە بولادى. سوندىقتان بەس جاستان اسقان بالالارعا ارنالعان «كەلەشەك» اتتى بىرىڭعاي ەرىكتى جيناقتاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدى تاپسىرامىن.بۇل باعدارلامادا مەملەكەت تاراپىنان ۇسىنىلاتىن باستاپقى ءبىلىم بەرۋ كاپيتالى, جىل سايىنعى مەملەكەتتىك سىياقى جانە ينۆەستيتسيالىق تابىس قاراستىرىلۋعا ءتيىس. وسى جيناق پەن «ۇلتتىق قور – بالالارعا» جوباسىنىڭ قاراجاتى قوسىلعاندا جاس ۇرپاقتىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىنا مۇمكىندىك تۋادى, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ەلىمىزدە اەس سالىنا ما الدە سالىنباي ما؟ بۇل ساۋال وتە ءجيى قويىلادى. ال قوعام بولسا, ەكىۇشتى پىكىردە. قاسىم-جومارت توقاەۆ اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ ماسەلەسىن دە نازاردان تىس قالدىرعان جوق. وسى ماڭىزدى ماسەلەگە پرەزيدەنت جولداۋ بارىسىندا نۇكتە قويعان بولاتىن. نىساندى تۇرعىزۋ نە تۇرعىزباۋدى حالىق رەفەرەندۋم ارقىلى شەشەدى. ال ونىڭ ۋاقىتى ازىرگە بەلگىسىز. وسى ارەكەتتىڭ ءوزى ءار ازاماتىمىزدىڭ داۋىسىنىڭ ماڭىزدىلىعىنىڭ دالەلى ەمەس پە؟ ويتكەنى نەگىزگى بيلىك حالىقتا, ياعني ءسىز بەن بىزدە.
«رەتتەلەتىن ساتىپ الۋ كەزىندەگى ءوز تاۋارلارىمىزدىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ جانە وفتەيك جۇيەسىن تولىق ىسكە قوسۋ قاجەت. ەلىمىزدەگى ءونىم وندىرۋشىلەرمەن جاسالاتىن وفتەيك كەلىسىم-شارتتاردىڭ ۇلەسىن كەمىندە 10 پايىزعا جەتكىزۋ كەرەك. بۇل – جىل سايىن 2 تريلليون تەڭگە دەگەن ءسوز. مەن بىلتىر قولدانىستاعى جۇيەنىڭ بىتپەيتىن داۋ-داماي, جۇمىستىڭ ۇزاق مەرزىم, اشىق ەمەستىگى سياقتى تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن جاڭا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدى تاپسىردىم. ۇكىمەت جاڭا زاڭ جوباسىن ازىرلەدى. بۇل قۇجات بيۋدجەت قارجىسىن ۇنەمدەپ ءارى ەسەپ بەرە وتىرىپ جۇمساۋعا سەپتىگىن تيگىزۋى كەرەك, – دەدى پرەزيدەنت.
ءبىر جاعىنان جاڭا جۇيە ەلىمىزدىڭ كاسىپكەرلەرىنە ودان ءارى قولداۋ كورسەتىلۋىن جانە ەڭ باستىسى, قوردالانعان ماسەلەلەردىڭ بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرۋ ارقىلى شۇعىل شەشىلۋىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس.
«ساتىپ الۋ ۇدەرىسى وڭتايلانىپ, قىسقارتىلادى, «باعا ەمەس, ساپا» قاعيداتىنا باسىمدىق بەرىلەدى, ياعني, دەمپينگكە ءتيىمدى توسقاۋىل قويىلادى جانە ۇدەرىستەر تولىق اۆتوماتتاندىرىلادى. مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەسىنە العاش رەت «باسىنان باقايشاعىنا دەيىن» جاساۋ ءتاسىلى ەنگىزىلەدى.جۇمىستىڭ اشىق بولۋىن ارىز-شاعىمداردى قاراۋدىڭ جاڭا ءتاسىلىن قولدانۋ جانە قوعامدىق مونيتورينگ ينستيتۋتىن ەنگىزۋ ارقىلى قامتاماسىز ەتكەن ءجون.سونىڭ ناتيجەسىندە الداعى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە رەتتەلەتىن ساتىپ الۋ سالاسىنداعى جەرگىلىكتى ونىمدەر مەن قىزمەتتەردىڭ ۇلەسى كەمىندە 60 پايىزعا جەتۋگە ءتيىس, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
پرەزيدەنت نارىقتا بەلسەندى جۇمىس ىستەپ جاتقان تابىستى ورتا كاسىپورىندارعا قولداۋ كورسەتۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. مەملەكەت باسشىسى مۇنداي كاسىپورىنداردىڭ ارقايسىسىنا قاتىستى ناقتى جوسپار ازىرلەنەتىنىن جەتكىزدى.
ءبىر ەرەكشە اتاپ وتەرلىگى, قاسىم-جومارت كەمەلۇلى جولداۋدا ايتىلعان ەكونوميكالىق ەانە الەۋمەتتىك رەفورمالار 3 جىلدىڭ ىشىندە ورىندالۋى ءتيىس دەدى. ال اسا كۇردەلى مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ناقتى مەرزىم بەكىتىلەدى.
مەنىڭ ويىمشا, دەموكراتيالىق قوعام قالىپتاستىرۋدا قازىرگى تاڭدا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان رەفورمالار الداعى ۋاقىتتا جەمىسىن بەرەدى. باستامانىڭ ناتيجەلى بولۋى – بارلىعىمىزعا تىكەلەي بايلانىستى. ونىڭ ىشىندە ۇكىمەت مۇشەلەرى, پارلامەنتتىڭ جانە قوعامداعى ءار ازاماتقا بايلانىستى دەپ ويلايمىن.
ءبىز, ءبىر ەل بولىپ تەك كورسەتكىشتەردى عانا ەمەس, سانامىزدى دا وزگەرتۋىمىز كەرەك. سوندىقتان بۇعان ءسىز بەن ءبىز بولىپ, ات سالىسۋىمىز قاجەت.
«الدىمەن ويىڭدى تۇزە, ول سوزگە اينالادى. ءسوزىڭدى تۇزە, ول ىسكە اينالادى. ءىسىڭدى تۇزە, ول ادەتكە اينالادى. سودان كەيىن ادەتىڭدى تۇزە, ول مىنەزگە اينالادى. ال مىنەز – سەنىڭ تاعدىرىڭ» – دەپ شاكارىم قۇدايبەردىۇلى ءوز زامانىندا ايتىپ كەتكەندەي, بۇل ويلى ادام ءۇشىن وزگەرۋدىڭ دايىن فورمۋلاسى.
وزگەرىستى وزىمىزدەن باستايىق. بارلىعى ءسىز بەن ءبىزدىڭ قولىمىزدا.
«AMANAT» پارتياسى اتىنان
استانا قالاسىنىڭ ءماسليحاتىنىڭ
VIII سايلانىمىنىڭ دەپۋتاتى
بەكزات جولجاقسىنوۆ
