Астанадағы Тәуелсіздік сарайында Қазақстан мен Ресей өңіраралық ынтымақтастығы XIII форумы өтті. Алқалы жиын аясында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путинмен кездесті.
Басқосуда екі ел басшылары кең ауқымды мәселелерді, соның ішінде ынтымақтастықты дамытудың басты бағыттарын талқылады.
Бұдан бөлек, әлемдік және өңірлік күн тәртібіндегі өзекті жайттар да қарастырылды.
Қазақстан мен Ресей мемлекеттік органдарының, квазимемлекеттік сектор мен іскерлік ортаның 1300-ден астам өкілі қатысқан Қазақстан мен Ресей өңіраралық ынтымақтастығы форумында инвестиция және сауда-экономика саласындағы екіжақты ынтымақтастық аясын кеңейту жолдары қаралды. Қазақстан Президенті өз сөзінде Ресей Федерациясы еліміздің стратегиялық одақтасы және маңызды сауда-экономикалық серіктесі болып саналатынын атап өтті.
Экономикалық ынтымақтастық серпінді
«Біз кең ауқымды бағыттар бойынша өзара тиімді іскерлік ынтымақтастықты жүзеге асырып келеміз… Биылғы бірінші жартыжылдықта өзара сауда-саттықтың көлемі 6 миллиард долларға жуықтады. Сонымен қатар, дағдарысқа дейінгі кезеңмен салыстырғанда бұл көрсеткіштің 30 пайызға төмендегені байқалады. Көп жағдайда оның қарқыны бәсеңдеуі сыртқы жаһандық ахуалдарға байланысты болып отыр» деді Нұрсұлтан Назарбаев. Осы орайда, Мемлекет басшысы екіжақты экономикалық ынтымақтастықты дамытуға серпін беру қажеттігін айтты.
– Біз Еуразиялық экономикалық одақ аясында жұмыс жүргізіп отырмыз. Біз мақсатты түрде барлық өндірушілер мен инвесторлар үшін ортақ айқын ережелер қалыптастырудамыз. Еуропа мен Азия арасындағы қуатты көлік-логистика инфрақұрылымын қалыптастыру мәселесінде елдеріміздің ортақ мүддесі тоғысып жатыр, – деді Мемлекет басшысы.
Сондай-ақ, Қазақстан Президенті республикадағы инвестициялық ахуалдың жақсарып, экономиканың әртараптандырылуына күш-
жігер жұмылдырылып жатқанына назар аударды.
Нұрсұлтан Назарбаев экономиканы жандандыру саласындағы, соның ішінде салық режімін ырықтандыру, ауқымды жекешелендіру ісінің келесі кезеңін жүзеге асыру және Астана мен Алматыда инновациялық екі кластер құру бағытында мемлекет қабылдап отырған шаралар туралы айтып өтті.
Мемлекет басшысы алдағы уақытта «Астана» халықаралық қаржы орталығы ашылып, «ЭКСПО-2017: Болашақтың энергиясы» халықаралық мамандандырылған көрмесі өтетінін де еске салды.
Көлік саласы – екі ел дамуының қозғаушы күші
Қазақстан мен Ресей өңіраралық ынтымақтастығы форумының пленарлық отырысына қатысқан Елбасы шараның күн тәртібіне өзекті мәселе ретінде көлік пен логистиканы шығарып отырғанымызды айтты.
– Қазақстан мен Ресейге тән ортақ ерекшелік – олардың аумағының кеңдігі мен географиялық орны. Осыны бәсекелестік тұрғыдағы артықшылыққа айналдыра білу керек. Атап айтқанда, біздің елдер транзиттік тасымал саласында зор әлеуетке ие. Бұл бағытта біздер бәсекелес емес, стратегиялық әріптес екенімізді ерекше атап айтқым келеді. Сондықтан көлік-логистика жүйесін бірлесе дамыту қажет. Көлік саласы екі ел экономикасы өсімінің қозғаушы күшіне айналуға тиіс, – деді Қазақстан Президенті.
Нұрсұлтан Назарбаев Еуразиялық экономикалық одақтың бүгінгі таңда Ұлы Жібек жолын жаңғыртудың негізгі буыны болып отырғанын айтты.
– Экономикалық саясатымызды үйлестіру қажеттігі туралы таяуда өткен G20 саммитінде де айтылды. Дәл осы іс-шарада біздің «Нұрлы жол» инфрақұрылымдық бағдарламамыз бен Қытайдың «Жібек жолының экономикалық белдеуі» атты бастамасын ұштастыру жоспарына қол қойылғаны да бекер емес. Біз жобаларды Ресеймен қатарласа отырып, бірлесе жүзеге асырғанымыз дұрыс болар еді, – деді Мемлекет басшысы.
