21-22 مامىر كۇندەرى VIII استانا ەكونوميكالىق فورۋمى وتەدى. القالى باسقوسۋعا 90 مەملەكەتتەن ءۇش مىڭنان استام ادام قاتىسپاق. ايگىلى امەريكالىق بيزنەسمەن, ساياساتكەر, «Forbes» ىسكەرلىك اپتالىعىنىڭ باس رەداكتورى ستيۆ فوربس اتالمىش فورۋمعا قاتىسۋعا نيەت ءبىلدىرىپتى. سونداي-اق, جيىنعا قاتىسۋشىلار اراسىندا بەلگىلى ساياساتكەرلەر, بىرقاتار ەلدەردىڭ مەملەكەت جانە ۇكىمەت باسشىلارى, ءىرى قارجىلىق دامۋ ينستيتۋتتارى مەن ترانسۇلتتىق كومپانيالاردىڭ جەتەكشىلەرى بار.
بيىلعى فورۋم تاقىرىبى – «ينفراقۇرىلىم – ەكونوميكانىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ درايۆەرى». ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىنە كەلگەن ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى اسەت ەرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا, بۇل تاقىرىپ بەكەردەن-بەكەر تاڭدالماعان. ەلباسىنىڭ «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىندا ينفراقۇرىلىمنىڭ دامۋىنا ۇلكەن ءمان بەرىلگەن. قىتاي سەكىلدى ءىرى مەملەكەتتەر دە ينفراقۇرىلىم – ەكونوميكانىڭ كۇرەتامىرى ەكەنىنە كوز جەتكىزگەن.
«McKinsey» كومپانياسىنىڭ ەسەپتەۋىنشە, قازاقستان 2050 جىلعا قاراي الەمدىك ەكونوميكانىڭ وڭىرلىك بەلسەندىلىگىنىڭ ورتالىعىنا اينالادى. بۇعان باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي كۇرە جولىنىڭ قۇرىلىسى وڭ ىقپالىن تيگىزبەي قويمايدى. قازىردىڭ وزىندە بۇل جوبانىڭ ارقاسىندا مىڭداعان ادام جۇمىسپەن قامتىلدى. ال, قۇرىلىس اياقتالعان سوڭ جول بويىندا ءتيىستى ينفراقۇرىلىم قۇرىلىپ, ونىڭ يگىلىگىن كورەتىن حالىقتىڭ سانى مولايادى. اسىرەسە, ەلىمىزدىڭ عانا ەمەس, وزگە مەملەكەتتەردىڭ بيزنەسمەندەرى كول-كوسىر پايداعا كەنەلەدى. اتاپ ايتساق, قيىر شىعىستان تەڭىز ءدالىزى ارقىلى تاۋار تاسىمالداۋعا 45 تاۋلىك كەتسە, تەمىر جول ارقىلى 15 تاۋلىك جۇمسالادى. ال, باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي كۇرە جولى بۇل مەرزىمدى 10 تاۋلىككە دەيىن ازايتادى. ءتىپتى, قىتاي – ورتالىق ازيا جانە قىتاي – رەسەي ۋچاسكەلەرى ارقىلى تاۋار تاسىمالداۋعا بۇدان دا از ۋاقىت كەتەدى» دەيدى اسەت ەرعاليەۆ.
ونىڭ سوزىنە سۇيەنسەك, فورۋمدا بىرنەشە سەسسيا ناقتى وسىعان – «ۇلى جىبەك جولىن جاڭعىرتۋ» تاقىرىبىنا ارنالىپ, وندا ءوزارا ءتيىمدى ساۋدا-ەكونوميكا ىنتىماقتاستىعىن دامىتۋ جولدارى مەن شارۋاشىلىق الەۋەتتى كوتەرۋ ماسەلەلەرى تالقىلانباق. بۇعان قوسا استانانى 2030 جىلعا دەيىنگى دامىتۋ جوسپارىنىڭ تۇساۋى كەسىلمەك. «Invest ءىn Kazakhstan» اتالاتىن ينۆەستيتسيالىق فورۋمدا شەتەلدىك ىسكەرلەر توبىنا قازاقستاننىڭ ينۆەستيتسيالىق كليماتى مەن ىنتالاندىرۋدىڭ جاڭا پاكەتى تانىستىرىلىپ, سپيكەرلەر قازاقستاننىڭ يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋىنا تىكەلەي شەتەلدىك قارجى اعىنىن تارتۋ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرادى.
بيىلعى فورۋمنىڭ ءبىر جاڭالىعى – «جاسىل ەكونوميكا» پرينتسيپتەرى نەگىزىندە وتكىزىلۋى جانە «اقىلدى» ناۆيگاتسيانىڭ قولدانىلۋى. مۇنى ءا.ەرعاليەۆ بىلاي تۇسىندىرەدى: «استانادا ەكى جىلدان كەيىن «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسى وتەتىنى بەلگىلى. بۇكىل الەمدە «جاسىل ەكونوميكاعا» ۇلكەن ءمان بەرىلۋدە. ارينە, ءبىز دە ودان قالىسپاۋدى ۇيعاردىق. سول ماقساتتا فورۋمدا تاراتىلاتىن قالام, بلوكنوت سىندى ماتەريالداردىڭ كوپشىلىگىن قايتا وڭدەلگەن ونىمدەردەن جاساتتىق. ال, «اقىلدى» ناۆيگاتسياعا كەلسەك, جۋىق ارادا شىعاتىن موبيلدىك قوسىمشانىڭ كومەگىمەن فورۋم قاتىسۋشىلارى تاۋەلسىزدىك سارايى عيماراتىندا اداسپايدى. سونداي-اق, استانا قالاسىندا باراتىن جەردى وڭاي تاۋىپ الاتىن بولادى. اتاپ ايتساق, ولارعا ءار سەسسيانىڭ باستالۋ ۋاقىتى تۋرالى حابارلاما جىبەرىلەدى». جالپى, ەكى كۇندىك فورۋم بارىسىندا 30 سەسسيا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ولاردا الەمدىك ەكونوميكانىڭ بولاشاعىنا قاتىستى, مۇناي باعاسىنىڭ تۇسۋىنە بايلانىستى تۋىندايتىن قاۋىپ-قاتەرلەر سىندى كوپتەگەن ماسەلەلەر ورتاعا سالىنباق.
امانعالي قالجانوۆ