Қазақстан Президенті еліміз жүзеге асырған, халықаралық көлік дәліздерінің конфигурациясын оңтайландыруға мүмкіндік берген
ірі инфрақұрылымдық жобаларға тоқталды.
– Бірін-бірі толықтыратын түрлі бағдарлар түзілді. Соның барлығы халықаралық транзитті теңізден құрлықтағы бағдарларға қайта бейімдеуге тиіс. Бұл орайда күш-жігерімізді жұмылдырып, осы бағыттағы жұмысымызды үйлестіру қажет, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Мемлекет басшысы форум барысында талқыланған мәселелерді ескере келіп, екі ел үкіметіне көлік-логистика жүйесін дамыту жөніндегі іс-қимылды үйлестіру жұмыстарын күшейту жөнінде тапсырма беруді ұсынды.
– Жүк тасымалының, ең алдымен транзиттің көлемін түбегейлі өзгерту үшін барлық жағдайды жасау қажет. Әкімшілік рәсімдерін оңтайландыру керек, өзара сауда-саттық барысында рәсімдердің барынша жариялылығы мен рәсімдеудің жеңіл болуы қажет.
Нұрсұлтан Назарбаев біріккен көлік-логистика компаниясының қызмет аясын кеңейту қажеттігін айтып, Еуразия даму банкі жұмысының аспектілеріне де тоқталып өтті.
Сөз соңында Мемлекет басшысы ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесіне дайындық барысында Ресейдің бірқатар өңірімен меморандумдарға қол қою жоспарланып отырғанын, көрмеге 5 миллионнан астам адам келеді деп болжанғанын, сондықтан логистиканың дұрыс жолға қойылуы маңызды екендігін атап көрсетті.
Ресей басшысы В.Путин құттықтау сөзінде Ресейдің Қазақстанмен көп жоспарлы сауда және инвестициялық қарым-қатынасын дамытуға баса назар аударатынын айтты. Ол «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесі жұмысына белсене қатысатынын және оның бағдарламасындағы 100-ден астам іс-шараны бірге ұйымдастыруға дайын екенін әңгімеледі.
Ресей көшбасшысының Қазақстанға жұмыс сапары Нұрсұлтан Назарбаев пен Владимир Путиннің «Жиырма сегіз панфиловшы» фильмін бірге көруімен аяқталды.
Тауар айналымының 16 пайызы Астанаға тиесілі
Қазақстан мен Ресей форумының пленарлық отырысына Астана әкімі Әсет Исекешев те қатысып, елорданың дамуы жөнінде баяндама жасады. «Мемлекет басшысы қаланы және оның инфрақұрылымын дамытуға ғана емес, жасыл белдеуге де баса назар аударады. Астана өзінің бірегей келбетімен танымал, оны жасауға әлемнің жетекші сәулетшілері қатысқан. Қалада тұрғын үй құрылысы да дамып келеді. 18 жылда 20 млн шаршы метр тұрғын үй салынды, биыл 2 млн шаршы метр баспана тапсырылады» деді Ә.Исекешев. Елорда басшысы Ресей аймақтарымен ынтымақтастық жөнінде де айтып, қаланың тиімді географиялық ортада орналасқанын, ал жаңа теміржол және автомобиль жолдары Астананы Қазақстанның өңірлерімен ғана емес, Ресейдің шекаралас аймақтарымен де байланыстыратынын баяндады. Бұл физикалық және экономикалық қашықтықты қысқартуға мүмкіндік береді. Ал Астана – Ресей аймақтары үшін сенімді серіктес, бүгінде екі ел арасындағы тауар айналымының 16 пайызы Астанаға тиесілі.
Қазіргі кезде ресейлік бизнесмендер өнеркәсіп, ШОБ салаларында жұмыс істейді. Жалпы Астанада 800 ресейлік компания қызмет етеді, бірқатар маңызды бірлескен жобалар жүзеге асырылды. Алдағы уақытта қала үшін маңызды басымдықтардың бірі қаржылық хабты дамыту болады. Ғылым мен инновация саласында ынтымақтастықты белсенді ету де маңызды. Бүгінде интеллектуалды инфрақұрылым құруға баса назар аударылады, ақылды қала технологиялары пайдаланылады.
Әзірлеген:
Асхат РАЙҚҰЛ
